Page 122 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE
P. 122
FELSEFE Siyaset Felsefesi ÇÖZÜMLÜ SORULAR
3. Ian McEwan’ın yazdığı ve daha sonra aynı isimle filmi 4. Antik Çağ ve Orta Çağ İslam filozoflarında temelde
de çekilen Çocuk Yasası isimli romanda Londra Yüksek bir etik erdem olarak kabul edilen, Modern Çağ'ın
Divan Aile Hukuku Dairesi’nin en başarılı ve ünlü hâ- batılı siyaset ve hukuk felsefelerinde artık bir etik
kimlerinden birisi olan Fiona Maye, çetrefilli davalardaki erdem olmaktan çıkarılarak, politik ve daha ziyade
deneyimi ve başarısından dolayı “Adam Henry” dava- bir hukuk terimi olarak bireyler arasında dengenin
sının hâkimi olarak görevlendirilir. On yedi yaşında bir sağlanması işlevi gören kavram aşağıdakilerden
lösemi hastası olan Adam ve ailesi, Adam’ın tedavisi için hangisidir?
zorunlu olan kan naklini ait oldukları dini grubun inançla-
A) Adalet
rı doğrultusunda günah olarak görmekte ve tedaviyi de
bu nedenle reddetmektedirler. Hâkim Fiona, 17 yaşında B) Eşitlik
bir çocuğun hayatıyla ilgili son kararı verecek kişi olarak
C) Hak
zor bir görevi yerine getirmektedir. Etraflıca yaptığı araş-
D) Meşruiyet
tırmalar ve incelemelerden sonra Fiona, mahkemenin
görevinin her şeyden önce çocukların yetişkinliğe ulaş- E) Özgürlük
tıklarında nasıl bir hayat yaşamak istedikleri konusunda
kendi kararlarını verebilmelerini sağlamak olduğu gerek-
çesiyle Adam’a, ailesinin ve kendisinin isteklerinin tersi Çözüm:
yönde olan kan naklinin yapılmasına hükmeder.
Soruda, tarihteki filozoflarca erdem olarak kabul edilen,
Metne göre Hâkim Fiona bireylerin sahip olduğu günümüzde ise politik ve hukuki bir terim olan ve insan-
hangi temel hak doğrultusunda bu kararı vermiştir? lar arasında dengeyi sağlama işlevi olan kavramın ne
olduğunu bulmamız isteniyor.
A) Seçme ve seçilme hakkı
B) Çalışma ve sözleşme özgürlüğü hakkı Seçeneklere bakılırsa;
C) Eğitim ve öğretim hakkı A) Adalet; toplumdaki bireyler arasında çıkan anlaş-
D) Mülkiyet hakkı mazlıkları önleyen hukuk kurallarının uygulanmasında,
bireylerin farklılıklarının gözetilerek değerlendirilmesi
E) Yaşama hakkı ve dengenin sağlanmasıdır. Parçada da bireyler ara-
Çözüm: sındaki dengenin sağlanmasından söz edildiği için doğ-
ru cevap A seçeneğidir.
Metin bir romandan yola çıkarak insan haklarına dair bir
problemi ve bu durumun çözümünü anlatıyor. Bizden B) Eşitlik; yasalar karşısında ve siyasal, toplumsal hak-
de hâkim karakterinin verdiği kararı hangi temel hak- lar bakımından yurttaşlar arasında hiçbir ayrım bulun-
ka dayanarak verdiğini bulmamızı istiyor. Seçeneklere maması durumudur.
baktığımızda;
C) Hak; hukuksal ilişkilerde korunmaya değer çıkarları
A seçeneğinde “seçme ve seçilme hakkı”ndan söz edi- sağlayabilmek için hukuk sisteminin bireylere tanıdığı-
yor ama olayda siyasal haklarımızdan olan seçme ve
seçilmeye dair bir durum göremiyoruz. yetkidir.
B seçeneğinde söz edilen “çalışma ve sözleşme özgür- D) Meşruiyet; bir toplumda iktidarı elinde bulunduranla-
lüğü hakkı”, sosyal ve ekonomik haklarımızdan birisidir rın, yönetme gücünü yasalara uygun olarak elde etmesi
ve yine olayda buna dair bir durum söz konusu değildir. ve bu gücünü yasalara uygun olarak sürdürmesidir.
C seçeneğinde geçen “eğitim ve öğretim hakkı” da E) Özgürlük; kişinin sahip olduğu iradeyle kimseye za-
yine sosyal ve ekonomik haklarımızdan birisidir. Lakin rar vermeden ve kimsenin müdahalesi olmadan davra-
romanda geçen çocuğun eğitim ve okul hayatına dair nışlarını yapabilmesinin serbestliğidir.
doğrudan bir problem göremiyoruz.
D seçeneğindeki “mülkiyet hakkı”, kişi haklarımızdan
biridir ve olayda mülkiyetle ilgili bir problem söz konusu Cevap: A
değildir.
E seçeneğindeki “yaşama hakkı” en temel insan hak-
kıdır ve bu hakkın yanında diğer haklar ikincil konu-
mundadırlar. Çünkü diğer tüm haklar eğer kişi yaşıyor-
sa geçerli ve kullanılabilir haklardır. Metindeki olayda
mahkemenin kararının doğrudan Adam’ın hayatta kalıp
kalmamasına yol açacak bir karar olması sebebiyle ko-
runması gereken ilk hak yaşama hakkıdır. Cevap: E
120 121
