Page 156 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT KİMYA
P. 156

Tepkimelerde Isı Değişimi - Oluşum Entalpisi - Tepkime Isılarının
        KİMYA                                        Toplanabilirliği                       ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        49.   Bir tepkimenin entalpi değişimi, kalorimetre kaplarıyla hesapla-     2 mol XO                 114,8 kJ enerji açığa çıkıyor.
            nabileceği gibi tepkimeye giren maddelerin ve ürünlerin entalpisi
            bilindiğinde,                                          0,2 mol XO                               ?
            ¢H     = ¢H   - ¢H   bağıntısıyla da hesaplanabilir.
              tepkime  ürünler  girenler                               0,2 .14,8
                                                                   ? =         = 11,48 kJ enerji açığa çıktığı bulunur.
            2XO(g) + O  † 2XO (g) tepkimesinin potansiyel enerji-tepki-   2
                     2      2
            me koordinatı grafiği aşağıda verilmiştir.             0,2  mol  XO  gazının  yanması  sonucu  çıkan  enerji,
                                                                   0,14 mol X Y  gazının elementlerine ayrışması için harcanan
                  Potansiyel enerji (kj)                                   2  3
                                                                   enerjiye eşittir. Yani 11,48 kJ’dur.
                         2XO+O 2                                                  3
                  147,6                                            X Y (g) † X (g) +   Y (g) tepkimesi endotermiktir.
                                                                    2  3     2       2
                                                                                  2
                                                                    Potansiyel enerji (kj)
          Potansiyel enerji (kj)  Potansiyel enerji (kj)           0,14 mol X Y  için                11,48 kJ ise
              Potansiyel enerji (kj)
              Potansiyel enerji (kj)
          Potansiyel enerji (kj)
                                                                             3
                                                                           2
                                                                           2XO+O
                                                                   1 mol X Y  için                             ?
                                                                                 2
                 2XO+O 2   2            2XO 2                       147,6  2  3
                      2XO+O
                  2XO+
                      2XO+OO
                           2
          147,6 147,6 32,8  2  147,6  2XO+O 2                          3                                 .
              147,6
          147,6
                                                                   ? =   = 82 kJ/ bulunur.
                     0                                                 2
                                       Tepkime Koordinatı
                                                                   Standart molar oluşum tepkime entalpisi, standart şartlarda
                                                                                           2XO
            0,14 mol  X Y gazının elementlerine ayrışması için gerekli   1  mol  bileşiğin  kendi  elementlerinden  oluştuğu  tepkimenin
                                                                                              2
                                                                     32,8
                     2
                                 2XO
                                      2XO
                       3
                  Potansiyel enerji (kj)
                                                  2XO
            enerji, 0,2 mol XO gazının yanması sonucunda elde ediliyor.
           32,8  32,8      32,8   2XO 2 2XO 2 2  Potansiyel enerji (kj)  entalpi değişimidir.
                                     2
           32,8
               32,8
                                                     2
                              X +Y
                                                                       0
                                  3
                               2
            Buna göre standart şartlarda X Y  bileşiğinin molar oluşum      X Y (g) † X (g) +   3  Y (g)    ¢H° (tepkime)  = +82  ise endotermik
                  114,8
                                                                                          Tepkime Koordinatı
                                                        X +Y
                                    2
                                      3
                                                                                    2
                  0
              0
                                                                      3
                                                                             2
                                                                    2
                                                         2
              0
                  0
            tepkimesine ait potansiyel enerji-tepkime koordinatı grafiği   3      2
                                              82
                                    Tepkime Koordinatı
                              0
                                Tepkime Koordinatı
                                Tepkime Koordinatı
                                    Tepkime Koordinatı
                                                Tepkime Koordinatı
            aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?  3       olan tepkime ters çevrildiğinde ekzotermik tepkimeye dönüşür.
