Page 213 - Dört Dörtlük AYT Tarih

ÇÖZÜMLÜ SORULAR XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Sosyoekonomik Hayat TARİH

7. XIX. yüzyılda basın hayatının gelişmesiyle okuryazar 9.
No Geleneksek Modern
sayısında artış görülmüştür. Bununla birlikte insanlar, Toplum Toplum
gazete ve diğer süreli yayınlar vasıtasıyla ülkenin iç ve
I. Tarıma dayalı ekonomi Sanayiye dayalı ekonomi
dış gelişmeleri hakkında bilgi sahibi olmaya başlamıştır. II. El atölyeleri Modern Fabrika
Basının kamuoyu oluşturma ve toplumu istenen yönle-
re çekmede önemli bir etken hâline gelmesi, devletlerin III. Geniş Aile Çekirdek Aile
de bu gücü daha etkin kullanmak istemelerini sağla- IV. Özerk yönetim Merkeziyetçi yönetim
mıştır. Olayları aktarırken kişisel yargı ve düşünceleri V. Otokratik yönetim Demokratik yönetim
de aktardığı için gazeteler, dönem itibariyle kamuoyu
oluşturmada en etkili araç olarak dikkat çekmiştir.
Yukarıdakilerden hangisi geleneksel toplumdan
Buna göre aşağıdaki seçeneklerde verilen padişah- modern topluma geçiş sürecini ifade eden gelişme-
lardan hangisi kamuoyu oluşturmak ve bu gücü ler arasında gösterilemez?
kontrolünde tutmak için ilk defa gazeteyi kullanmış-
tır? A) I B) II C) III D) IV E) V

A) III. Ahmet
Çözüm:
B) I. Mahmud
C) III. Selim Klasik dönemde bütün devletler merkeziyetçi bir siya-
set takip etmiş ve mutlak otoritenin kral yada sultana
D) II. Mahmud
ait olduğu bir sistem kurmuştur. Örneğin Osmanlı’nın
E) II. Abdülhamid merkeziyetçi ve mutlakiyetçi devlet yapısı, birbirini den-
geleyen ve denetleyen grupların ittifakına dayanmıştır.
Çözüm:
“Merkeziyetçi yönetim” geleneksel toplum anlayışının
Osmanlı Devleti’nin ilk resmî gazetesi II. Mahmud za- ürünüdür. Özerk yönetim ise Fransız ihtilalinin yaydığı
manında 1831 yılında yayınlanan Takvim-i Vakayi Milliyetçilik akımının etkisiyle ortaya çıkmıştır.
kamuoyu oluşturmayı ve kamuoyunu bilgilendirme-
Cevap: D
yi, Ceride-i Havadis ise halkı eğitmeyi amaçlamıştır.
Tercüman-ı Ahval gazetesi ise özel sermaye ile çıkarı-
lan ilk gazete olma özelliğini taşımaktadır.
Cevap: D

10. I. Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımı,
II. Balkan uluslarının, ayrılıkçı hareketleri,
8. Aşağıdaki seçeneklerde popüler kültür kavramı ile
ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? III. Ticaret yollarının yön değiştirmesi,
IV. Suhte isyanlarının halktan destek görmesi
A) Popüler kültüre göre kültürel ve sanatsal ürünler kâr
elde etmek için yapılır. gelişmelerinden hangileri XIX. yüzyılda Osmanlı
Devleti’nin toprak bütünlüğünü olumsuz etkilemiştir?
B) Kitle iletişim araçları popüler kültürün yayılmasında
ve etki alanını genişletmesinde oldukça etkilidir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) Popüler kültür insanların tüketim kültürünü artır-
maktadır. D) I, II ve III E) II, III ve IV
D) Popüler kültür aracılığıyla toplumlarda çok yönlü
düşünebilen insanlar yetiştirmek amaçlanır.
Çözüm:
E) Popüler kültür, toplumları yönlendirmenin en önemli
aracıdır. Sorunun yönlendirme bölümünde XIX. yüzyılda
Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü olumsuz etkile-
Çözüm: yen gelişmelere bakıldığında I. ve II. öncülde verilenle-
D Seçeneğinde verilenin aksine popüler kültürün en rin bu ifadeyi doğrular nitelikli olduğu söylenir. III. ve IV.
önemli hedefi aynı şeyleri tüketen “tek tip birey yarat- öncülde verilen ifadeler ise bu öncülü destekler nitelikte
ma” şeklinde özetlenmektedir. değilir.
Cevap: D Cevap: C

3