Page 9 - Kimya 11 | 1.Ünite

Modern Atom Teorisi
düzeylerinin de alt enerji düzeyine ayrıldıklarını gösterir ve ℓ sıfırdan
n-1’e kadar olan tüm değerleri alır.
ℓ=0, 1, 2, …, (n-1)
Açısal momentum kuantum sayısının her bir değeri bir orbital türü-
ne karşılık gelir. Her bir enerji düzeyindeki açısal momentum kuantum
sayısı kadar alt enerji düzeyi bulunur (Tablo 1.1.3). Örneğin n=2 ise ℓ
değerleri ℓ=0 ve 1 olacağından bu enerji düzeyinde iki alt enerji düzeyi
(s ve p orbitalleri) bulunur.
Tablo 1.1.3: Açısal Momentum Kuantum Sayısı ve Orbital Türü
Açısal Momentum Kuantum Sayısı (ℓ) 0 1 2 3 ...

Orbital Türü s p d f ...
Manyetik Kuantum Sayısı (m )
ℓ
Orbitaller farklı şekillerde bulunur ve manyetik alanda s orbitali ha-
riç çeşitli yönelişlere sahiptir. Alt enerji düzeyinde kaç tane orbital oldu-
ğunu gösteren kuantum sayısına manyetik kuantum sayısı denir ve m
ℓ
ile gösterilir. m sıfır da dâhil olmak üzere –ℓ ile +ℓ arasındaki bütün tam
ℓ
sayı değerlerini alabilir (Tablo 1.1.4). Verilen ℓ değeri için m =2ℓ+1 alt
ℓ
orbital sayısını verir.
Tablo 1.1.4: Manyetik Kuantum Sayısı ve Orbital Türü

Orbital türü ℓ m (-ℓ, 0, +ℓ) Açıklama
ℓ

1. enerji düzeyinden başlayarak her bir enerji
0 0
düzeyinde 1 tane s orbitali vardır.
s

2. enerji düzeyinden başlayarak her bir enerji
1 -1, 0, +1
düzeyinde 3 tane p orbitali vardır.
p
3. enerji düzeyinden başlayarak 7. enerji dü-
2 -2, -1, 0, +1, +2 zeyine kadar her bir enerji düzeyinde 5 tane d
d orbitali vardır.

4 ve 5. enerji düzeylerinin her birinde 7 tane f
3 -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3
orbitali vardır.
f

Spin Kuantum Sayısı (m )
s
Schrödinger; her bir atom orbitalini tanımlamak için baş kuantum
sayısı, açısal momentum kuantum sayısı ve manyetik kuantum sayısını
kullanmıştır. Fakat hidrojen atomunun spektrumunda tam olarak açık-
layamadığı sapmalar bulunur.
Bilim insanları, gezegenler kendi ekseni etrafında nasıl dönüyorsa
elektron da kendi etrafında öyle dönüyor, görüşünü ileri sürdüler (Görsel
1.1.8). Elektronun kendi ekseni etrafında dönme hareketi spin olarak ad- 1 1
1 m =+ m =-
s
s
landırılır ve elektron 2 spine sahiptir. Elektronun saat yönünde (+ 2 ) veya 2 2
1
ters yönde (- ) hareketi ile belirli bir hızda döndüğü düşünülebilir. Bu
2 Görsel 1.1.8: Elektronların spinleri
durum spin kuantum sayısı ile ifade edilir ve m ile gösterilir. Elektron dön-
s
1 1
me yönüne göre m =+ 2 ( ) veya - 2 ( ) değerlerini alabilir.
s

25