Page 188 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. Berlin Antlaşması’na (1878) göre; 6. Rusya’nın 1870’te Paris Antlaşması ile Karadeniz’in
tarafsızlığını tanımaması aşağıdaki amaçlardan han-
• Girit’te ıslahat yapılacak ve Avrupalı devletler des-
tek verecek. gisini gerçekleştirmek istediğine bir kanıt oluşturur?
• Sırbistan, Karadağ ve Romanya’ya bağımsızlık veri- A) Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü korumak
lecek. B) Avrupa devletlerini Osmanlıya karşı kışkırtmak
• Kars, Ardahan, Batum Rusya’ya bırakılacak.
C) Ortodoks Kilisesini nüfuzu altına almak
• Osmanlı Devleti, Ermenilerin bulunduğu yerlerde ıs-
lahat yapacak. D) Kırım üzerindeki hedeflerine ulaşmak
E) Sıcak denizlere ulaşmak
Buna göre Berlin Antlaşması'nın Osmanlı
Devleti’nde;
I. Egemenlik haklarının zedelenmesi, Çözüm :
II. Egemenlik alanının daralması,
Rusya, Karadeniz’in tarafsızlığı ile ilgili hükmünü 1870’te
III. Çok uluslu yapısının sona ermesi, tanımadığını açıklar. Bu tarihte Prusya, Fransa’yı yenil-
IV. Siyasal sisteminde değişiklik olması giye uğratmış ve siyasî birliğini kurmuş, Avrupa kuvvet-
ler dengesi değişmiş, Osmanlı Devleti’ni destekleyen
durumlarından hangilerine neden olduğu söylene-
İngiltere yalnız kalmıştır. Bu durum Rusya’nın yıllarca
bilir?
uğraştığı boğazlar üzerinden Akdeniz’e açılarak sıcak
denizlere ulaşmak amacını gerçekleştirmek amacına
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
yöneldiğinin önemli bir kanıtıdır.
D) III ve IV E) I, II ve III
Cevap: E

Çözüm:
Berlin Antlaşması maddelerinden; “Girit’te ıslahat yapı-
lacak ve Avrupalı Devletler destek verecekti.”, “Osmanlı 7. XVIII. yüzyılda Avrupa'da güçler dengesinde Osmanlı
Devleti, Ermenilerin bulunduğu yerlerde ıslahat yapı- Devleti’nin yerini aşağıdaki devletlerden hangileri
lacaktı.” Maddeleri ile Osmanlı Devleti’nin egemenlik almıştır?
hakları zedelenmiştir. Çünkü bu durum uluslararası hu- A) Almanya-İtalya
kukta diğer devletin iç işlerine karışmak demektir. Bir B) Rusya- Avusturya
devlet aldığı kararlar ya da eylemlerle diğer devletin iç
işlerine karışıyorsa bu durumda tam bağımsızlığın ya C) İngiltere-Hollanda
da egemenliğin zarar görmesi durumundan bahsedebi- D) Yunanistan-Sırbistan
liriz. Bu iki maddeden I. öncülü çıkarabiliriz.
E) Rusya-Sırbistan
“Sırbistan, Karadağ ve Romanya’ya bağımsızlık verile-
cekti.”, “Kars, Ardahan, Batum Rusya’ya bırakılacak.” Çözüm:
Bu iki maddeye baktığımızda da Osmanlı Devleti’nin
egemenlik alanları olan yerlerde toprak kayıpları ya- Avrupalı güçlerin, 1699 Karlofça Antlaşması’ndan
şandığını söyleyebiliriz. Buradan da II. öncülümüze sonra Osmanlı Devleti’ne söz geçirmesi ancak 1774
ulaşabiliriz. Ayrıca Romanya, Sırbistan ve Karadağ gibi Küçük Kaynarca Antlaşması’yla olmuştur. Küçük
devletlerin ayrılması yani bağımsızlıklarını kazanmaları Kaynarca Antlaşması ile eski gücünü kaybeden Osmanlı
Osmanlı ‘nın birçok ulusu bünyesinde barındıran çok Devleti’nin yerini Avrupa’da Rusya ve Avusturya almıştır.
uluslu bir yapısı olduğunu gösterir. Bu devletlerin ayrıl- Daha sonra bu iki devlet, Osmanlı Devleti’ne karşı siyasi
masıyla da çok uluslu yapısı zarar görmüş ancak son- faaliyetlere girişmiştir. Osmanlı coğrafyasına nüfuz etme
lanmamıştır. III. öncül çıkarılmaz bu durumda. Çünkü çabalarına 1870’te siyasi birliğini sağlayan Almanya da
bünyesinde başka ulusların olmaması gerekir ki bun- katılmıştır. Fakat soruda XVIII. yüzyıl sorduğu için henüz
dan bahsetmemiz mümkün değildir. Ayrıca iç işlerine Almanya ve İtalya siyasi birliğini sağlamamıştır. İngiltere
karışılması egemenlik haklarını zedeleyebilir ama bu ve Hollanda Kara Avrupa’sında etkin değil, sömürgeci-
durum siyasal sisteminde bir değişiklik yapmaz. IV. ön- likte öncüdürler. Yunanistan ve Sırbistan da XIX. yüzyıl-
cüle de ulaşamayız. da bağımsızlığını kazanacaktır. Bu durumda Avrupa’da
Osmanlı Devleti’nin yerini Rusya ve Avusturya almıştır.
Cevap: B Cevap: B

186 187