Page 72 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT TDE
P. 72

İslamiyet Öncesi Türk Şiiri,
        TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI                 Geçiş Dönemi Eserleri                              3. TEST


        4.                                                 5.
              ESKİ TÜRKÇEYLE                                    ESKİ TÜRKÇEYLE
              Bulnar mini öles köz   Baygın gözle beni avlıyor   Işk otıga küygen aşık rengi uçar
              Kara mengiz kızıl yüz   Kara benler, pembe yüz beni tutsak   Ukba sarı cedel kılıb mundın köçer
                               ediyor
              Andın tamar tükel tuz                             Munda bolgan girihlerni anda açar
                               Bütün güzellikler ondan damlıyor
              Bulnap yana ol kaçar   Tutsak ediyor sonra da kaçıp gidiyor   Resul dünya cife dedi koydum mena.



                                                                Aşk ateşine yanan âşığın rengi uçar. Ahirete doğ-
                                                                ru çekip buradan geçer. Burada olan düğümlerini
                                                                orada  açar.  Peygamberimiz,  “Dünya  leştir.”  dedi
                                                                bıraktım ben işte.
            Bu  tabloda  verilen  "koşuk’’  örneği  ile  aşağıdaki
            dörtlüklerden hangisinin tema benzerliği yoktur?
                                                               Atabetü’l  Hakâyık ’tan  alınan  bu  dörtlük  ile  ilgili
            A)  Sürme beni                                     hangisi söylenemez?
                Çek gözen sürme beni                           A)  Koşma tipi uyak düzeniyle yazılmıştır.
               Kapında kul olayım                              B)  Verilmek istenen düşünce hadisi şerif ile güçlendiril-
               Ne olur sürme beni                                 miştir.
                                                                    (mâni)  C)  Yarım kafiye ve redif kullanılmıştır.
            B)  Arkım ayıklandı suyum akmıyor                  D)  Dünyanın geçiciliği ve ahiret hayatının önemi vur-
                                                                  gulanmıştır.
               Nazlı yâr darılmış bana bakmıyor
                                                               E)  6+5=11’li hece ölçüsü ile yazılmıştır.
               Çok yuva bekledim yavru çıkmıyor
                Yavrusu alınmış baykuşa döndüm
                                                                     (türkü)
            C)  Dosta gider iken yolum döndürdü
               Suya verdi alçaklara endirdi
               Kolum kırdı kanatlarım sındırdı
               Yavru şahin vurdu sinem yareli
                                                                                     (koşma)  6.   Bu ajun ma körmekke körklüg taşı
            D)  Yeter ettin bana cevri nihayet yok mu sultanım         Velikin içinde tümen na-hoşı
               Sitemkâr olmadan hergiz feragat yok mu sultanım        Bakıp taş bezekin körüp sen munga
               Şah-ı mülk-i melahatsın adalet yok mu sultanım          Köngül bamakıng bil hatalar başı
               Cemalin taze bir gül çeşm-i siyahım bana küsme
                                                               (Bu dünyanın da dıştan görünüşü güzeldir. Fakat için-
                                                                                      (semai)                                                                                                        de binlerce nahoşluk vardır. Bakıp, dış süsünü görerek,
            E)  Guşanıp gılıcı geyinin donu                    senin ona gönül bağlaman, bil ki hataların başıdır.)
               Gavga bulutları sardı her yanı                  Yukarıdaki dörtlük XII. yüzyılda yazılmıştır.
               Doğdu koç yiğidin nam alma günü
                                                               Buna göre bu dörtlük aşağıdaki eserlerin  hangisin-
               Can sağ iken yurt vermeyiz düşmana              den alınmıştır?
                                                                                     (koşma)
                                                               A)  Mukaddimetü’l Edep
                                                               B)  Muhakemetü’l Lügateyn
                                                               C)  Divânu Lugâti’t Türk
                                                               D)  Atabetü’l Hakayık
                                                               E)  Kutadgu Bilig


                                                                                                                                                                      71
                                                       70                                                                                                             71
   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77