Page 155 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Felsefi Metin Analizi FELSEFE

5. Gazeteci: “İş hayatınıza tek bir torna tezgâhıyla başla- 6. Antik Yunan filozofu Sokrates, kişide doğuştan var olan
dığınızı söylüyorsunuz. Sahip olduğunuz serveti düşü- bilgilerin dışarı çıkarılması için “Sokratik Yöntem”i kul-
nünce insan sormadan edemiyor. Nedir bu işin sırrı?” lanmıştır. Kendisinin hiçbir şey bilmediğini söyleyen
Sokrates, soru cevap tekniğine dayalı olan tartışmayı
İş insanı: “Kırk iki yıllık bir iş deneyimine sahibim. Bu başlatır. İlk olarak kişinin neyi bilip bilmediğini ortaya
kırk iki yılda şunu öğrendim ki deneyim tek başına ye- çıkarması sağlanır ve bildikleriyle ilgili kanıtlar sunma-
terli değil. Yanında aklın da olması gerekiyor. Ya yanı- sı istenir. Daha sonra kişinin bilgilerindeki çelişkiler ya
lıyorsam! derim hep kendi kendime. Bu nedenle insan da eksiklikler gösterilir ve kanıtlarını desteklemeyen
elde ettiği deneyimleri aklında işlemeli, ölçmeli, biç- örnekler verilir. Fikirlerinin güçsüzlüğü ortaya konulduk-
meli, yorumlamalı ve en doğru bilgiyi ortaya çıkarmalı. tan sonra görüşlerini tekrar gözden geçirmesi istenir.
Naçizane başarımın sırrı budur diye düşünüyorum.” Bu sayede kişinin zihninde yer alan doğru bilgi, akıl yü-
rütmeleri sayesinde doğurtulmuş ve doğruyu görmesi
Gazeteciye verdiği yanıta göre iş insanı ile ilgili sağlanmış olur.
aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
Buna göre Sokrates’in yöntemiyle ilgili olarak aşa-
A) Eleştirel düşünen bir insandır.
ğıdakilerden hangisi doğrudur?
B) Deneyimlerine şüpheyle yaklaşmaktadır.
A) İnsanın zihninde olanları hatırlaması, onu doğruya
C) Bilginin pratik bir değeri olduğuna inanmaktadır.
götürür.
D) Deneyimlerinden yola çıkarak akılcı çıkarımlar B) İnsanın yeni bilgiler öğrenmesine açık bir yöntemdir.
yapmaktadır.
C) Doğru bilgi, parçadan bütüne gidilerek elde edilir.
E) Fayda getirmeyen bilginin önemsiz olduğunu
düşünmektedir. D) Doğru bilgi, kişiye göre değişkenlik gösterir.
E) İnsan, tecrübe ederek doğru bilgiye ulaşır.
Çözüm:
Parçada iş insanının yalnızca deneyimle yetinmediği Çözüm:
ve aklını da etkin bir şekilde kullandığını görmekteyiz. Parçada Sokrates’in doğru bilgiye ulaşmak için kullan-
Yalnızca deneyim sahibi olmanın başarılı olmaya yet- dığı yöntemle ilgili bilgiler verilmiştir. Ona göre insan
meyeceğini söylemektedir. zihni doğuştan bilgilerle doludur ve bu bilgilerin uygun
sorularla dışarı çıkarılması gerekmektedir. Diyalogla
Buna göre bizden iş insanı ile ilgili hangi yargıya ulaşa-
mayacağımızı bulmamız istenmektedir. başlayan yöntemde kişinin neleri bildiği, bildikleriyle
ilgili kanıtlar sunması, fikirlerindeki güçsüz yönleri anla-
A) Eleştirel düşünce insanın akıl yetisini kullanarak ön ması ve bildiklerini tekrar gözden geçirmesi istenir. Bu
yargılardan ve duygusal tepkilerden bağımsız bir şe- şekilde kişinin zihnindeki bilgi doğurtulmuş olur.
kilde gerçekleri değerlendirme becerisidir. Parçada iş
insanının deneyimlerini akıl süzgecinden geçirerek en A) “İnsanın zihninde olanları hatırlaması, onu doğruya
doğru bilgiye ulaşmaya çalıştığını görmekteyiz. Bu ne- götürür.” yargısı, parçada verilen bilgilerle örtüşmektedir.
denle parçadan bu seçeneğe ulaşılabilir. Doğru bilgi, doğuştan var olan bilgilerin hatırlanmasıdır.
B) Parçada iş insanı deneyimi yetersiz gördüğünü ve B) “İnsanın yeni bilgiler öğrenmesine açık bir yöntemdir.”
yanında aklın da olması gerektiğini söylemektedir. Sokrates’in yöntemi insanın yeni bilgiler öğrenmesine de-
Ardından, “Ya yanılıyorsam!” diyerek deneyimlerine ğil zihninde var olanların dışarı çıkarılmasına dayalıdır.
şüpheyle yaklaştığını ifade etmektedir. Bu nedenle par- C) “Doğru bilgi parçadan bütüne gidilerek elde edilir.”
çadan bu seçeneğe ulaşılabilir. yargısına yönelik parçada herhangi bir bilgi verilmemiş-
tir. Parçadan bütüne gidilen akıl yürütme biçimi tümeva-
C) İş hayatındaki başarısını doğru bilgiyi ortaya çıkar-
ma becerisine bağlamaktadır. Bu da onun bilgiyi pratik rımdır ve Sokrates’in kullandığı yöntem bu değildir.
anlamda yaşamında dönüştürdüğünü göstermektedir. D) “Doğru bilgi kişiye göre değişkenlik gösterir.” yar-
Bu nedenle parçadan bu seçeneğe ulaşılabilir. gısı, Sokrates’in düşüncesine uygun değildir. Ona göre
herkes için genel - geçer bilgiye ulaşılabilir. Kişiye göre
D) İş insanı deneyimlerini aklıyla gözden geçirdiğini,
ölçüp biçtiğini, yorumladığını ve en doğru bilgiye ulaş- bilgiyi Sofistler savunmaktadır.
maya çalıştığını ifade etmektedir. Bu da onun deneyim- E) “İnsan tecrübe ederek doğru bilgiye ulaşır.” yargısı
lerinden akılcı çıkarımlar yaptığını göstermektedir. Bu Sokrates’e uygun değildir. Ona göre doğru bilgiye akıl
nedenle parçadan bu seçeneğe ulaşılabilir. ile ulaşılır.
E) İş insanı gazeteciye verdiği cevapta elde ettiği bil- Cevap: A
gileri kullandığını ve iş hayatındaki başarıyı da buna
bağladığını söylemektedir. Fakat bilgiyi faydalı ve fay-
dasız şeklinde sınıflamamış, fayda elde etmediği bilgiyi
değersiz gördüğüne dair bir ifade kullanmamıştır. Bu
nedenle parçadan bu seçeneğe ulaşılamaz. Cevap: E

153