Page 124 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE Siyaset Felsefesi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

7. Var olan devlet düzenlerinin eleştirisi ve ideal bir devlet 8. Ütopyalar mükemmel toplum tasarımlarıdır. Ütopik dü-
tasarımı ilk çağdan beri yapılmaktadır. Kurgusal bir ya- şünceler var olan toplumsal düzenin yetersizliklerini, sı-
pıda olan bu eserler iki şekilde yapılmaktadır: Birincisi; nırlamalarını ve kusurlarını aşmayı amaçlar. Genellikle
olumlu bir nitelik taşır ve daha iyi bir hayat tasarımı eşitlik, adalet, refah ve özgürlük gibi değerlerin pratikte
yapmaktadır. İkincisi ise gerçekleşmesi istenmeyen, kusursuz bir şekilde uygulandığı daha iyi bir gelecek
olumsuz nitelikte ve baskıcı bir yönetime dayalı olarak vadeder. Ütopyalar, mevcut gerçeklerden yola çıkılarak
oluşturulmuştur. İdeal devlet arayışına yönelik olarak yazılmış statik ve kapalı yapıda toplumsal tasarımlar-
tarihte bilinen ilk eser Antik Yunan filozofu Platon’un dır. Bu nedenle bu tasarımları var olan gerçekliğin bir
Devleti'dir. Bunun dışında Fârâbî’nin Erdemli Şehir'i, alternatifi olarak görmek onun uygulanabilirliğini sorgu-
G. Orwell'in1984'ü, A. Huxley'nin Cesur Yeni Dünya'sı lamamıza neden olur. Çünkü gerçek dünya karmaşık
da örnek olarak verilebilir. ilişkiler ağıyla örülmüştür. Bir ütopya, bu çok etkenli
toplumsal yapıyı ve pratik sorunları hesaba katmadan
Metinde açıklaması verilen kavram aşağıdakilerden ideal bir toplumun nasıl olması gerektiğine odaklanır.
hangisidir? Bu da bizim ütopyaların gerçek dünyadaki sorunlara
çözüm üretme yeteneğini sorgulamamıza yol açar.
A) Egemenlik
B) Liberalizm Buna göre aşağıdakilerden hangisi ütopyalara geti-
C) Nihilizm rilen bir eleştiri değildir?
D) Sosyalizm A) Kendi içinde tutarsız oluşu

E) Ütopya B) Gerçeklikten yalıtılmış olması
C) Çok faktörlülüğü göz ardı etmesi
Çözüm:
D) Sosyal değişimi dikkate almayışı
Parçaya göre; insanlık tarihinde var olan devlet düzen-
E) Teorik bir düzeyde kalıyor oluşu
lerinin ve işleyişlerinin bazı eleştirilere maruz kaldığı bu
sebeple de gerçekte olmayan, hayali devlet tasarım- Çözüm:
larının yapıldığı aktarılmaktadır. İki şekilde yapılan bu Ütopyalar idealize edilmiş bir toplumsal yapı sunar an-
tasarımlar iyi ya da kötü olacak şekilde kurgulanmıştır. cak gerçek dünya karmaşık ilişkiler ağı ve çok sayıda
İyi olanlarda, insanların mutluluğu amaçlanırken; kötü değişkenle doludur. Bu nedenle ütopyanın uygulanabi-
olanlarda baskıcı yönetimler ve korkuya dayalı yöne- lirliği güçtür. Ayrıca ütopyalar kendi içinde ne kadar mü-
timler görülmektedir. kemmel olsa da kapalı bir yapıya sahiptir oysa gerçek
Seçeneklerdeki kavramlara baktığımızda; dünya sürekli dönüşüm ve gelişim içerisindedir.

A) Egemenlik: Devletin yönetimini elinde bulunduran ik- Parçada hayali toplum tasarımları olan ütopyalara yö-
tidarın, yönetme gücünü kullanması olarak tanımlanan nelik açıklamalar yapılmış ve soruda bu açıklamalar-
bu kavramla ilgili de metinde herhangi bir bilgi yoktur. dan yola çıkarak hangi seçenekte ütopyalara yönelik
bir eleştiri olmadığını bulmamız istenmiştir.
B) Liberalizm: Özgürlükçülük anlamına gelen ve bireyin
her anlamda özgürlüğünü savunan bu görüşle ilgili ola- A) Ütopyalar dış dünyadan yalıtılmış ve kendi içinde
rak da parçada bilgi verilmemiştir. kusursuz işleyen bir yapıya sahiptir. Dolayısıyla bir şeyin
ideal veya mükemmel olması onun tutarsız değil tutarlı
C) Nihilizm: Hiççilik anlamına gelen görüştür. Nihilizme olduğunu gösterir. Bu nedenle doğru seçenek A’dır.
göre devlet insan yaşamını sınırlandırdığı için gerekli
değildir. Parçada bu görüşe dair bir bilgi verilmemiştir. B) Ütopyalar gerçek dünyanın yetersizliklerini, kusur-
larını, eksikliklerini aşmayı hedefleyen mükemmel top-
D) Sosyalizm: Devletin, insan ihtiyaçlarını eşitliğe da-
lum hayalidir. Bu onun dünyanın var olan pratik sorun-
yalı olarak sunması gerektiğini vurgulayan görüştür.
larından yalıtılmış ve kapalı yapıda olduğunu gösterir.
Parçada bu görüşe dair bir bilgi yoktur.
C) Gerçek dünyada toplumsal yapıyı etkileyen birçok
E) Ütopya: Gerçekte var olmayan, kurgusal devlet mo-
etken vardır. Fakat ütopyaların kusursuz toplum hayali,
delidir. Metinde açıklaması verilen kavram budur.
birçok etkeni görmezden gelerek ideal toplumun nasıl
olması gerektiğine odaklanır.
Cevap: E D) Var olan toplumsal yapı, eksiklik ve kusurlarını aşma
ve sorunlarına çözüm bulma arayışı içinde olduğundan
sürekli bir değişim ve gelişim içindedir. Ütopyalar ise
kapalı ve statik bir yapıya sahiptir ve gerçek dünyanın
sürekli değişen sosyal yapısını göz ardı eder.

122 123