Page 215 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

ÇÖZÜMLÜ SORULAR XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Sosyoekonomik Hayat TARİH

7. XIX. yüzyılda basın hayatının gelişmesiyle okuryazar 9.
sayısında artış görülmüştür. Bununla birlikte insanlar, No Geleneksek Modern
gazete ve diğer süreli yayınlar vasıtasıyla ülkenin iç ve Toplum Toplum
dış gelişmeleri hakkında bilgi sahibi olmaya başlamıştır. I. Tarıma dayalı ekonomi Sanayiye dayalı ekonomi
Basının kamuoyu oluşturma ve toplumu istenen yönle-
II. El atölyeleri Modern Fabrika
re çekmede önemli bir etken hâline gelmesi, devletlerin
III. Geniş Aile Çekirdek Aile
de bu gücü daha etkin kullanmak istemelerini sağla-
mıştır. Olayları aktarırken kişisel yargı ve düşünceleri IV. Özerk yönetim Merkeziyetçi yönetim
de aktardığı için gazeteler, dönem itibariyle kamuoyu V. Otokratik yönetim Demokratik yönetim
oluşturmada en etkili araç olarak dikkat çekmiştir. Yukarıdakilerden hangisi geleneksel toplumdan
modern topluma geçiş sürecini ifade eden gelişme-
Buna göre aşağıdaki seçenekler verilen padişahlar-
ler arasında gösterilemez?
dan hangisi kamuoyu oluşturmak ve bu gücü kont-
rolünde tutmak için ilk defa gazeteyi kullanmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V
A) III. Ahmet
B) I. Mahmut Çözüm:
C) III. Selim Klasik dönemde bütün devletler merkeziyetçi bir siya-
set takip etmiş ve mutlak otoritenin kral yada sultana
D) II. Mahmut
ait olduğu bir sistem kurmuştur. Örneğin Osmanlı’nın
E) II. Abdülhamit merkeziyetçi ve mutlakiyetçi devlet yapısı, birbirini den-
Çözüm: geleyen ve denetleyen grupların ittifakına dayanmıştır.
“Merkeziyetçi yönetim” geleneksel toplum anlayışının
Osmanlı Devleti’nin ilk resmî gazetesi II.Mahmut zama- ürünüdür. Özerk yönetim ise Fransız ihtilalinin yaydığı
nında 1831 yılında yayınlanan Takvim-i Vakayi kamuo- Milliyetçilik akımının etkisiyle ortaya çıkmıştır.
yu oluşturmayı ve kamuoyunu bilgilendirmeyi, Ceride-i
Cevap: D
Havadis ise halkı eğitmeyi amaçlamıştır. Tercüman-ı
Ahval gazetesi ise özel sermaye ile çıkarılan ilk gazete
olma özelliğini taşımaktadır.
Cevap: D

10. I. Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımı,

8. Aşağıdaki seçeneklerde popüler kültür kavramı ile II. Balkan uluslarının, ayrılıkçı hareketleri,
ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? III. Ticaret yollarının yön değiştirmesi,
IV. Suhte isyanlarının halktan destek görmesi
A) Popüler kültüre göre kültürel ve sanatsal ürünler kâr
elde etmek için yapılır. gelişmelerinden hangileri XIX. yy’da Osmanlı
B) Kitle iletişim araçları popüler kültürün yayılmasında Devleti’nin toprak bütünlüğünü olumsuz etkilemiştir?
ve etki alanını genişletmesinde oldukça etkilidir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, II
C) Popüler kültür insanların tüketim kültürünü artır-
maktadır. D) I, II ve III E) II, III ve IV
D) Popüler kültür aracılığıyla toplumlarda çok yönlü
düşünebilen insanlar yetiştirmek amaçlanır.
Çözüm:
E) Popüler kültür, toplumları yönlendirmenin en önemli
aracıdır. Sorunun yönlendirme bölümünde XIX. yüzyılda
Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü olumsuz etkile-
Çözüm:
yen gelişmelere bakıldığında I. ve II. öncülde verilenle-
D Seçeneğinde verilenin aksine popüler kültürün en rin bu ifadeyi doğrular nitelikli olduğu söylenir. III. ve IV.
önemli hedefi aynı şeyleri tüketen “tek tip birey yarat- öncülde verilen ifadeler ise bu öncülü destekler nitelikte
ma” şeklinde özetlenmektedir. değilir.
Cevap: D Cevap: C

213