Page 73 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
ÇÖZÜMLÜ
Halk Şiiri SORULAR

1. I. Bent ve kavuştak bölümlerinden oluşur. 3. Yeşil kurbağalar öter göllerde
II. Hece ölçüsünün her kalıbı ile söylenir. Kırıldı kanadım kaldım çöllerde
III. Bozlak, hoyrat, kayabaşı gibi isimler alır. Anasız babasız gurbet ellerde
Numaralanmış özellikler aşağıdaki nazım biçimle-
rinden hangisine aittir? Ya ben ağlamayım kimler ağlasın

A) Mâni Şu mahzun gönlümü kimler eğlesin
B) Koşma (…)
C) Türkü
Bu şiirin biçim, içerik ve anlatım özellikleri dikkate
D) Şarkı alındığında aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisi-
E) Ninni ne ait olduğu söylenebilir?
A) İlahi
Çözüm: B) Koşma
C) Varsağı
Türküler ezgilerine göre bozlak, hoyrat, kayabaşı gibi
türlere ayrılır. Bent ve kavuştak bölümlerinden oluşur D) Mâni
ve hece ölçüsü ile yazılır. Diğer biçimler bu özelliklere
E) Türkü
sahip değildir.
Cevap: C
Çözüm:
Şiir bir üçlük ve iki dizeden oluşmuştur. Kafiye örgüsü
“aaa bb” şeklindedir. 11’li hece ölçüsü ile söylenmiştir.
Öksüzlüğün verdiği acı işlenmiştir. Bu özelliklere yakın
seçenekler koşma ve türküdür. Koşmalar dörtlükle ya-
zılırlar. Bu nedenle verilen şiir koşma olamaz.

Cevap: E

4. Aşağıdakilerden hangisi halkın ortak zevkinin ürü-
nü olan edebiyat eserlerine ait özelliklerden biri de-
ğildir?
A) Nazım, nesir ve nazım-nesir karışık ürünler veril-
2. Tek dörtlükten oluşan, aaxa şeklinde kafiyelenen ve miştir.
ve her dizesi 7’li hece ölçüsüyle söylenen mânilere ----
mâni denir. B) Bazı eserler Anadolu insanının yaşantısı hakkında
bilgi verir.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden
C) Halk arasında yayıldığından yabancı etkilerden ta-
hangisi getirilmelidir?
mamen uzaktır.
A) yedekli D) Mecazlara ve edebî sanatlara yoğun şekilde yer ve-
B) artık rilmiştir.
C) kesik E) Orta oyunu ve Karagöz bu edebiyata ait ürünlerdir.
D) düz
E) cinaslı Çözüm:
Çözüm: Halkın ortak ürünü olan edebiyat eserleri, anonim halk
Yedekli ve artık mâni, kesik ve cinaslı mâni aynı anla- edebiyatı ürünleridir. A, B, C ve E seçenekleri anonim
ma gelmektedir. Öncülde verilen bilgiler ise düz mâniye halk edebiyatı için söylenebilir. Halk içinde yayılan
aittir. ürünler olduğu için mecazlı, süslü söyleyişlere yer veril-
memiş; edebî sanatlar kullanılmamıştır.
Cevap: D
Cevap: D

73