Page 152 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE Sanat Felsefesi 4. TEST

5. Güzellik algılanan bir durumdur. Bu nedenle var ola- 7. Platon’un Devlet diyalogunda Sokrates, Glaukon’a
bilmesi için onu algılayacak bir özneye ihtiyaç vardır. ressamın yaptığı işi anlatmaya çalışırken "İstersen bir
Beğeni duygusu, “alımlayıcı” olarak adlandırılan öz- ayna al eline, dört bir yana tut. Bir anda yaptın gitti
nenin özelliklerine göre şekillenir. Birey hisleri, bilgi güneşi, yıldızları, dünyayı, kendini evin bütün eşyası-
birikimi, kültürü, gelenekleri ve tüm alışkanlıklarıyla nı, bitkileri, bütün canlı varlıkları!" diyerek, ressamın
sanat eserine yönelir. Eserin onda oluşturduğu beğeni yaptığı işin dünyaya bir ayna tutmak olduğunu söyler.
duygusu, bireyin özelliklerinin sanat yapıtında sergile- Stendhal, Kırmızı ve Siyah’ta aynaya benzetir romanı.
nenlerle kesişmesidir. Kişi sanat eseriyle bu ortaklık Ona göre roman yol boyunca gezdirilen bir aynadır.
bağını kurduğunda o eseri hoş olarak algılayacaktır. Marxist Plehanov için de edebiyat ve sanat, hayatın ay-
nasıdır. Recaizade Mahmud Ekrem, Araba Sevdası’na
Parçadaki sanat görüşüne uygun olan ifade aşağı- yazdığı önsözde, hikâye ve romanın "birer ibret aynası"
dakilerden hangisidir? olduğunu söyler.
A) Sanat eseri kendi başına estetik bir değer taşır.
Parçada yapılan açıklamalar sanat kuramlarından
B) Sanatsal güzellik sanat eserine ait bir özelliktir. hangisini destekler?
C) Estetik değerler toplumsal değerlerden bağımsızdır.
A) Oyun kuramı
D) Sanatın belirleyici ölçüsü sanatsal ürünün anlamıdır. B) Biçimci kuram
E) Estetik beğeni sanat eserine yönelen kişiye göre C) İşlevselci kuram
değişir.
D) Yansıtmacı kuram
E) Dışavurumcu kuram

8. Sanat; doğuştan geldiği düşünülen özel bir yeteneği,
tek ve benzersiz bir yapıtı ortaya koyan bireysel bir
6. Özgür tiyatronun kahramanlık döneminde Antoine’da eylemi içerir. Kullanılan malzeme ve araç-gereçler sa-
sanatçılar istedikleri kadar sırtlarını seyircilere dönsünler natın asıl unsurları değildir. Sanatçı duygu ve düşün-
veya öğle vaktini göstermek için gonga on iki defa vur- celerini çok farklı yollar ve biçimlerde ortaya koyabilir.
sunlar, bu sözüm-ona "hayat dilimi"nin hayata sadece İşlevsellik gerektiren ve malzemeyi öne çıkaran alan
ismen benzediği, en gerçek tiyatronun gerçekten başka ise zanaattır. Zanaat ustası işini yapmayı sonradan,
bir şey olduğu hissediliyordu. Hatta sanat, gerçeklik iz- emek vererek öğrenir ve yaptığı işin maddi bir karşı-
lenimini, gerçeklik yanılsamasını ancak gerçeğe sırtını lığı vardır. Bir ahşap ustasının elinden çıkan eser de
çeviren teknikler sayesinde verebilir. Rodin’in Yürüyen elbette ki hayranlık uyandırabilir ancak beğeniye konu
Adam, Nude’nin Mareşal Ney gibi eserleri bu açıdan ti- olan her şey sanat değildir. Bugünün teknolojisi zanaat
piktirler: İnsan hiçbir zaman Yürüyen Adam gibi, yani her alanlarının bazılarını sona erdirmiş, zanaatkârların ye-
iki ayağı da yerde, tam olarak yere basan bir tarzda, yü- rini makineler almıştır. Fakat teknolojinin “Ne içindeyim
rümemiştir. Gerçeğin estetik yanılgısını verebilmek için zamanın, ne de büsbütün dışında” diyen Tanpınar’ın
isteyerek ne kadar çok yanlış yapılmıştır! hislerinin yerini alması düşünülemez.
Bu parçada sanata ilişkin anlatılmak istenen aşağı- Parçada geçen hangi durum sanat ve zanaatla ilgili
dakilerden hangisidir? ortak bir özellik olarak verilmiştir?
A) Sanatın etik kaygıları olmalıdır. A) Öğretilebilir olması
B) Sanat doğaya aşkın bir etkinliktir. B) Duyguları aktarması
C) Sanat doğayı olduğu gibi yansıtmalıdır. C) Yarar amacı taşıması
D) Sanat eseri doğanın iyi bir taklididir. D) Yaratıcılığa dayanması
E) Sanatçı sanatında özgür olmalıdır. E) Güzel olanı yansıtması

150 PB