Page 78 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Atmosfer, Hava Durumu, Sıcaklık ÇÖZÜMLÜ SORULAR

9. Aşağıda gerçek sıcaklık değerlerine göre oluşturulmuş 10. Aşağıda verilen okyanus akıntılarından hangilerinin
bir izoterm haritası verilmiştir. sıcaklığa etkisi ve bulundukları okyanus aynıdır?

A) Peru – Benguela
B) Alaska – Madagaskar
C) Gulf Stream – Brezilya
D) Kaliforniya – Labrador
E) Oyaşiyo – Kuroşiyo

Çözüm:
Seçeneklerde verilen akıntıların özeliklerini sırayla de-
Yalnızca haritadaki bilgiler dikkate alındığında aşa-
ğerlendirecek olursak;
ğıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
Peru soğuk su akıntısı Büyük Okyanus’ta , Benguela
A) Bölgenin güneybatısına doğru yükselti artış göster- soğuk su akıntısı ise Atlas Okyanusunda bulunduğun-
mektedir. dan dolayı farklıdır.
B) İzoterm eğrileri 4°C aralıkla çizilmiştir.
Alaska sıcak su akıntısı Büyük Okyanus'ta , Madagaskar
C) X noktasının indirgenmiş sıcaklık değeri 24°C’dir. sıcak su akıntısı Hint Okyanusu'nda bulunduğundan
dolayı farklıdır.
D) Kuzeydoğuda ve güneybatıda sıcaklık adacığı oluş-
muştur. Gulfstream ve Brezilya Ekvator’dan kutup yönüne doğ-
E) Sıcaklıklar kuzeyden güneye doğru düzenli azal- ru hareket eden ve Atlas Okyanusu kıyılarında etkili
maktadır. olan akıntılardır. Her iki okyanus akıntısı etkili oldukları
yerlerde sıcaklığı artırırlar. Bu nedenle bulundukları ok-
Çözüm: yanus ve sıcaklığa etkisi aynıdır.
Soruda verilen harita izoterm haritası olduğundan gü- Kaliforniya soğuk su akıntısı Büyük Okyanus’ta,
neybatıya doğru yükselen değerler yükselti değerleri Labrador soğuk su akıntısı ise Atlas Okyanusunda et-
değil sıcaklık değerleridir. İzoterm haritasına baktığı- kilidir. Sıcaklık özellikleri aynı etkili oldukları okyanus
mızda 24-28 °C sıcaklık değerleri arasında iki izoterm farklıdır.
eğrisi olduğundan dolayı 4 °C’lik farkı ikiye böldüğü-
müzde, izoterm eğrilerinin 2 °C aralıklarla çizildiği an- Oyaşiyo soğuk su akıntısı, Kuroşiyo sıcak su akıntısı
laşılır. Bu durumda 4 °C aralıklarla çizildiği bilgisine da aynı okyanusta olmasına rağmen sıcaklığa etkileri
ulaşılamaz. farklıdır.
İndirgenmiş sıcaklık değerini bulmak için verilen diğer Cevap:C
noktaların da yükselti değeri bilinmesi gerekir. Bundan
dolayı X noktasının indirgenmiş sıcaklık değeri 24 °C
bilgisine ulaşılamaz.
Sıcaklık değerlerinin kuzeyden güneye doğru düzenli
azalmadığı verilen noktalardaki sıcaklık değerlerinden
anlaşılır. Verilen değerlere göre kuzeyden güneye doğ-
ru artmaktadır.
X noktasından, kuzeydoğuya ve güneybatıya doğru sı-
caklıkların düzenli gidişini gösteren izoterm eğrilerinin
bazı yerlerde yüksek ve düşük sıcaklık değerlerinin yer
aldığı kapalı eğriler şeklinde olduğu görülür. Bunlarda
yüksek ve düşük sıcaklık değerlerini gösteren sıcaklık
adacıklardır. Bu durumda sıcaklık adacıkları oluşmuş
bilgisine ulaşılır.

Cevap: D

76 77