Page 75 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA ÇÖZÜMLÜ
COĞRAFYA
Atmosfer, Hava Durumu, Sıcaklık SORULAR

1. Aşağıdaki koordinat sisteminde dört alan numaralandı- Çözüm:
rılarak gösterilmiştir.
Deniz etkisinin fazla olduğu bir bölgede daha fazla ol-
ması gereken özelliği öncüller üzerinden gidersek;
I. öncülde verilen yıllık sıcaklık farkının fazla olması
beklenmez. Çünkü deniz ve okyanusa kıyısı olan alan-
larda her mevsimde nemliliğin fazla olması yıllık sıcak-
lık farklarının daha az olmasına neden olmaktadır.
II. öncülde verilen güneşlenme süresinin fazla olması
beklenmez. Çünkü deniz ve okyanusa kıyısı olan alan-
larda her mevsim yağışın olması bulutluluğun fazla
olmasına o da güneşlenmenin az olmasına sebep ol-
maktadır.

III. öncülde verilen kayaçlarda kimyasal çözünmenin
fazla olması beklenir. Çünkü kayaçlarda kimyasal çö-
zünme, daha çok, sıcaklık farkının az olduğu sıcak ve
Bu alanlardan hangilerinde kuzeyden esen rüzgâr-
nemli iklim bölgelerinde görülür. Ekvatoral, muson, ok-
ların sıcaklığı düşürmesi beklenir?
yanusal ve Akdeniz iklimlerinin etkili olduğu yerlerde
A) I ve II B) I ve III C) II ve III daha kolay meydana gelir.
Cevap: C
D) II ve IV E) III ve IV

Çözüm:
Ekvatordan kutuplara doğru esen rüzgârlar sıcaklığı
artırırken, kutuplardan Ekvator'a doğru esen rüzgârlar 3. Aşağıdakilerden hangisi, troposferin özelliklerin-
sıcaklığı düşürür. Buna göre, Kuzey Yarım Küre’de den birisidir?
kuzeyden gelen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken, güney-
den gelen rüzgârlar sıcaklığı yükseltir. Güney Yarım A) Kalınlığı her yerde aynıdır.
Küre’de tam tersi bir durum söz konusudur. Soruda B) Atmosferin en üst katmanıdır.
kuzeyden gelen rüzgârların sıcaklığı düşürmesi bek-
C) İklim olaylarının görüldüğü katmandır.
lendiğinden dolayı arayacağımız noktalar Kuzey Yarım
Küre’de yer alan noktalar olacaktır. Koordinat sistemine D) Güneş ışınlarıyla üst kısımlardan ısınma başlar.
baktığımızda bu alanların I ve III numaralı alanlar oldu- E) Meteorlar büyük oranda bu katmanda parçalanır.
ğu görülür.
Cevap: B
Çözüm:
Soruda istenilen troposferin özelliklerini inceleyecek
olursak;
Atmosferin yere yakın en alt katmanıdır. Kalınlığı
2. Denizel etkinin fazla olduğu alanlarda havadaki nem Ekvator’da daha fazla, kutuplarda ise daha azdır.
oranı fazladır. Ortalama kalınlığı 10-16 km arasındadır.
Atmosferi oluşturan gazların %75’i Troposfer’de bulu-
Buna göre;
nur. Bu katmanda yatay ve dikey yönde hava hareketi
I. yıllık sıcaklık farkı, yaşanır.
II. güneşlenme süresi, Su buharının büyük kısmı bu katmanda bulunduğu için
III. kayaçlarda kimyasal çözünme iklim olayları bu katmanda yaşanır. Yerden yükseldikçe
sıcaklık azalır.
özelliklerinden hangilerinin bu alanlarda daha fazla
olması beklenir? Verilen açıklamaya göre seçenekler arasında sadece
C seçeneğinde verilen ”İklim olaylarının görüldüğü kat-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
mandır.” bilgisinin doğru olduğu görülür.
D) I ve III E) II ve III Cevap: C

73