Page 159 - Dört Dörtlük AYT Kimya

Tepkimelerde Isı Değişimi - Oluşum Entalpisi - Tepkime Isılarının
ÇÖZÜMLÜ SORULAR Toplanabilirliği KİMYA

54. Hess yasası kimyasal bir tepkimenin entalpi değişimini 55. Hess yasası, kimyasal tepkimelerin entalpi değişimlerinin
hesaplamak için kullanılan bir yöntemdir. Yasaya göre bir tepkimenin izlediği yola bağlı olmadığını ancak tepkimenin ilk
reaksiyonun entalpi değişimi, reaksiyonu oluşturan ara ve son haline bağlı olduğunu belirler. Yasaya göre ara basa-
basamakların entalpi değişimlerinin toplamına eşittir. maklardaki enerji korunur.

Asetilen (C H ) ve benzen (C H ) aynı basit formüle sahip Kükürt (S) katısının oksijenle (O ) tepkimesinin potansiyel
2 2 6 6 2
organik bileşiklerdir. Asetilenin trimerleşme tepkimesiyle enerji-tepkime koordinatı grafiği aşağıda verilmiştir.
3C H (g) † C H (s) aromatik benzen halkası elde edilir.
2
2
6
6
C H ve C H bileşiklerinin molar yanma entalpileri sırasıyla
2 2 6 6
-1299 kJ/mol ve -3267 kJ/mol’dür.
Buna göre yeterli miktarda asetilen (C H )‘den
2
2
23,4 g benzen (C H ) elde edildiğinde kaç kJ ısı açığa
6
6
çıkar? Buna göre
(Mol kütleleri, g/mol, H: 1, C: 12)
I. SO (g)’nin molar oluşum entalpisi -396 kJ/mol’dür.
3
A) -630 B) -189 C) 189 D) 234 E) 630 II. SO (g)’nin elementlerine ayrışması ekzotermiktir.
2
III. 6,4 g SO yeteri kadar O ile aynı koşullarda tamamen
2 2
yandığında 9,9 kJ ısı açığa çıkar.
Çözüm: yargılarından hangileri doğrudur?
(Mol kütlesi, g/mol, SO : 64)
C H ve C H bileşiklerinin yanma tepkimeleri yazılır. 2
2
6
6
2
I. tepkime C H (g) + O (g) † 2CO (g) + H O(g) A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
2 2 2 2 2
¢H = -1299 kJ/mol D) I ve III E) I, II ve III
tepkime
II. tepkime C H (s) + O (g) † 6CO (g) + 3H O(g)
6 6 2 2 2
¢H tepkime = -3267 kJ/mol
Çözüm:
Yanma tepkimelerinden yararlanarak 3C H (g) † C H (s)
2 2 6 6
tepkimesini ve ¢H’sini elde etmek için I. tepkime 3 ile çarpılır. I. Potansiyel enerji-tepkime koordinatı grafiğinden
S(k) + O (g) † SO (g) tepkimesinin entalpi değişimi
II. tepkime ters çevrilir, tepkimeler ve entalpi değişimi toplanır. 2 3
-396 kJ/mol değeri SO gazının molar oluşum entalpisidir.
3
Doğru.
15
3C H (g) + O (g) † 6CO (g) + 3H O(g) ¢H = 3·(-1299) kJ II. S(k) + O (g) † SO (g) ¢H° = -297 kJ tepkimesi SO (g)
2
2
2
2 2 2 2 2 tepkime
2 oluşum tepkimesi ve oluşum entalpisidir. Ekzotermiktir.
15
6CO (g) + 3H O(g) † C H (s) + O (g) ¢H = +3267 kJ Tepkime ters çevrilirse
2 2 6 6 2 tepkime
2 SO (g) † S(k) + O (g) ¢H° = +297 kJ SO ’nin
2 2 2
elementlerine ayrışma tepkimesidir ve entalpi değişimidir.
3C H (g) † C H (s) ¢H tepkime = 3·(-1299)+3267 ¢H tepkime = -630 kJ Endotermiktir. Yanlış.
2
2
6
6
III. SO (g) + �O (g) † SO (g) tepkimesinin entalpi değişimi
2
3
2
23,4 ¢H° = -396 - (-297) = -99 kJ’dür.
C H ‘nın mol sayısı n = = 0,3 mol bulunur.
6 6 CH 6 78
6
SO ’nin mol sayısı

2
Tepkimeye göre 6,4
n SO = = 0,1 mol
1 mol C H için 630 kJ ısı açığa çıkıyorsa 2 64
6 6
1 mol SO tepkimesinden 99 kJ ısı açığa çıkarsa
0,3 mol C H için X 2
6 6
0,1 mol SO tepkimesinden X
2
X = 0,3·630 = 189 kJ ısı açığa çıkar.

Cevap: C
X = 0,1·99 = 9,9 kJ ısığa çıkar. Doğru.
Cevap: D
157