Page 190 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ÇÖZÜMLÜ SORULAR

10. III. Selim Dönemi’nde yapılan Nizam-ı Cedit diye anı- 11. Osmanlı Devleti'nde XIX. yüzyılda;
lan yenilikler Kabakçı Mustafa İsyanıyla son bulmuştur.
• Tanzimat Fermanı
Yenilikçi devlet adamlarından bazıları isyancılardan
canını kurtarmak için Rusçuk âyanı Alemdar Mustafa • Islahat Fermanı
Paşa’ya sığınmıştır. Alemdar Mustafa Paşa, III. Selim’i • Kanun-ı Esasi’nin ilanı
tahta çıkarmak amacıyla İstanbul’a hareket etmiştir. gelişmeleri ile birlikte;
Sadrazam dahil birçok kişiyi yanına çeken Alemdar, sa-
rayı kuşatınca Sultan IV. Mustafa, amcası III. Selim ve I. Özgürlük, eşitlik ve adalet düşüncesinin benimsen-
kardeşi Mahmut’un öldürülmesine izin vermiştir. mesi,
II. Demokratik hayatın güçlenmesi,
Buna göre Osmanlı’da;
III. Milliyetçi isyanların önlenmek istenmesi,
I. yerel güçlerin varlığının devlet adamları tarafından
kabul edilmesi IV. Geleneksel yapıyı kökten değiştirecek düzenleme-
ler yapılması
II. Osmanlı hanedanının varlığının tehlikeye girmesi
durumlarından hangilerine ulaşılabilir?
III. merkezî otoritenin yerel güçlerle baş edemeyecek
kadar güçsüzleşmesi A) I ve II B) I ve III

durumlarından hangilerinin yaşandığı söylenebilir?
C) II ve IV D) I, II ve IV
A) Yalnız B) Yalnız III C) I ve II E) I, II, III ve IV

D) I ve III E) I, II ve III Çözüm:

XIX. yy da Osmanlı Devleti'nde Fransız Devrimi'nin ge-
tirmiş olduğu özgürlük, eşitlik, demokrasi ve milliyetçi-
Çözüm:
lik fikirlerinin etkisi ile Balkan toplumları ayaklanmış ve
Sorunun yönerge bölümünde verilen paragraftaki du- bağımsızlık isyanları görülmüştür. Osmanlı bu fikirlerin
rumdan yola çıkarak I. öncülde verilen “Yerel güçlerin etkisini azaltmak, bağımsızlık isyanlarını engellemek,
varlığının devlet adamları tarafından kabul edilmesi” devletin yıkılmasını engellemek amacı ile sırasıyla
durumuna paragraftaki “Yenilikçi devlet adamlarından 1839 yılında Tanzimat Fermanı'nı, 1856 yılında Islahat
bazıları isyancılardan canını kurtarmak için Rusçuk Fermanı'nı ve 1876 yılında Kanun-ı Esasi'yi ilan etmiş ve
âyanı Alemdar Mustafa Paşa’ya sığınmıştır.” cümlesin- böylelikle demokratik hayata geçiş konusunda da önemli
den ulaşabiliriz. Alemdar Mustafa Paşa âyan kökenli bir kazanımlar elde etmiştir.
devlet adamıdır. II. öncülde verilen Osmanlı hanedanı-
nın varlığının tehlikeye girmesi durumuna ise paragraf- Cevap: E
taki “Sultan IV. Mustafa, amcası III. Selim ve kardeşi
Mahmut’un öldürülmesine izin vermiştir.” cümlesinden
ulaşılabilir. Üç numaralı öncülde verilen “Merkezî otori-
tenin yerel güçlerle baş edemeyecek kadar güçsüzleş-
mesi” durumuna ise paragrafın genelinden ulaşabili-
riz. Çünkü Alemdar Mustafa Paşa, Rusçuk âyanı olup
önemli bir bölgesel güçtür. Ayrıca devletin padişahı olan
IV. Mustafa, onun sarayı kuşatması karşısında çaresiz
kaldığı için şehzadelerin ve eski padişah III. Selim’in öl-
dürülmesi emrini vermiştir.
Cevap: E

188 189