Page 159 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT KİMYA
P. 159

Tepkimelerde Isı Değişimi - Oluşum Entalpisi - Tepkime Isılarının
        ÇÖZÜMLÜ SORULAR                               Toplanabilirliği                                     KİMYA



        54.  Hess  yasası  kimyasal  bir  tepkimenin  entalpi  değişimini   55.  Hess  yasası,  kimyasal  tepkimelerin  entalpi  değişimlerinin
            hesaplamak  için  kullanılan  bir  yöntemdir.  Yasaya  göre  bir   tepkimenin izlediği yola bağlı olmadığını ancak tepkimenin ilk
            reaksiyonun  entalpi  değişimi,  reaksiyonu  oluşturan  ara   ve son haline bağlı olduğunu belirler. Yasaya göre ara basa-
            basamakların entalpi değişimlerinin toplamına eşittir.   maklardaki enerji korunur.

            Asetilen  (C H )  ve  benzen  (C H )  aynı  basit  formüle  sahip      Kükürt  (S)  katısının  oksijenle  (O )  tepkimesinin  potansiyel
                     2  2          6  6                                                      2
            organik bileşiklerdir. Asetilenin trimerleşme tepkimesiyle   enerji-tepkime koordinatı grafiği aşağıda verilmiştir.
            3C H (g) † C H (s) aromatik benzen halkası elde edilir.             Potansiyel enerji (kj)
                       6
              2
                         6
                2
            C  H  ve C H  bileşiklerinin molar yanma entalpileri sırasıyla
             2  2   6  6
            -1299 kJ/mol ve -3267 kJ/mol’dür.                             S(k)+O (g)            Tepkime Koordinatı
                                                                       0        2
            Buna   göre   yeterli   miktarda   asetilen   (C H )‘den
                                                     2
                                                   2
                                                                                            1
            23,4  g  benzen  (C H )  elde  edildiğinde  kaç  kJ  ısı  açığa          SO (g)+   O (g)
                            6
                           6
                                                                                               2
                                                                                        2
            çıkar?                                                   -297                   2
                                                                                                  SO (g)
                                                                     -396                           3
            (Mol kütleleri, g/mol, H: 1, C: 12)
             A) -630        B) -189        C) 189        D) 234        E) 630  Buna göre
                                                                    I. SO (g)’nin molar oluşum entalpisi   -396 kJ/mol’dür.
                                                                        3
                                                                    II. SO (g)’nin elementlerine ayrışması ekzotermiktir.
                                                                        2
            Çözüm:
                                                                   III. 6,4  g  SO   yeteri  kadar  O   ile  aynı  koşullarda  tamamen
                                                                                         2
                                                                             2
            C H  ve C H bileşiklerinin yanma tepkimeleri yazılır.     yandığında 9,9 kJ ısı açığa çıkar.
                     6
                    6
               2
             2
             I. tepkime C H (g) + O (g) † 2CO (g) + H O(g)         yargılarından hangileri doğrudur?
                      2  2    2        2     2
               ¢H    = -1299 kJ/mol                                (Mol kütlesi, g/mol, SO : 64)
                                                                                    2
                 tepkime
            II. tepkime  C H (s) + O (g) † 6CO (g) + 3H O(g)       A) Yalnız I         B) Yalnız III                    C) I ve II
                       6  6   2        2      2
               ¢H tepkime  = -3267 kJ/mol                                             D) I ve III          E) I, II ve III
            Yanma  tepkimelerinden  yararlanarak  3C H (g)  †  C H (s)
                                            2  2     6  6
            tepkimesini ve ¢H’sini elde etmek için I. tepkime 3 ile çarpılır.
            II. tepkime ters çevrilir, tepkimeler ve entalpi değişimi toplanır.     Çözüm:
                                                                    I. Potansiyel enerji-tepkime koordinatı grafiğinden
                    15                                                S(k)  +  O (g)  †  SO (g)  tepkimesinin  entalpi  değişimi
                                                                                      3
                                                                             2
            3C H (g) +   O (g) † 6CO (g) + 3H O(g)     ¢H    = 3·(-1299) kJ
              2  2      2       2     2      tepkime                  -396 kJ/mol değeri SO  gazının molar oluşum entalpisidir.
                    2                                                                  3
                                     15                               Doğru.
            6CO (g) + 3H O(g) † C H (s) +    O (g) ¢H   = +3267 kJ
                2     2       6  6       2    tepkime
                                     2                              II. S(k) + O (g) † SO (g)   ¢H° = -297 kJ tepkimesi SO (g)
                                                                                    2
                                                                            2
                                                                                                              2
                                                                      oluşum  tepkimesi  ve  oluşum  entalpisidir.  Ekzotermiktir.
            3C H (g) † C H (s) ¢H tepkime  = 3·(-1299)+3267 ¢H tepkime  = -630 kJ  Tepkime ters çevrilirse
                2
              2
                        6
                      6
                                                                      SO (g)  †  S(k)  +  O (g)    ¢H°  =  +297  kJ    SO ’nin
                                                                        2              2                      2
                                                                      elementlerine  ayrışma  tepkimesidir  ve  entalpi  değişimidir.
                                  23,4                                Endotermiktir.     Yanlış.
            C  H  ‘nın mol sayısı    n  =   = 0,3 mol bulunur.
             6  6             CH 6  78
                              6
                                                                   III. SO (g) + �O (g) † SO (g) tepkimesinin entalpi değişimi
                                                                        2      2       3
            Tepkimeye göre
                                                                      ¢H° =  -396 - (-297) = -99 kJ’dür.
            1 mol C H  için               630 kJ ısı açığa çıkıyorsa
                  6  6                                                SO ’nin mol sayısı
                                                                        2
            0,3 mol C H  için                          X                        6,4
                   6  6                                               n  =     = 0,1 mol
            X = 0,3·630 = 189 kJ ısı açığa çıkar.                      SO  2  64
                                                                       1 mol SO  tepkimesinden        99 kJ ısı açığa çıkarsa
                                                                             2
                                                          Cevap: C
                                                                      0,1 mol SO  tepkimesinden                X
                                                                              2

                                                                      X = 0,1·99 = 9,9 kJ ısığa çıkar.      Doğru.
                                                                                                                                           Cevap: D
                                                           157
   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164