Page 32 - Tarih 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 6

6.ÜNİTE : Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri
Türklerin İslamiyet’i Kabulü 40 dk.
Konu
İslamiyet’in Türk Devlet ve Toplum Yapısına Etkisi
9.6.2. Türklerin İslamiyet’i kabul etme sürecine etki eden faktörleri açıklar. Bireysel
Kazanımlar 9.6.3. Karahanlı ve Gazneli örneklerinden hareketle İslamiyet’in kabulünün Türk devlet yapısında ve toplumsal
hayatta meydana getirdiği değişimleri analiz eder.
1. Yönerge “İslamiyet’in kabulü öncesinde Türklerin benimsediği inanç ve dinler hangileridir?” sorusu üze-
rinden Gök Tanrı inancının Türkler arasında yaygın olduğu, Uygurların Maniheizmi benimsediği;
Hazarların Museviliği, Peçenek, Kuman ve Bulgarlar gibi Türk topluluklarının ise Hristiyanlığı
tercih ettiği ifade edilir. Budizmi kabul eden Tabgaçların Çinlileştiği, Hristiyanlığı kabul eden
Tuna Bulgarlarının Slavlaştığı ve bu örneklerdeki gibi bazı Türk topluluklarının zamanla millî
kimliklerini kaybettiği açıklanır.

Etkinlik 1: Aşağıda verilen metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Tuna Bulgar Türkleri için bir dönüm noktası olarak kabul edilen devir I. Boris (852-889)
zamanıdır. I. Boris’in (Mihail) özellikle politik nedenlerle Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini
resmen kabul etmesiyle Bulgar Türklerinin tamamıyla Slavlaşması ve Bizans kültür dairesine
girmesi süreci başladı. Slavca resmî dil haline geldi ve Bulgar üst düzey yönetici sınıf arasında
gittikçe yayıldı. I. Boris’ten sonra Türkçe isimler ve unvanlar bile atıldı. Bununla beraber za-
manla bir Slav edebiyatı teşekkül etti. Slavların devlet yönetiminde eşit olarak söz sahibi olması
ve Türklerle yerli Slav halk arasındaki evlilik ilişkilerinin artması Türk-Bulgar devletinin Slav-
laşmasını hızlandırdı. Bir süre sonra Bulgaristan Slav kültürünün ilk büyük merkezi oldu ve
Bulgarlar bir asır sonra Slavca konuşan bir millet haline geldi.
http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/467695619_8-mithat%20ayd%c4%b1n.pdf

a) Tuna Bulgar Türklerinin Slavlaşma sürecine etki eden faktörler nelerdir?

b) Farklı inançları benimseyen toplulukların millî kimliklerini koruyabilmeleri sizce nasıl
mümkün olabilir?

2. Yönerge İslam orduları tarafından yapılan akınların Türklerin yaşadığı bölgelere kadar ulaştığı belirtilerek İs-
lam ordularınca Hz. Osman zamanında halkının bir kısmı Türk olan Horasan Bölgesi’nin, Emeviler Dö-
nemi’nde Türkistan’ın fethedildiği ancak Emevilerin ırkçı siyasetleri ve ağır vergiler almaları sebebiyle
Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasının geciktiği ifade edilir. Batı Türkistan’ın hâkimiyeti için Çin ve
Abbasiler arasında Talas Savaşı’nın (751) gerçekleştiği, Karluk Türklerinin de katkısı ile savaşı Abbasile-
rin kazandığı açıklanır.

TALAS SAVAŞI

Türkistan’ın kaderini belirledi. Çin’in batıya doğru ilerleyişini Türklerin İslamiyet’i kabulünün
durdurdu. yolunu açtı.

Örnek Soru:

Abbasiler Dönemi’nde İslamiyet’in Türkler arasında yayılmasının sebebi ne olabilir?
(Cevap: Abbasilerin Türklere karşı olumlu tutumu, devletin askerî ve idari kadrosunda Türklere yer verilmesi olabilir.)

31