Page 158 - Dört Dörtlük AYT Kimya

Tepkimelerde Isı Değişimi - Oluşum Entalpisi - Tepkime Isılarının
KİMYA Toplanabilirliği ÇÖZÜMLÜ SORULAR

52. Gaz halindeki bir moleküldeki atomları bir arada tutan 53. Z + X + 2Y † ZXY ¢H= -955 kJ
2 4
kimyasal bağı kırmak için gerekli olan enerji ne kadar
yüksekse bağ o kadar sağlamdır. Bağ uzunluğu da, bağın Yukarıda verilen tepkimenin başamakları aşağıdaki gibidir.
sağlamlığı arttıkça kısalır.
I. basamak : ZXY † ZY + XY ¢H = -220 kJ
4 3 1
Tabloda bazı atomlar arasındaki ortalama bağ enerjileri
verilmiştir. II. basamak : Z + X †ZX ¢H = -175 kJ
2
III. basamak : 2XY + Y † 2XY ¢H
Bağ Türü Ortalama Bağ Enerjisi (kJ/mol) 2 2 3 3
H–H 436 IV. basamak: 2ZX + 3Y † 2ZY + 2XY ¢H = -920 kJ
2
4
2
N–H 391 Buna göre 4XY † 4XY + 2Y tepkimesinin entalpi deği-
3
2
2
N≡N 946 şimi kaç kJ olur?
Buna göre N (g) + 3H (g) † 2NH (g) tepkimesi için A) 3820 B) 2160 C) 880 D) -700 E) -1840
2 2 3
I. NH gazının molar oluşum entalpisi -46 kJ/mol’dür.
3
II. Reaktiflerin entalpisi ürünlerin entalpisinden daha büyüktür.
Çözüm:
III. Bağ türlerinin uzunlukları arasında N–H > H–H > N≡N iliş-
kisi bulunur. Z + X + 2Y † ZXY ¢H= -955 kJ net tepkimesi elde etmek için
4
2
ifadelerinden hangileri doğrudur? I. basamak ters çevrilir. ZY + XY † ZXY ¢H = +220 kJ
3 4 1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. basamak aynen kalır. Z + X † ZX ¢H = -175 kJ
2
∆H
D) II ve III E) I, II ve III III. basamak 1/2 ile çarpılır. XY + 1/2 Y † XY 2 3
3
2
2
3
IV. basamak 1/2 ile çarpılır. ZX + Y † ZY + XY ¢H = -460 kJ
2
2
4
2
Çözüm: Tepkimelerde yapılan işlemler, tepkimelerin entalpi değişimine
de etki eder. Tepkime ters çevrilirse entalpi değişiminin işareti
I. Verilen tepkimede moleküllerdeki bağ türleri,
değişir. Herhangi bir sayıyla genişletilirse entalpi değişimi de
N (g) + 3H (g) † 2 NH aynı sayıyla genişletilir. Tepkime basamakları toplandığında
2 2 3
net tepkime elde edilir.
N≡N + 3 H-H † 2
I. basamak : ZY + XY † ZXY ¢H = +220 kJ
3 4 1
Bağ enerjileri ile tepkimenin entalpi değişimi
II. basamak : Z + X † ZX ¢H = -175 kJ
2
3H
∆ H 0 Tepkime = [ H∆ 0 B(N N) +∆ 0 B(H H) ] 2[3H− ∆ 0 B(N H) ] ∆H
≡
−
−
III. basamak: XY + 1/2 Y † XY 3
2 2 3 2
∆ H 0 Tepkime = [946+3.(436)] – 2.[3.(391)] IV. basamak: ZX + 3 Y † ZY + XY ¢H = -460 kJ
2 2 2 4
∆ H 0 = [946+1308] – 2.[1173]
Tepkime
H∆ 0 Tepkime = 2254-2346= -92 kJ Net tepkime: Z + X + 2Y † ZXY ¢H = -955 kJ
4
2
∆H 3
NH gazının molar oluşum entalpisi, 1 mol NH gazının . -955 = ( +220) + ( -175) + 2 + (-460)
3
3
elementlerinden elde edildiği tepkimenin entalpisine eşittir.
¢H = 2·(415-955) ¢H = -1080 kJ olarak bulunur.
3 3
2 mol NH için 92 kJ enerji açığa çıkıyor ise
3 2XY + Y † 2XY ¢H = -1080 kJ tepkimesinin
2 2 3 3
1 mol NH için X ters çevrilip 2 katı alındığında 4XY † 4XY + 2Y tepkime-
2
3
3
2
si elde edilir. Bunda dolayı tepkimenin entalpi değeri de ters
92
X= = 46 kJ bulunur. NH için ¢H° = -46 kJ/mol’dür. çevrilip 2 katı alınır.
46 3 oluşum
Doğru. ¢H = 2·1080 = 2160 kJ olarak bulunur.
II. N (g) + 3H (g) † 2 NH + 92 kJ tepkimesi ekzotermiktir.
2 2 3
Ekzotermik tepkimelerde yüksek entalpili reaktiflerden düşük Cevap: B
entalpili ürünler elde edilir. Doğru.
III. Bağ enerjisi arttıkça bağ sağlamlığı artar, bağ uzunluğu
kısalır. Bağ enerjileri arasındaki ilişki N≡N > H–H > N–H
ise bağ uzunlukları arasında N–H > H–H > N≡N ilişkisi olur.
Doğru.
Cevap: E
156