Page 39 - Kimya 10 - Elazig

 2. BÖLÜM: AYIRMA VE SAFLAŞTIRMA TEKNIKLERI

Termometre
Su
çıkışı
Fraks�yon
kolonu Soğutucu
Cam kırığı

Cam
balon
Su Toplama
kabı
g�r�ş�
Dest�lat

Şekil 2.13: Ayrımsal damıtma düzeneği

Sıvılar her sıcaklıkta buharlaştığı için karışımdaki diğer sıvılar da
buharlaşır ve soğutucudan geçerken yoğuşup toplama kabına ulaşır.
Toplama kabında kaynama noktası küçük olan sıvının kütlece yüzdesi
daha fazladır. Toplama kabındaki sıvı karışımına birkaç kez ayrımsal
damıtma işlemi uygulandığında destilatın saflık yüzdesi artırılır ancak
toplama kabında saf sıvı elde edilemez.

Bu yöntemde kullanılan soğutucunun sıcaklığı, kaynama noktası en
küçük olan maddenin kaynama sıcaklığından daha küçük olmalıdır.
Örneğin etil alkol ve sudan oluşan homojen karışım ısıtıldığında kay-
nama sıcaklığı düşük olan etil alkol daha önce kaynar, alkol buharları
soğutucudan geçerken yoğunlaşır ve toplama kabında sıvı hâlde top-
lanır. Balonda kalan madde saf su iken destilatta alkol ve su karışımı
bulunur. Alkol-su karışımının 1 atm basıncın olduğu ortamda sıcak-
lık-zaman grafiği incelendiğinde şunlar görülür (Grafik 2.4).

Sıcaklık ( C)
O

100

78

I II III IV
Zaman
(dk.)

Grafik 2.4: Alkol-su karışımının sıcaklık zaman grafiği

I. bölgede alkol-su karışımının sıcaklığının arttığı görülmektedir. Bu
bölgede kinetik enerji artarken potansiyel enerji değişmez. Sıcaklık
o
78 C’ye geldiğinde alkol kaynamaya başlar ve alkolün tamamı buhar-
o
laşıncaya kadar sıcaklık 78 C’de sabit kalır.

10. SINIF KIMYA 117