Page 36 - Kimya 10 - Elazig

2. ÜNITE: KARIŞIMLAR

Süzme işlemini laboratuvar ortamında yapmak için süzgeç kâğıdı kulla-
nılır (Görsel 2.21). Süzgeç kâğıtları farklı büyüklükte gözeneklere sahip
olduğundan süzülecek karışımdaki katının tanecik büyüklüğüne uygun
olarak seçilir. Kum-su karışımı süzgeç kâğıdından geçirildiğinde kum,
süzgeç kâğıdının gözeneklerinden geçemez ve süz geç kâğıdında kalır.
Su süzgeç kağıdının gözeneklerinden geçer, böylece kum sudan ayrılır.

Görsel 2.21: Süzgeç kâğıdıyla süzme

Süzme yöntemi katı-gaz heterojen karışımları ayırmak için de kulla-
nılır. Tozlu ortamlarda çalışan insanlar toz maskesi kullanırlar. Toz
maskesi havadaki parçacıkların solunumla vücuda girmesini engeller
(Görsel 2.22). Araçlarda kullanılan hava ve polen filtreleri de süzgeç
görevi görür. Hava filtresi, havadaki tozu tutarak aracın motorunun
zarar görmesini engeller. Polen filtresiyse havadaki polen, spor, toz,
Görsel 2.22: Toz maskesi ile çalı-
şan usta duman gibi birçok maddeyi tutarak sürücü ve yolcuların alerjik hasta-
lıklara yakalanmasını engeller.
Diyalizle Ayırma

Kolloid karışımların yarı geçirgen bir zardan geçmesi temeline daya-
nan ayırma yöntemine diyaliz denir. Kolloid karışımlarda katı parça-
cıklar çok küçük olduğundan süzme yöntemiyle ayrılamaz. Bu nedenle
katı-sıvı kolloid karışımlar yarı geçirgen zar kullanılarak diyaliz yönte-
miyle ay rılır. Bu yöntemde küçük tanecikler yarı geçirgen zardan geçer-
ken büyük tanecikler geçmez. Böbreklerin işlevini yerine getiremediği
du rumlarda bu yönteme benzer bir işlemle kan temizlenir. Böbreklerde
Görsel 2.23: Kanın diyalizle biriken üre ve kreatinin gibi zehirli (toksik) maddeler diyalizle vücuttan
temizlenmesi uzaklaş tırılır (Görsel 2.23).

Diyaliz hastalarında normal hayat düzeni bozulur ve hastalar fiziksel
ve psikolojik strese maruz kalabilir. Diyaliz hastalarının tedavisinde,
aile ve arkadaş desteği oldukça önemlidir. Bu nedenle yakın çevre-
nizde diyaliz tedavisi gören kişilere destek olmanız çok önemlidir.

114 10. SINIF KIMYA