Page 216 - Dört Dörtlük AYT Biyoloji

TARİH XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Sosyoekonomik Hayat ÇÖZÜMLÜ SORULAR

17. 1860’da kurulan Islah-ı Sanayi Komisyonu Talimatnâmesi’ne 18. Osmanlı Devleti, XIX. yüzyıl boyunca daha fazla ve
göre; daha yüksek faizle borçlanmaya devam etmiştir. Alınan
dış borçların sadece % 7,8'i Rumeli demiryolu yatırı-
• Esnafın eskisi gibi ayrı ve dağınık olarak sanatlarını
icra etmelerinde yarar yoktur. Aralarında sermaye mına ayrılmıştır. Geriye kalan büyük kısım ise plansız
toplayarak bir şirket kurmaları ve birlikte çalışmaları ve kontrolsüz kamu harcamalarına, borç taksitlerinin
gerekmektedir. ödenmesine, sarayların yapımına, orduya ve devlet
memurlarının maaşlarının ödenmesine harcanmıştır.
• Devletin ihtiyaçlarını bu şirketlerin mamullerinden
karşılamak için şirketin yönetim kurullarına her da- Böylece ödenemeyen dış borçlar yeni borçlanmaları da
ireden bir memur atanacak, bunlar yönetim kurulla- beraberinde getirmiştir.
rının tabii üyesi sayılacaktır.
Buna göre XIX. yüzyıl Osmanlı ekonomi yönetimi
• Her kim yeni bir şey icat ederse komisyona suna- hakkında;
cak, lâyık görülürse kendisine imtiyaz verilecektir.
I. ulaşım alanında yatırım yapılması,
Buna göre, Islah-ı Sanayi Komisyonu'nun kuruluş
amaçlarından biri aşağıdakilerden hangisidir? II. ekonomi alanında israfın görülmesi,
III. borçlanmanın giderek artması
A) Esnaf örgütlerinin çalışmalarını kısıtlamak
gelişmelerinden hangilerinin gerçekleştiği söyle-
B) Ulaşım ağını genişletmek
nebilir?
C) Eğitimin devlet eliyle verilmesini sağlamak
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) Ticaret yollarını canlandırmak
E) Yerli sanayiyi güçlendirmek D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm:
Çözüm:
Yönlendirme bölümündeki ‘‘Alınan dış borçların sade-
1860’da kurulan Islah-ı Sanayi Komisyonu Talimatnâ- ce % 7,8'i Rumeli demiryolu yatırımına ayrılmıştır.’’ ifa-
mesi’ndeki ilgili maddeler daha çok üretime, şirketlerin desi I. öncüle, ‘‘Geriye kalan büyük kısım ise plansız
kurulmasına ve şirketlerin imalat faaliyetlerine vurgu ve kontrolsüz kamu harcamalarına, borç taksitlerinin
yapmaktadır. Bu durum E seçeneğindeki yerli sanayiyi ödenmesine, sarayların yapımına’’ ifadesi II. öncüle,
güçlendirmek amacına ulaşmamızı sağlar. ‘‘Böylece ödenemeyen dış borçlar yeni borçlanmaları
Esnaf örgütlerinin faaliyetlerinin kısıtlanması (A seçe- da beraberinde getirmiştir.’’ ifadesi de III. öncüle ulaş-
neği), ulaşım ağını genişletmek (B seçeneği), eğitimin mamızı sağlar.
devlet eliyle verilmesini sağlamak (C seçeneği), ticaret Cevap: E
yollarını canlandırmak (D seçeneği) gibi amaçlar hak-
kında bir yoruma talimatnamenin yukarıda belirtilen ilgili
maddelerinden hareket ederek ulaşılamaz.

Cevap: E

217
216 217