Page 78 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Halk Şiiri ÇÖZÜMLÜ SORULAR

17. Aşağıdakilerden hangisi koşmanın özelliklerinden 19. Aşağıdakilerden hangisi âşık tarzı Türk halk şiirin-
değildir? deki destanların özelliklerinden biri değildir?

A) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır. A) Nazım birimi dörtlüktür.
B) Koşmanın söyleyeni belli değildir. B) Genellikle 11’li hece ölçüsü ile yazılırlar.
C) Son dörtlükte şair takma adını söyler. C) Koşmadan farkı uzun olmasıdır.
D) Âşık edebiyatının en çok kullanılan nazım şeklidir. D) Halkın ortak hafızasının ürünüdür.
E) Genelde aşk, sevgi ve tabiat konuları işlenmiştir. E) Şair son dörtlükte takma adını kullanır.

Çözüm: Çözüm:
Koşmalar âşık edebiyatının saz şairleri tarafından oluş- Âşık tarzı Türk halk şiirindeki destanlar ile milletlerin
turulmuş şiirlerdir. tarihine ait kahramanlıkları konu edinen destanları ka-
rıştırmamak gerekir. A, B, C ve E seçenekleri âşık tarzı
Cevap B
Türk halk edebiyatına ait destanların özellikleridir. D
seçeneği destan oluşum aşamalarını geçirmiş, yazanı
ve söyleyeni belli olmayan, kulaktan kulağa aktarılarak
günümüze ulaşmış Sözlü Dönem destanlarının özellik-
leridir. Âşık tarzı Türk halk edebiyatı destanlarının söy-
leyeni bellidir. Halk tarafından oluşturulmamıştır.
Cevap: D

20. 17. yüzyıldan sonra Anadolu’da oluşan, âşık tarzı Türk
halk edebiyatının yaygın bir gelenek bırakan, en önde
gelen âşıklarındandır. Türk saz şairi denince akla gelen
ilk isimlerdendir. Sade ve duru bir dili vardır. Yöresel
sözcükleri yoğun bir şekilde kullanmıştır. Divan şiirin-
den aldığı motifleri geleneğe uygun olarak örmüştür. Şiir
anlayışı, divan edebiyatının şiir anlayışından farklı özel-
18. Aşağıdakilerden hangisi âşık tarzı Türk halk edebiyatı
lik taşır. O, tabiatı, insanı ve olayları konuşma rahatlığı
nazım biçimlerinin özelliklerinden biri değildir?
içinde özgün imgeleriyle anlamlandırır. Tasavvufa ve
A) Semailer besteleri ve ölçüleri ile koşmalardan ayrılır. dinî konulara yer vermemiştir.
B) Varsağılar konularına göre türlere ayrılır.
Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerin hangisidir?
C) Ağıt hem anonim halk edebiyatı hem de âşık edebiyatı
A) Karacaoğlan
ürünüdür.
B) Dadaloğlu
D) Seyrâni toplumun bozuk yönlerini eleştiren koşmalar
yazmıştır. C) Seyrânî
E) Destan türünün en güzel örneğini Kayıkçı Kul Mustafa D) Âşık Veysel
yazmıştır.
E) Gevherî

Çözüm:
Çözüm:
Âşık tarzı Türk halk edebiyatı nazım biçimleri için A, C,
17. yüzyılda yaşaması, âşık tarzı Türk halk edebiyatında
D ve E seçeneklerini söylemek mümkündür. Âşık tarzı
yaygın bir gelenek bırakması, Türk saz şairi denince akla
Türk halk edebiyatında varsağılar değil koşmalar ko-
gelen ilk isim olması parçada anlatılan şair ile ilgili önemli
nularına göre güzelleme, ağıt, taşlama ve koçaklama
ipuçlarıdır. Bu özelliklere sahip âşık Karacaoğlan’dır.
olarak türlere ayrılır.
Cevap: A
Cevap: B
79
78 79