                         3
                      X +   Y                   X +   Y
                                                                           3
                       2   2                     2   2              Potansiyel enerji (kj)     Potansiyel enerji (kj)
                         2                         2
            A) Potansiyel enerji (kj)
          Potansiyel enerji (kj)  Potansiyel enerji (kj) Potansiyel enerji (kj)      X (g)  +   2  Y (g)    †   X Y (g)    tepkimesi  molar  oluşum
                                   B) Potansiyel enerji (kj)
                                                                             2
                                                                                        2
                                                                                         3
                     0
                                                                    2
                                               0
                                                                                 X +Y
                                         Potansiyel enerji (kj)
          Potansiyel enerji (kj)
              Potansiyel enerji (kj)
                                     Potansiyel enerji (kj)
                                                 Tepkime Koordinatı
                                                      Potansiyel enerji (kj)
                        Tepkime Koordinatı
                                                                                  2
                                                                                     3
                            X +Y
                       X +Y 3X 2+Y 3                                114,8                                   X +Y
                        2 X +Y
                                                                                                             2
          114,8 114,8    2  3  2  3     X +Y 3    X +Y  X +Y       tepkimesidir ve entalpi değişimi ¢H° (tepkime)  = -82 kJ/mol’dür. 3
                                                                                                 82
              114,8
          114,8
                                         2
                           114,8
                  Potansiyel enerji (kj)  82  Potansiyel enerji (kj) 32 2 X +Y 3X 2+Y 3     X +Y 3  3  3  Y (g) † X Y (g)  ¢H°  3  = -82 kJ/mol
                                                      3
                                            82
                                                        2
                                                                    2
                                            82
                                        82
                                                                   Buna göre X (g) +
                                                        82
                                                                                                    X +   Y
                  3 3  3 3                   3   3                       X +   Y 2  2  2  2  2  3  (tepkime)   2
                                                                          2
                                                                           2
                                                                                                     2
                                                                                                      2
                                                 3
                                             3
               X +   Y X +   Y Tepkime Koordinatı  X +   Y X +   Y  3  tepkimesinin  potansiyel  enerji–tepkime  koordinatı  grafiği
                                  3
                                                 Tepkime Koordinatı
                2 X +   Y
                    2 2 X +   Y
                                               2 2 X +   Y
                                           2 X +   Y
                        2
                2  2 2  2 2 0 2 2  2  X +   Y 2  2  2 2  0 22  2 2  2 2  X +   Y 2  0  Tepkime Koordinatı  0  Tepkime Koordinatı
                                2
                                                           2
                                                   3
                         3
                                             0
              0 0  Tepkime Koordinatı 0  2  0 0  Tepkime Koordinatı 0  2  aşağıdaki şekilde olur.
                  0
                                                X +   Y
                      X +   Y
                                             0
                  0
                     Tepkime Koordinatı
                                                 2 Tepkime Koordinatı
                           2
                       2
                                                     2
                 Tepkime Koordinatı
                                                   2
                         2
                                                Tepkime Koordinatı
                                 Tepkime Koordinatı
                   -82 Tepkime Koordinatı   Tepkime Koordinatı  Tepkime Koordinatı
                              X +Y 3       -114,8                   Potansiyel enerji (kj)     Potansiyel enerji (kj)
                               2
          Potansiyel enerji (kj)  Potansiyel enerji (kj)  Potansiyel enerji (kj) X +Y 3
              Potansiyel enerji (kj)
                                     Potansiyel enerji (kj)
                                                         2
                                   D)  Potansiyel enerji (kj)
          Potansiyel enerji (kj)
            C) Potansiyel enerji (kj)
                                          Potansiyel enerji (kj)
                                                      Potansiyel enerji (kj)
                                                                          Tepkime Koordinatı         Tepkime Koordinatı
                                                                       0                          0
                     Tepkime Koordinatı
                                                Tepkime Koordinatı
                 Tepkime Koordinatı         Tepkime Koordinatı             3                          3
                  Potansiyel enerji (kj)
                 Tepkime Koordinatı
                     Tepkime Koordinatı
                                                Tepkime Koordinatı
                                            Tepkime Koordinatı
                                                                        X
                                        0
                                             0
             0 0  0   3          Tepkime Koordinatı  3      Tepkime Koordinatı+   Y 2              X +   Y 2
                                         0
                  0
                                             0
                                                                         2
                                                                                                     2
                                             3
                  3
                                             3
                                                 3
                      3
                  3
               X +   Y X +   Y 2 2  0  X +   Y  X +   Y X +   Y 2 2  0  X +   Y  -82  2               2
                                                             3
                                  3
                                               2 2 X +   Y
                                           2 X +   Y
                    2 2 X +   Y
                2 X +   Y
                  2
                                                 2
                      2
                                             2
                                               2 2
                                           2
                    2 2
                2
                                2
            -82  -82 2  82  2 X +Y 3X -82 X +Y 32  2 -114,8 -114,8 2  2 X +Y -114,8  2  2  2  X +Y 3  -114,8  X +Y 3
                                                                                  2
                               2
            -82
                -82
                           X +Y
                        2 X +Y
                            2+Y
                                                                                                             2
                                         -114,8
                               3
                                     -114,8 +Y
                                       X
                               3
                        2
                                                      X +Y
                            2
                           3
                                        2
                                           3
                                                                   *Elementlerin standart şartlarda entalpileri “0”dır.
