Page 36 - Kimya 10 | 2.Ünite

Karışımlar
2.2.5. ETKİNLİK ÇÖZÜNÜRLÜK FARKINDAN YARARLANARAK AYIRMA

Araç ve Gereç ETKİNLİĞİN AMACI
Çözünürlük farkından yararla-
• Cam huni
narak karışımları ayırmak (Gör-
• Naftalin
sel 2.2.16).
• Yemek tuzu (NaCI)
• Süzgeç kâğıdı ETKİNLİK BASAMAKLARI
• Spatül 1. Beherglasa eşit miktarda naftalin
• Su ve yemek tuzu konur.
• 250 mL ’lik beherglas
2. Beherglasın yarısına kadar su
eklenir ve karışım cam çubukla
karıştırılır. Görsel 2.2.16: Çözünürlük farkı ile
ayırma
3. Beherglastaki karışım huniye dökülerek süzülür ve süzgeç kağıdında kalan madde kurutulur.

ETKİNLİĞİN SONUÇLANDIRILMASI
1. Naftalin-tuz karışımına su eklediğinizde karışımdaki bileşenlerin her ikisi de suda çözündü mü?
2. Süzme işleminden sonra kâğıt üstünde kalan madde hangisidir?

3. Bu yöntemle ayrılabilecek katı-katı karışımlarına örnek veriniz.
2.2.6. ETKİNLİK ÇÖZÜNÜRLÜK FARKINDAN YARARLANARAK AYIRMA

Araç ve Gereç
• Sodyum klorür (10 g)
80
• Potasyum nitrat (10 g)
• 250 mL ’lik beherglas (3 adet)
• 20 mL ’lik dereceli silindir
• İspirto ocağı
30
• Cam huni
• Cam çubuk
• Termometre
• Süzgeç kâğıdı Görsel 2.2.17: Çözünürlük ve sıcaklık farkı ile ayırma
• Spatül
• Su ETKİNLİĞİN AMACI
Çözünürlüklerin sıcaklıkla değişimi farklılığından yararlanarak
• 250 mL ’lik erlenmayer
karışımları ayırmak (Görsel 2.2.17).
ETKİNLİK BASAMAKLARI
1. Sodyum klorür ve potasyum nitrat beherglasa konarak üzerine 12 mL su eklenir ve cam çubukla
karıştırılır.
o
2. Çözeltiye termometre yerleştirilerek sıcaklık değerinin 20 C olması sağlanır.
o
3. Karışım beherglastaki suyun yarısı buharlaşıncaya kadar ısıtılır. Sıcaklık 80 C'a getirilir.
4. Karışım, içine süzgeç kâğıdı yerleştirilen huni yardımıyla ikinci bir beherglasa süzülür.
5. Süzgeç kâğıdında kalan katı kurutulduktan sonra sodyum klorür ve potasyum nitratın başlangıçtaki
görünüşleri ile karşılaştırılır.
o
6. İkinci beherglastaki karışım 30 C'a kadar soğutulduktan sonra üçüncü bir beherglasa süzülür. Süzgeç
kâğıdında kalan katı madde kurutulur. Sodyum klorür ve potasyum nitratın başlangıçtaki görünüşleri
ile karşılaştırılır.

ETKİNLİĞİN SONUÇLANDIRILMASI
1. Başlangıç sıcaklığında 12 mL su ile karışımdaki her iki bileşen de tamamen çözündü mü?
o o
2. 80 C ve 30 C sıcaklıktaki karışım süzüldüğünde süzgeç kâğıdında kalan katı maddeler nelerdir?
3. Bu yöntemle katı-katı karışımlarının tamamen birbirinden ayrıldığını söyleyebilir misiniz?

124