Page 190 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ÇÖZÜMLÜ SORULAR

11. Osmanlı Devleti'nde XIX. yüzyılda;
10. III. Selim Dönemi’nde yapılan Nizam-ı Cedit diye anı- • Tanzimat Fermanı
lan yenilikler Kabakçı Mustafa İsyanıyla son bulmuştur. • Islahat Fermanı
Yenilikçi devlet adamlarından bazıları isyancılardan
• Kanun-ı Esasi’nin ilanı
canını kurtarmak için Rusçuk âyanı Alemdar Mustafa
Paşa’ya sığınmıştır. Alemdar Mustafa Paşa, III. Selim’i gelişmeleri ile birlikte;
tahta çıkarmak amacıyla İstanbul’a hareket etmiştir. I. Özgürlük, eşitlik ve adalet düşüncesinin benimsen-
Sadrazam dahil birçok kişiyi yanına çeken Alemdar, sa- mesi,
rayı kuşatınca Sultan IV. Mustafa, amcası III. Selim ve
II. Demokratik hayatın güçlenmesi,
kardeşi Mahmut’un öldürülmesine izin vermiştir.
III. Milliyetçi isyanların önlenmek istenmesi,
Buna göre Osmanlı’da;
IV. Geleneksel yapıyı kökten değiştirecek düzenleme-
I. yerel güçlerin varlığının devlet adamları tarafından ler yapılması
kabul edilmesi
durumlarından hangilerine ulaşılabilir?
II. Osmanlı hanedanının varlığının tehlikeye girmesi
A) I ve II B) I ve III
III. merkezî otoritenin yerel güçlerle baş edemeyecek
kadar güçsüzleşmesi C) II ve IV D) I, II ve IV
durumlarından hangilerinin yaşandığı söylenebilir? E) I, II, III ve IV

A) Yalnız B) Yalnız III C) I ve II Çözüm:
D) I ve III E) I, II ve III XIX. yy da Osmanlı Devleti'nde Fransız Devrimi'nin ge-
tirmiş olduğu özgürlük, eşitlik, demokrasi ve milliyetçi-
lik fikirlerinin etkisi ile Balkan toplumları ayaklanmış ve
Çözüm: bağımsızlık isyanları görülmüştür. Osmanlı bu fikirlerin
etkisini azaltmak, bağımsızlık isyanlarını engellemek,
Sorunun yönerge bölümünde verilen paragraftaki du- devletin yıkılmasını engellemek amacı ile sırasıyla
rumdan yola çıkarak I. öncülde verilen “Yerel güçlerin 1839 yılında Tanzimat Fermanı'nı, 1856 yılında Islahat
varlığının devlet adamları tarafından kabul edilmesi” Fermanı'nı ve 1876 yılında Kanun-ı Esasi'yi ilan etmiş ve
durumuna paragraftaki “Yenilikçi devlet adamlarından böylelikle demokratik hayata geçiş konusunda da önemli
bazıları isyancılardan canını kurtarmak için Rusçuk kazanımlar elde etmiştir.
âyanı Alemdar Mustafa Paşa’ya sığınmıştır.” cümlesin-
den ulaşabiliriz. Alemdar Mustafa Paşa âyan kökenli bir
devlet adamıdır. II. öncülde verilen Osmanlı hanedanı- Cevap: E
nın varlığının tehlikeye girmesi durumuna ise paragraf-
taki “Sultan IV. Mustafa, amcası III. Selim ve kardeşi
Mahmut’un öldürülmesine izin vermiştir.” cümlesinden
ulaşılabilir. Üç numaralı öncülde verilen “Merkezî otori-
tenin yerel güçlerle baş edemeyecek kadar güçsüzleş-
mesi” durumuna ise paragrafın genelinden ulaşabili-
riz. Çünkü Alemdar Mustafa Paşa, Rusçuk âyanı olup
önemli bir bölgesel güçtür. Ayrıca devletin padişahı olan
IV. Mustafa, onun sarayı kuşatması karşısında çaresiz
kaldığı için şehzadelerin ve eski padişah III. Selim’in öl-
dürülmesi emrini vermiştir.

Cevap: E

188 189