Page 76 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Atmosfer, Hava Durumu, Sıcaklık ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. Aşağıda dört farklı bölgede bulunan dağlardaki kalıcı Çözüm:
kar sınırının yönlere ve bakı özelliğine göre oluşan du-
Ekvatordan kutuplara doğru yerçekimi, tan ve gurup sü-
rumu verilmiştir.
resi, karın yerde kalma süresi ve gece ve gündüz süre-
I. II. si arasındaki fark artar. Ancak orman üst sınırı artmaz.
Orman üst sınırı, ormanların yetişebildiği en yüksek sı-

nırdır. Ormanın üst sınırı sıcaklığa bağlıdır. Sıcaklığın
Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalmasına bağlı

olarak ormanın üst sınırı azalacağından dolayı sorunun
III. IV. doğru cevabı B seçeneği olacaktır.
Cevap: B

Bu dağlardan hangilerinin Güney Yarım Küre’de ol-
duğu söylenebilir?
A) I ve II B) I ve III C)II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

Çözüm:
6. Aşağıdaki haritada bazı yerler numaralandırılarak gös-
Dağların Güneş’e dönük olan yamaçlarında güneşlen-
terilmiştir.
me süresi uzun ve sıcaklık değerleri diğer yamaca göre
daha yüksektir. Dağların iki yamacı (kuzey ve güney)

arasındaki bu farklılığa bakı denir. Bu duruma bağlı
olarak oluşan duruma da bakı etkisi denir. Bakı etkisi
dönencenler dışındaki dağların, Kuzey Yarım Küre 'de
güney, Güney Yarım Küre'de kuzey yamaçlarında gö-
rülür. Bakı etkisi görülen Güneş'e dönük yamaçlarda;
Güneşlenme (aydınlanma) süresi daha uzundur. Aynı
yükseltilerdeki diğer yamaçlara göre sıcaklık değerleri
daha yüksek olduğundan dolayı kalıcı kar diğer yamaca
göre daha yüksekte görülür. Bu durumda verilen dağ- Atmosferin kalınlığını etkileyen unsurlar dikkate
lar arasında kuzey yamacında kalıcı kar sınırının daha alındığında, bu yerlerden hangisinde atmosferin
yüksek olduğu dağlar III ve IV numaralı dağlar olduğu daha kalın olması beklenir?
görülür.
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: E
Çözüm:

Atmosferin kalınlığı Ekvator’dan kutup noktalarına gidil-
dikçe (sıcaklık, yerçekimi, çizgisel hız gibi nedenlerle)
5. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe bazı özelliklerde
azalır. Sıcaklık ortalamasının Ekvatorda fazla, kutuplar-
artış gözlenir.
da az olması, yer çekimi kuvvetinin Ekvatorda az, ku-
Aşağıdakilerden hangisi, bu özelliklerden değildir? tuplarda fazla olması ve çizgisel hızın Ekvatorda fazla,
kutuplarda az olması atmosfer kalınlığının Ekvator üze-
A) Yer çekimi
rinde daha fazla olmasına neden olmuştur. Bu durumda
B) Orman üst sınırı atmosfer kalınlığının fazla olacağı noktayı bulmak için
haritaya baktığımızda Ekvator çizgisine en yakın nokta-
C) Tan ve gurup süresi
nın III nolu numaralı yer olduğu görülecektir.
D) Karın yerde kalma süresi
Cevap: C
E) Gece gündüz arası süre farkı

74 75