Page 46 - Kimya 10 | 1.Ünite

Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar
Asit-Baz Tepkimeleri
Kimyacılar genellikle ekşi tada sahip ve aşındırıcı özellikteki bile-
şikler için asit, sulu çözeltisi kayganlık hissi uyandıran ve acı tada sahip
bileşikler için baz terimini kullanmışlardır. Sirkenin ekşiliği asetik asit-
ten, limon ve turunçgillerin ekşiliği sitrik asitten kaynaklanır (Görsel
1.3.11). Sabunlar baz özelliğinden dolayı kayganlık hissi verir (Görsel
1.3.12).
Aşağıda bazı asit ve bazların formülleri ve adları verilmiştir.
Görsel 1.3.11: Turunçgillerin ekşi
tadı asitliğinden kay- HCl: Hidroklorik asit LiOH: Lityum hidroksit
naklanır.
HNO 3 : Nitrik asit NaOH: Sodyum hidroksit
H 2 SO 4 : Sülfürik asit KOH: Potasyum hidroksit
CH 3 COOH: Asetik asit Ba(OH) 2 : Baryum hidroksit
Hl: Hidroiyodik asit Al(OH) 3 : Alüminyum hidroksit

+
Asitler, su ortamında hidronyum (H 3 O ) iyonları oluşturan bile-
şiklerdir.
+ -
HCl(suda) + H 2 O(s) H 3 O (suda) + Cl (suda)
-
+
HNO 3 (suda)+ H O(s) H 3 O (suda) + NO 3 (suda)
2
+
-
CH 3 COOH(suda) + H 2 O(s) CH 3 COO (suda) + H 3 O (suda)
+ 2-
H 2 SO 4 (suda)+ 2H 2 O(s) 2 H 3 O (suda) + SO 4 (suda)
-
Bazlar suya hidroksit iyonu (OH ) veren veya su ile tepkimesinden
hidroksit iyonu oluşturan bileşiklerdir.

+ -
LiOH(suda) Li (suda) + OH (suda)
+ -
NaOH(suda) Na (suda) + OH (suda)
+ -
KOH(suda) K (suda) + OH (suda)
2+ -
Ba(OH) 2 (suda) Ba (suda) + 2OH (suda)
3+ -
AlOH) 3 (suda) Al (suda) +3OH (suda)
+ -
NH 3 (suda) + H 2 O(s) NH 4 (suda) + OH (suda)
Görsel 1.3.12: Sabun baz olduğu Asit ve baz tepkimesinin en önemli özelliği tepkimede asit ve bazın
için kayganlık hissi
+
verir. özelliklerini kaybetmesidir. Çünkü tepkimede asitliğe neden olan H ile
-
bazlığa neden olan OH birleşerek suyu oluşturur.
+ -
H (suda) + OH (suda) H 2 O(s)
Asit ile bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturmasına nötralleş-
me tepkimesi denir (Görsel 1.3.13). Nötralleşme tepkimesi genel ola-
rak aşağıdaki gibi gösterilebilir.

Asit + Baz Tuz + Su

HCl(suda) + NaOH(suda) NaCl(suda) + H 2 O(s)

60