Page 76 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT COĞRAFYA

COĞRAFYA Atmosfer, Hava Durumu, Sıcaklık ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. Aşağıda dönenceler dışında bulunan dört farklı bölgede Çözüm:
yer alan dağlardaki kalıcı kar sınırının yönlere ve bakı
Ekvator'dan kutuplara doğru yer çekimi, tan ve gurup
özelliğine göre oluşan durumu verilmiştir.
süresi, karın yerde kalma süresi ve gece-gündüz süre-
I. II. si arasındaki fark artar. Ancak orman üst sınırı artmaz.
Orman üst sınırı, ormanların yetişebildiği en yüksek sı-

nırdır. Ormanın üst sınırı sıcaklığa bağlıdır. Sıcaklığın
Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe azalmasına

bağlı olarak ormanın üst sınırı azalacağından dolayı
III. IV. sorunun doğru cevabı B seçeneği olacaktır.
Cevap: B

Bu dağlardan hangilerinin Güney Yarım Küre’de ol-
duğu söylenebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV

Çözüm:

Dağların Güneş’e dönük olan yamaçlarında güneşlen- 6. Aşağıdaki haritada bazı yerler numaralandırılarak gös-
me süresi uzun ve sıcaklık değerleri diğer yamaca göre terilmiştir.
daha yüksektir. Dağların iki yamacı (kuzey ve güney)
arasındaki bu farklılığa bakı denir. Bu duruma bağlı
olarak oluşan duruma da bakı etkisi denir. Bakı etkisi
dönenceler dışındaki dağların, Kuzey Yarım Küre'de
güney, Güney Yarım Küre'de kuzey yamaçlarında gö-
rülür. Bakı etkisi görülen Güneş'e dönük yamaçlarda;
güneşlenme (aydınlanma) süresi daha uzundur. Aynı
yükseltilerdeki diğer yamaçlara göre sıcaklık değerleri
daha yüksek olduğundan dolayı kalıcı kar diğer yamaca
göre daha yüksekte görülür. Bu durumda verilen dağ-
Atmosferin kalınlığını etkileyen unsurlar dikkate
lar arasında kuzey yamacında kalıcı kar sınırının daha
alındığında, bu yerlerden hangisinde atmosferin
yüksek olduğu dağların III ve IV numaralı dağlar olduğu
daha kalın olması beklenir?
görülür.
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: E

Çözüm:
Atmosferin kalınlığı Ekvator’dan kutup noktalarına gidil-
5. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe bazı özelliklerde
artış gözlenir. dikçe (sıcaklık, yer çekimi, çizgisel hız gibi nedenlerle)
azalır. Sıcaklık ortalamasının Ekvator'da fazla, kutup-
Aşağıdakilerden hangisi, bu özelliklerden değildir? larda az olması, yer çekimi kuvvetinin Ekvator'da az,
kutuplarda fazla olması ve çizgisel hızın Ekvator'da faz-
A) Yer çekimi
la, kutuplarda az olması atmosfer kalınlığının Ekvator
B) Orman üst sınırı üzerinde daha fazla olmasına neden olmuştur. Bu du-
rumda atmosfer kalınlığının fazla olacağı noktayı bul-
C) Tan ve gurup süresi
mak için haritaya baktığımızda Ekvator çizgisine en
D) Karın yerde kalma süresi yakın noktanın III numaralı yer olduğu görülecektir.
E) Gece gündüz arası süre farkı
Cevap: C

74 75