Page 188 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. Berlin Antlaşması’na (1878) göre; 6. Rusya’nın 1870'te, 1856'da imzalanan Paris Antlaş-
ması'nda kararlaştırılan Karadeniz’in tarafsızlığını
• Girit’te ıslahat yapılacak ve Avrupalı devletler des-
tek verecek. tanımaması aşağıdaki amaçlardan hangisini ger-
çekleştirmek istediğine bir kanıt oluşturur?
• Sırbistan, Karadağ ve Romanya’ya bağımsızlık veri-
lecek. A) Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü korumak
• Kars, Ardahan, Batum Rusya’ya bırakılacak. B) Avrupa devletlerini Osmanlıya karşı kışkırtmak
• Osmanlı Devleti, Ermenilerin bulunduğu yerlerde ıs- C) Ortodoks Kilisesini nüfuzu altına almak
lahat yapacak.
D) Kırım üzerindeki hedeflerine ulaşmak
Buna göre Berlin Antlaşması'nın Osmanlı
E) Sıcak denizlere ulaşmak
Devleti’nde;
I. Egemenlik haklarının zedelenmesi,
II. Egemenlik alanının daralması, Çözüm :
III. Çok uluslu yapısının sona ermesi, Rusya, Karadeniz’in tarafsızlığı ile ilgili hükmü 1870’te
IV. Siyasal sisteminde değişiklik olması tanımadığını açıklar. Bu tarihte Prusya, Fransa’yı yenil-
giye uğratmış ve siyasî birliğini kurmuş, Avrupa kuvvet-
durumlarından hangilerine neden olduğu söylene-
ler dengesi değişmiş, Osmanlı Devleti’ni destekleyen
bilir?
İngiltere yalnız kalmıştır. Bu durum Rusya’nın yıllarca
uğraştığı boğazlar üzerinden Akdeniz’e açılarak sıcak
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
denizlere ulaşmak amacını gerçekleştirmek amacına
D) III ve IV E) I, II ve III yöneldiğinin önemli bir kanıtıdır.
Cevap: E

Çözüm:
Berlin Antlaşması maddelerinden; “Girit’te ıslahat yapı-
lacak ve Avrupalı devletler destek verecekti.”, “Osmanlı
Devleti, Ermenilerin bulunduğu yerlerde ıslahat yapı- 7. XVIII. yüzyılda Avrupa'da güçler dengesinde Osmanlı
lacaktı.” maddeleri ile Osmanlı Devleti’nin egemenlik Devleti’nin yerini aşağıdaki devletlerden hangileri
hakları zedelenmiştir. Çünkü bu durum uluslararası hu- almıştır?
kukta diğer devletin iç işlerine karışmak demektir. Bir A) Almanya-İtalya
devlet aldığı kararlar ya da eylemlerle diğer devletin iç B) Rusya- Avusturya
işlerine karışıyorsa bu durumda tam bağımsızlığın ya
da egemenliğin zarar görmesi durumundan bahsedebi- C) İngiltere-Hollanda
liriz. Bu iki maddeden I. öncülü çıkarabiliriz. D) Yunanistan-Sırbistan
“Sırbistan, Karadağ ve Romanya’ya bağımsızlık verile- E) Rusya-Sırbistan
cekti.”, “Kars, Ardahan, Batum Rusya’ya bırakılacak.”
Bu iki maddeye baktığımızda da Osmanlı Devleti’nin Çözüm:
egemenlik alanları olan yerlerde toprak kayıpları ya-
şandığını söyleyebiliriz. Buradan da II. öncüle ulaşabi- Avrupalı güçlerin, 1699 Karlofça Antlaşması’ndan
liriz. Ayrıca Romanya, Sırbistan ve Karadağ gibi dev- sonra Osmanlı Devleti’ne söz geçirmesi ancak 1774
letlerin ayrılması yani bağımsızlıklarını kazanmaları Küçük Kaynarca Antlaşması’yla olmuştur. Küçük
Osmanlının birçok ulusu bünyesinde barındıran çok Kaynarca Antlaşması ile eski gücünü kaybeden Osmanlı
uluslu bir yapısı olduğunu gösterir. Bu devletlerin ayrıl- Devleti’nin yerini Avrupa’da Rusya ve Avusturya almıştır.
masıyla da çok uluslu yapısı zarar görmüş ancak son- Daha sonra bu iki devlet, Osmanlı Devleti’ne karşı siyasi
lanmamıştır. III. öncül çıkarılmaz bu durumda. Çünkü faaliyetlere girişmiştir. Osmanlı coğrafyasına nüfuz etme
bünyesinde başka ulusların olmaması gerekir ki bun- çabalarına 1870’te siyasi birliğini sağlayan Almanya da
dan bahsetmemiz mümkün değildir. Ayrıca iç işlerine katılmıştır. Fakat soruda XVIII. yüzyıl sorduğu için henüz
karışılması egemenlik haklarını zedeleyebilir ama bu Almanya ve İtalya siyasi birliğini sağlamamıştır. İngiltere
durum siyasal sisteminde bir değişiklik yapmaz. IV. ön- ve Hollanda Kara Avrupası'nda etkin değil, sömürgeci-
cüle de ulaşamayız. likte öncüdürler. Yunanistan ve Sırbistan da XIX. yüzyıl-
da bağımsızlığını kazanacaktır. Bu durumda Avrupa’da
Osmanlı Devleti’nin yerini Rusya ve Avusturya almıştır.
Cevap: B

186 187