Page 80 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Atmosfer, Hava Durumu, Sıcaklık ÇÖZÜMLÜ SORULAR

13. Aşağıdaki grafikte, deniz seviyesine göre 400 metre 14. Aşağıdaki haritada bazı yerler numaralandırılarak gös-
yükseklikte bulunan K noktasından uçuşa başlayarak terilmiştir.
atmosferde L noktasına yükselen ve sonrasında M nok-
tasına iniş yapan bir uçağın güzergahındaki dış sıcaklı-
ğın değişim değerleri verilmiştir.

Bu yerlere kuzeyden esen rüzgârların sıcaklık üze-
rindeki etkisi aşağıdakilerden hangisinde doğru ve-

rilmiştir?
Yalnızca yükseltinin sıcaklık üzerindeki etkisi dik- I II III IV
kate alınırsa L ve M noktalarının yükseltisi kaç met-
re olur? A) Artırır Artırır Artırır Azaltır
B) Artırır Artırır Azaltır Azaltır
L M
C) Artırır Azaltır Azaltır Azaltır
A) 6400 2400
D) Azaltır Azaltır Artırır Artırır
B) 1000 2400
E) Azaltır Azaltır Azaltır Artırır
C) 600 4800
D) 2000 3000
E) 1200 4800 Çözüm:
Rüzgârlar hava kütlelerinin özelliklerini yeryüzünde
yatay ve dikey yönde taşır. Dolayısıyla hava kütlesinin
Çözüm: sahip olduğu sıcaklık özelliği rüzgârın etkisiyle başka
Troposferde yükseldikçe sıcaklık azalmaktadır. yerlere ulaşır. Böylece rüzgârlar ulaştığı yerin sıcaklık
Yükselti ye bağlı sıcaklığın düşme oranı enleme, mev- durumunu etkiler. Kuzey Yarım Kürede kuzeyden esen
sime ve atmosferdeki nem oranına göre değişiklik gös- rüzgârlar sıcaklığı azaltıcı etki yaparken Güney yarım
terse de genel olarak alçak yerler sıcak yüksek yerler Kürede güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı azaltıcı etki
soğuktur. yaparlar. Bu durumda haritaya baktığımızda;
Uçağın kalkış noktası olan 400 metredeki K noktasında I numaralı yerde KYK’de azaltır.
sıcaklık 25°C’dir. L noktasında ise sıcaklık -5°C olarak
II numaralı yerde KYK’de azaltır.
ölçülmüştür. Bu durumda L noktasının yükseltisi K’den
fazladır. III numaralı yerde GYK’de artırır.
Uçağın iniş yaptığı M noktasında ise sıcaklık 15°C ola- IV numaralı yerde GYK’de artırır.
rak ölçülmüştür. Bu durumda M noktasının yükseltisi Sorunun doğru cevabı “Azaltır, Azaltır, Artırır, Artırır” D
K’den fazla L’den az olacaktır. seçeneğidir.
L noktasının yükseltisinin 6400 metre, M noktasının
yükseltisinin 2400 metre olarak gösterildiği A seçeneği
sorunun doğru cevabıdır. Cevap: D

Cevap: A

79
78 79