Page 216 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Sosyoekonomik Hayat ÇÖZÜMLÜ SORULAR

11. Osmanlı Devleti’nde klasik bedesten merkezli şehir ya- 12. İmparatorluk sürecinden ulus devlete giden süreçte
pıları yavaş yavaş yerini eski şehir merkezlerinin yanı
I. Westphalıa antlaşması
sıra bankaların bulunduğu modern şehirlere dönüştür-
meye başlamıştır. II. Fransız Devrimi
III. Meternik sistemi
Buna göre;
gelişmelerinden hangilerinin katkısının olduğu söy-
I. İzmir lenebilir?
II. Selanik
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
III. İstanbul
D) II ve III E) I, II ve III
kentlerinden hangileri iş imkanları, limanları, sanayi
ve ticaret faaliyetleri sebebi ile bir çekim merkezi
hâline gelmiştir?
Çözüm:
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III Westphalıa Antlaşması: Avrupa’da dinî etkenlerin yerini
modern diplomasi almış ve uluslararası alanda modern
devletler hukukunun temelleri atılmıştır. Evrensel impa-
ratorluklar yerini ulusal krallıklara ve ulus devletlerine
Çözüm:
bırakmıştır.
Fransız Devrimi: 1789 Fransız İhtilali sonrasında orta-
SELANİK: Sanayi Devrimi sonrası artan ham madde ya çıkan zorunlu askerlik sistemi, ulus devletlerin kurul-
ihtiyacı, Selanik Limanı’nı daha da canlandırmış ve li- masında ve cumhuriyet rejimlerinin ortaya çıkmasında
man, demiryolu ile Avrupa içlerine bağlanmıştır. Selanik, önemli rol oynamıştır.
Süveyş Kanalı’nın açılmasından sonra Avrupa için daha
büyük önem kazanmıştır. Metternich sistemi; Viyana Kongresi'ne (1815) katı-
lan Büyük Britanya, Avusturya, Rusya ve Prusya'nın
İZMİR: XIX. yüzyılda İzmir’in ekonomisi, Avrupa ülkele-
Avrupa'da statükoyu korumak için ortaya koyduğu
ri ile sürdürülen ticarete bağlı olarak gelişmiştir. Liman
sistemdir. Sisteme adını veren Avusturya Başbakanı
yatırımının devamı niteliğindeki İzmir-Kasaba ve İzmir-
Metternich, statükonun silah gücüyle korunmasını sa-
Aydın demiryolları, İngiliz ve Fransızlar tarafından inşa
vunuyordu. Ona göre ulusçuluk hareketlerinin acıma-
edilmiştir. İç kısımlardan toplanan ürünler, deve kervan-
sızca bastırılması ve ulus devletlerin dağıtılması gere-
ları ve demiryolu ağı vasıtasıyla İzmir’e taşınmıştır.
kiyordu.
İSTANBUL: İstanbul, farklı dönemlerde büyük değişim-
Bu durumda Fransız İhtilali ve Westphalia Antlaşması
ler geçirmekle birlikte en büyük değişimi XIX. yüzyılda
imparatorluk düzeninin yerine ulus devlet düzeninin
yaşamıştır. Avrupa’daki Paris, Londra, Berlin gibi büyük
temellerinin atıldığı önemli dönüm noktalarıdır. Fakat
metropollerde görülen Batılı hayat tarzı, XIX. yüzyıldan
Metternich Sistemi ise, diğerlerinin tersine var olan dü-
itibaren Osmanlı Devleti’nde yaygınlaşmaya başlamış
zeni (statükoyu) korumaya yönelik önlemlerin alındığı
ve özellikle Üsküdar ve Galata bölgelerinde sosyal hayat
bir sistemdir.
gelişmiştir.
Bu durumda Selanik, İzmir ve İstanbul iş imkânları,
limanları ve ticaret faaliyetleri nedeniyle birer cazibe Cevap: B
merkezidir.
Cevap: E

214 215