Page 48 - Kimya 10 | 1.Ünite

Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar

Görsel 1.3.16: Sarkıt ve dikitler
çok az çözünen hatta çözünmez kabul edilen AgCI çökeleğini oluştu-

rur. NaNO ’ın çözünürlüğü fazla olduğu için NaNO 3 çözelti içinde Na +
3
-

ve NO iyonları şeklinde bulunur. Tepkime vermeyen bu iyonlara seyir-
3
ci veya gözlemci iyon denir. Bu iyonlar tepkimenin her iki tarafında da
bulunduğu için tepkimeden çıkarılabilir. Tepkimeye katılanlar yazıldı-
ğında tepkimenin net iyon denklemi (net iyon eşitliği) elde edilir.
+ - + - + -
Na + Cl + Ag + NO 3 AgCl(k) +Na + NO 3
+ -
Ag +Cl AgCl(k)
Mağaralardaki sarkıt ve dikitler (Görsel 1.3.16), travertenlerin olu-
şumu (Görsel 1.3.17), su borularındaki tortular çözünme çökelme tep-
Görsel 1.3.17: Travertenler kimelerine örnek verilebilir. Çözünme çökelme tepkimeleri endüstride
bazı kimyasal maddelerin eldesinde kullanılır.

ÇÖZEREK ÖĞRENİN

Gümüş nitrat (AgNO 3 ) ile potasyum iyodürün (KI)
sulu çözeltileri karıştırıldığında sarı renkli gümüş
iyodür (AgI) katısı oluşuyor. Bu tepkimenin denk-
lemini ve net iyon eşitliğini yazınız.

Kimyasal Tepkime Türü Nasıl Belirlenir?
Kimyasal tepkime türleri; yanma, sentez, analiz, asit-baz, çözün-
Yukarıda öğrendiğiniz kimyasal
me-çökelme tepkimesi olarak sınıflandırılır. Verilen tepkimenin türünü
tepkime türlerinin günlük yaşam-
anlayabilmek için aşağıda verilen sorular cevaplanır. Verilen sorunun
da nerelerde karşımıza çıktığını
cevabına göre tepkimenin türü saptanmış olur.
araştırınız. Bu konuda bir poster
• Tepkime denkleminin girenler kısmında O 2 var mı?
hazırlayınız. Hazırladığınız pos-
Girenlerde O 2 var yanma tepkimesidir.
teri sınıf panosuna asarak arka-
daşlarınızla paylaşınız. • Basit kimyasal türler daha büyük bileşikleri oluşturuyor mu?
Büyük bileşikler oluşuyor sentez (oluşum) tepkimesidir.
• Büyük bileşikler küçük kimyasal türlere ayrışıyor mu?
Küçük türlere ayrışıyor analiz (ayrışma) tepkimesidir.
• Maddelerin sulu çözeltilerinin birbirleri ile verdiği tepkimede
katı (çökelek) oluşuyor mu?
Çökelek oluşuyor çözünme-çökelme tepkimesidir.
• Asit ve baz tepkimeye girdiğinde tuz ve su oluşuyor mu?
Tuz ve su oluşuyor nötralleşme tepkimesidir.

62