Page 76 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Halk Şiiri ÇÖZÜMLÜ SORULAR

11. Aşağıdaki terimlerden hangisi "Şairin son dörtlükte Çözüm:
takma adını kullanması geleneğidir." tanımını karşılar?
I. dörtlük ‘’ bre, hey, behey’’ gibi bir seslenme ile başla-
A) Varsağı mış, yiğitçe bir söyleyişe sahip ve 8’li hece ile söylen-
B) Tapşırma miş olduğu için varsağı örneğidir. II. dörtlük ise daha
kıvrak bir söyleyişe sahip olup genel özellikleri ile koş-
C) Cönk
maya benzeyen, 8’li hece ölçüsü ile oluşturulmuş bir
D) Mürâcaa
semaiden alınmıştır.
E) Tecnis
Cevap: B
Çözüm:

Tapşırma, âşığın şiirde kullandığı takma addır, divan
şiirinde mahlas denir.
Cevap: B

12. Koşmanın sözlü edebiyattaki karşılığı ----, divan edebi-
yatındaki karşılığı ise ---- dir.

Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin
hangileri getirilmelidir?
A) koşuk - gazel
B) koşuk - mesnevi
C) sagu - gazel
D) destan - koşuk
E) sagu - kaside 14.
I. ŞİİR II. ŞİİR
Çözüm: Kimse serin bu sevdâya salmamış Seherin tan yeri attı
Hiçbir kimse haktan nişan almamış Bülbül elvan elvan öttü
Koşmanın sözlü edebiyattaki karşılığı koşuk, divan Şeriatten asla eser kalmamış Gevherî yükünü tuttu
edebiyatındaki karşılığı gazeldir. Hayır belli değil şer belli değil Ne bağ duydu ne bağbancı
Cevap: A
Bu dörtlükler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) I. dörtlük bir taşlama örneğidir.
13. I.
Behey elâ gözlü dilber B) II. dörtlük bir semai örneğidir.
Vaktin geçer demedim mi C) Her iki dörtlükte yarım kafiye ve redif vardır.
Haramî olmuş gözlerin
D) Dörtlükler 11’li ve 8’li hece ile oluşturulmuştur.
Beller keser demedim mi
E) II. dörtlük şiirin son dörtlüğüdür.
II.
Mendilim yudum arıttım
Gülün dalında kuruttum Çözüm:
Adın ne idi unuttum
I. şiir 11’li hece ölçüsü ile yazılmış koşma nazım şeklin-
Sorulmayı sorulmayı
dedir. Toplumsal bir aksaklığı eleştirel bir dille aktardığı
Bu dörtlüklerin nazım şekilleri hangisinde doğru için nazım türü taşlamadır. II. dörtlük kendine özgü bir
verilmiştir?
ezgi ile söylenen ve 8’li hece ile yazılmış bir semaiden
A) Koşma - semai alınmıştır. I. dörtlük 11’li, II. dörtlük 8’li hece ile söylen-
B) Varsağı - semai miştir. II. şiirde şair mahlasını söylediği için son dörtlük-
C) Varsağı - mâni tür. I. şiirde -al sesleri ile tam uyak, II. şiirde -t sesi ile
D) Koşma - varsağı yarım uyak kullanılmıştır.
E) Destan - semai
Cevap: C

77
76 77