Page 28 - Kimya 10 | 3.Ünite

Asitler, Bazlar ve Tuzlar
NELER KAZANILACAK? Asitlerin ve bazların fayda ve zararları açıklanırken

a) Asit yağmurlarının oluşumu, çevreye ve tarihi eserlere etkileri öğrenilecek,
b) Kirecin ve kostiğin yağ, saç ve deriye etkisi deney yapılarak açıklanacak,
c) Asit ve bazların fayda ve zararları hakkında bilişim teknolojilerinden yararlanılarak araştırma yapılacak,
elde edilen bilgiler kaynak belirtilerek özetlenecek ve yazılı olarak sunulacaktır (Bilişim teknolojileri
kullanılırken siber güvenlik kurallarına uymanın gerekliliği hatırlanacaktır.).

3.3.1. ASİT VE BAZLARIN FAYDA VE ZARARLARI

Görsel 3.3.1: Gıda maddelerininin birçoğu asit ve baz içerir.

Meyve sebze gibi gıda maddelerinin birçoğu asit ve baz içerir
(Görsel 3.3.1). Asit ve bazlar günlük hayatta yenilen gıdaların sindi-
rilmesinden alınan ilaçlara hatta temizlik malzemelerine kadar birçok
yerde kullanılır. Örneğin asitler vücuda C vitamini (askorbik asit) alın-
masında, otomobillerin çalıştırılmasında, hazır gıdaların raf ömrünün
uzatılmasında etkilidir. Benzer şekilde temizlik maddelerinde kullanı-
lan bazlar olmadan kıyafetlerdeki inatçı lekeler çıkarılamaz, mutfak ve
banyolar temizlenemez (Görsel 3.3.2). Asit ve bazların günlük hayat-
taki faydaları sadece bunlarla sınırlı değildir. Hayatın sağlıklı bir şekil-
de devam ettirilmesi vücuttaki asitle bazın varlığına ve asit-baz tepki-
melerine bağlıdır.
Görsel 3.3.2: Banyo temizliğinde
yapısında baz bulunan Hücreler ve kimyasal tepkimeler pH değişimine oldukça duyarlıdır.
deterjanlar kullanılır. Vücudun her bölgesinin pH değeri farklıdır. Yenilen besinlerin asidik
veya bazik olması, vücutta başta kan olmak üzere birçok vücut sıvısı-
nın pH değerine etki eder. Bu değerin altına veya üstüne çıkılırsa farklı
rahatsızlıklara neden olabilir.
Vücut, asitlerin ve bazların seviyesini kontrol etmeye yardımcı olan
-
bir tampon sisteme sahiptir. Vücuttaki pH seviyeleri bikarbonat (HCO 3 )
kullanılarak kontrol edilir. İnsan vücudundaki bazı organ ve dokular
asit üretir. Örneğin kas dokusu çalışırken laktik asit üretir. Bu asit top-
landığında bikarbonat iyonuyla nötrleşir. Vücuttaki pH değeri o kadar
önemlidir ki bu değer değiştiğinde ve kısa sürede dengelenmediğinde
insan hayatı tehlikeye girebilir.

156