Page 17 - Kimya 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

5 KİMYA 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yönerge Suyun doğadaki döngüsü açıklanır.

Doğadaki su, güneş enerjisi sayesinde buharlaşarak atmosferdeki su buharını ve bulutları oluşturur. Su buharı
havada yağmur, kar ve dolu gibi farklı yağış biçimleri ile tekrar yeryüzüne iner. Suyun hâl değiştirerek atmosfer ile
yeryüzü arasındaki döngüsüne su döngüsü denir.
Bulutlar Yağmur
Kar
Dolu
Okyanus
Deniz
Akarsular
Göl
Kara yüzeyindeki sular

Örnek:

I. Suyun içindeki yabancı maddeler uzaklaştırılarak temiz ve içilebilir su sağlanır.
II. Bazı hayvanların göç yollarını belirler.
III. Yeryüzündeki su yoğunlaşarak havaya karışır.
IV. Atmosferde biriken su buharı yağmur, kar ve dolu olarak yeryüzüne iner.
Numaralanmış ifadelerde "su döngüsü" ile ilgili verilen bilgilerin doğru (D) ve yanlış (Y) olarak sıralaması aşağı-
dakilerden hangisidir?

A) D, D, D, D B) D, D, Y, D C) D, Y, D, Y D) D, Y, Y, D E) Y, D, Y, D
Çözüm:
‘Yeryüzündeki su, yoğunlaşarak havaya karışır.’ ifadesi yanlıştır. Yeryüzündeki su, yoğunlaşarak değil buharlaşarak
havaya karışır. Cevap B şıkkıdır.
LPG LNG İtici ve Soğutucu Gazlar
• Sıvılaştırılmış petrol gazıdır. • Sıvılaştırılmış doğal gazdır. • İtici gazlar; parfüm, sprey ve
• Bütan ve propan karışımından • Doğal gazın düşük sıcaklıklarda ilaçlarda kullanılır.
oluşur. sıvılaştırılması ile elde edilir. • Günümüzde itici gaz olarak bü-
• Renksiz ve kokusuzdur. • Renksiz, kokusuzdur ve hava- tan, propan, izobütan karışım-
• Havadan ağır ve yanıcıdır. dan hafiftir. ları ve N2O ve CO2 gibi gazlar
• Genellikle otogaz ve tüpgaz • Metan, etan, propan ve bütan kullanılır.
olarak kullanılır. karışımından oluşur. • Soğutucu sistemlerde de
• Taşınması ve depolanması gaz • Doğal gaz, boru hatlarıyla taşı- maddenin hâl değişiminden
hâline göre kolaydır. namıyorsa kullanılır. yararlanılır.
• Çakmak gazı olarak da bilinir. • Buharlaşırken ortamdan ısı alan
ve ortam sıcaklığını düşüren
maddeler soğutucu akışkan
olarak kullanılır.
• Bir maddenin soğutucu akışkan
olarak kullanılabilmesi için ba-
sınçla sıvılaştırılması ve basınç
kaldırıldığında buharlaşması
gerekir.

16