                                                       2
                                                   2
                                                      3
                                                                   2
                     0                             2 X +Y 3X 2+Y 3 3       X +Y 3                         Cevap: C
                   -10   3   Tepkime Koordinatı                     Potansiyel enerji (kj)
              Potansiyel enerji (kj)
                      X +   Y
          Potansiyel enerji (kj) 2 Potansiyel enerji (kj)
              Potansiyel enerji (kj)
          Potansiyel enerji (kj)
                           2
                       2
                        E)
                                                               50.  Eşit  kütleli  üç  farklı  maddenin  oksijenle  tepkimesine  ait
                                                                                 X +Y
                                                                                  2
                                                                                     3
                                                                   potansiyel  enerji-tepkime  koordinatı  grafikleri  aşağıda
                                                                      82
                            X +Y
                       X +Y 3X 2+Y
                        2 X +Y
            82   82      2  3  2 82  3 3  X +Y 3                   verilmiştir.
             82
                 82
                                         2
                                                                   P.E (kkal)      P.E (kkal)     P.E (kkal)
                                                                       0
                                                                               Tepkime Koordinatı
             0 0  0 0                                                 -10  3                      110
                              0
                          Tepkime Koordinatı
                          Tepkime Koordinatı
                      Tepkime Koordinatı
            -10  -10  Tepkime Koordinatı  Tepkime Koordinatı             X +   Y 2  70
                                                                          2
                -10
            -10
                      3
                                                                           2
                  3
                  3
                      3
               X +   Y X +   Y 2 2  -10  X +   Y 2                  40              50
                                  3
                    2 2 X +   Y
                2 X +   Y
                  2
                      2
                2
                    2 2
                      2
                  2
                                2
                                  2
                                                                     0                             20
            Çözüm:                                                              T.K.           T.K.           T.K.
                                                                           A              B              C
            2XO(g) † 2XO2(g) tepkimesine ait grafiğe göre          Buna göre
                Σn¢H°  = 38,8 kJ         Σn¢H°  = 147,6 kJ          I. B ve C maddeleri yakıt olarak kullanılabilir.
                 (ürünler)           (girenler)
                                                                    II. A maddesi için ¢H = 40 kkal'dir.
            Tepkimenin entalpi değişimi
                                                                   III.  ¢H > ¢H  olur.
                                                                        B    C
            ¢H°    = Σn¢H°    - Σn¢H°
               (tepkime)  (ürünler)     (girenler)                 yargılarından hangileri doğrudur?
            ¢H°    = 32,8 - 147,6 = -114,8 kJ hesaplanır.
               (tepkime)                                           A) Yalnız II        B) Yalnız III                    C) I ve II
            2XO(g) + O (g) † 2XO (g)     ¢H = -114,8 kJ
                     2        2                                                       D) II ve III          E) I, II ve III
                                                           154
   151   152   153   154   155   156   157   158   159   160   161