Page 23 - Kimya 11 | 4.Ünite

4. Kimyasal Tepkimelerde Enerji

BÖLÜM: TEPKİME ISILARININ TOPLANABİLİRLİĞİ

NELER KAZANILACAK? Hess Yasası açıklanırken
Hess Yasası ile ilgili hesaplamalar yapılacaktır.

4.4.1. HESS YASASI
Kimyasal tepkimedeki toplam entalpi değişimi ara basamakların
entalpi değişimlerinin toplamına eşittir ve bu eşitlik Hess Yasası ola-
rak bilinir. Hess Yasası, ürün oluşana kadar tepkimede izlenen yolun
her adımında meydana gelen değişiklikleri özetleyerek entalpi içinde-
ki genel değişikliği hesaplamayı sağlar. Tüm basamaklar aynı sıcaklık-
ta devam etmeli ve basamaklar için denklemler denkleşmiş olmalıdır.
Örneğin karbonun oksijenle tepkimesinden CO oluşumu tek basamak-
2
ta gerçekleşebildiği gibi iki basamakta da gerçekleşebilir.
Potansiyel enerji Potansiyel enerji
1
Tepkime C + O2 Tepkime
C+O 2 2
0 Koordinatı 0 Koordinatı
Girenler Girenler 1 ∆H° = -110 kj/mol
CO + O2
2
∆H° = -393 kj/mol
∆H° = -283 kj/mol
CO 2 CO 2
-393,5 -393,5
Ürünler Ürünler

Grafik 4.4.1: Tek basamakta ve iki basamakta CO 2 oluşumu

Grafik 4.4.1’de görüldüğü gibi karbondan (grafit) CO elde etmek
2
için iki farklı tepkime gerçekleştirilebilir. İlk durumda tek basamaklı
karbon dioksit elde edilirken
C(k) + O (g) CO (g) ∆H° = -393 kj/mol BİLİYOR MUSUNUZ?
2
2
ikinci durumda iki basamakta karbon dioksit elde edilebilir. Kimyager ve doktor olan
1 Germain Hess'in (German
C(k) + O (g) CO(g) ∆H° = -110 kj/mol
2
2 Hes) adını taşıyan Hess Yasası,
1
CO(g) + O (g) CO (g) ∆H° = -283 kj/mol termokimyanın ilk prensiplerini
2
2
2
formüle etmede yardımcı
İkinci durumda tepkime entalpileri toplandığında CO ’in entalpi de- oldu. 1840’ta yayımlanan en
2

ğişiminin aynı olduğu görülür. Hess Yasası entalpi değişimlerinin sadece
ünlü çalışması, termokimya
tepkimeye girenlerin ve ürünlerin entalpisine bağlı olduğunu, ara basa-
kanununu içermektedir.
maklara bağlı olmadığını gösterir.
181