Page 77 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Atmosfer, Hava Durumu, Sıcaklık COĞRAFYA

7. Aşağıda sıcaklığın yeryüzünde dağılışını etkileyen bazı 8. Doğal çevre özellikleriyle ilgili aşağıdaki durumlar-
faktörlerle ilgili cümlelerin bir bölümü numaralandırıla- dan hangisinde iklim etkili değildir?
rak boş bırakılmıştır.
A) Kütle hareketlerinin oluşması
Okyanus akıntılarının sıcaklık üzerindeki etkisinde B) Tektonik hareketlerin gerçekleşmesi
…………I………….belirleyici olmaktadır. Bir bölgede
C) Kayaçları oluşturan minerallerin çözünmesi
karın yerde kalma süresi ile o yerin …………II…………..
özelliği arasında yakın bir ilişki vardır. Bir dağın kuzey D) Bitki tür zenginliğinin Ekvator çevresinde daha fazla
ve güney yamaçları arasındaki sıcaklık farkının oluş- olması
masında öncelikle...……III……….. faktörü etkilidir. E) Bazı alanların tatlı su kaynakları açısından zengin
Numaralandırılarak boş bırakılan yerlere aşağıdaki- olması
lerden hangisi getirilmelidir?
I II III Çözüm:
A) Enlem Denizellik Bitki örtüsü Doğal çevre özellikleriyle verilen durumlardan iklimle
B) Enlem Yükselti Bakı ilgili olmayan durum tektonik hareketlerin gerçekleş-
mesidir. Çünkü yerin merkezindeki yüksek sıcaklık
C) Rüzgâr Karasallık Bakı
konveksiyona neden olmakta ve bunun sonucunda yer
D) Rüzgâr Denizellik Bitki örtüsü kabuğundaki levhalar hareket ederek tektonik hareket-
E) Denizellik Enlem Rüzgâr lere sebep olmaktadır.
Cevap: B

Çözüm:
Okyanus akıntılarının sıcaklık özelliğinde enlemin etkisi
belirleyicidir. Çünkü okyanus akıntıları, geldiği yerin sı-
caklık özelliklerini ulaştığı kıyılara taşımaktadır.
Bir bölgede karın yerde kalma süresi ile o yerin yükselti
özelliği arasında yakın bir ilişki vardır. Çünkü yükselti
arttıkça sıcaklık azalacağından karın yerde kalma sü-
reside sıcaklığa bağlı olarak artacaktır. Ya da tam tersi
durum yaşanacaktır.

Bir dağın kuzey ve güney yamaçları arasındaki sıcaklık
farkının oluşmasında öncelikle bakı faktörü ile etkilidir.
Çünkü dağların Güneş’e dönük olan yamaçlarında gü-
neşlenme süresi uzun ve sıcaklık değerleri diğer yama-
ca göre daha yüksektir. Dağların iki yamacı (kuzey ve
güney) arasındaki bu farklılığa bakı denir. Bu duruma
bağlı olarak oluşan duruma da bakı etkisi denir.

Bu durumda boşluklara sırasıyla; I - Enlem, II - Yükselti,
III - Bakı gelecektir.
Cevap: B

75