Page 67 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
İslamiyet Öncesi Türk Şiiri, 2 TEST
Geçiş Dönemi Eserleri

1. Balasagunlu Yusuf Has Hacip’in yazdığı Türk edebi- 3. ESKİ TÜRKÇEYLE
I
yatının köşe taşı eserlerinden olan Kutadgu Bilig, Öpkem kelip ogradım Öfkelenip dışarı çıktım
Arslanlayu kökredim Arslan gibi kükredim
XII. yüzyıldan günümüze gelen İslamî Türk edebiyatı-
II Alplar başın togradım Yiğitler başını doğradım
nın ilk ürünlerinden biridir. Bu kıymetli eser, yalnızca Emdi meni kim tutar Şimdi beni kim tutarmış
III
Türk edebiyatı tarihi bakımından değil, Türk sos-

yolojisi, Türk kültür tarihi ve Türk devlet felse- Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
fesi açısından da ele alınıp incelenmesi gereken önemli
A) Nazım birimi dörtlüktür.
bir kaynaktır. Kutadgu Bilig, baş tarafına sonradan ilave
B) 7’li hece vezni ile söylenmiştir.
edilen manzum ve mensur metinlerden de anlaşılacağı
C) Âşık edebiyatındaki karşılığı koşmadır.
üzere, bir idare ve siyaset kitabıdır. Yusuf Has Hacip D) Redif kullanılmıştır.
IV
eserde, çeşitli konu ve meseleler hakkında felsefi ve E) İslamiyet etkisi görülmektedir.

sosyolojik fikir ve düşünceler ileri sürüp öğütler vermektedir.
V
Bu parçada numaralanmış ifadelerin hangisinde bir
bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

4.
ESKİ TÜRKÇEYLE
Kervan göçer iken yolluk alır
Karvan eger köçer bolsa azuk alur Kârı ve zararı orada bilir
Sud u ziyân olduğunu orda bilir Yolluksuz yola çıkan yolda kalır

Azuksızın yolga kirgen yolda kalır Hazırlıklı yola giren yolda kalmazmış.
Yükin yüklep yolga kiren kalmas imiş

2. 12. yüzyıl mutsavvıflarından Hoca Ahmet Yesevi ta-
I
rafından yazılan Divanı Hikmet (Hikmetler Divanı),
Divanı Hikmet ’ten alınmış olan bu dörtlükle ilgili
Hakaniye lehçesi ile yazılmıştır. İlahi aşkın konu edildi-
II hangisi söylenemez?
ği 144 şiir ve bir münacattan oluşan eser canlı, lirik bir
III IV A) Koşma tipi uyakla kafiyelenmiştir.
B) Dönemine göre ağır bir dili vardır.
eserdir. Halk şiirinin geleneksel dörtlükleriyle yazılan şi-
C) Ahiretin hazırlığını yapmanın önemi anlatılmıştır.
irlerde yarım kafiye ve redif kullanılmıştır. Şiirlerin çoğu D) Yarım uyak ve redif kullanılmıştır.

7’li ve 12’li hece ölçüsü ile oluşturulmuştur. E) 12’li hece ölçüsü ile söylenmiştir.
V

Divanı Hikmet ’le ilgili altı çizili ifadelerin hangisin-
de verilen bilgi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

67
67