Page 201 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH ÇÖZÜMLÜ
SORULAR
XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Sosyoekonomik Hayat

1. İngiltere ile imzalanan Balta Limanı Antlaşması; Osmanlı 2. 1860’da kurulan Islah-ı Sanayi Komisyonu Talimatnâmesi’ne
Devleti’nin, sanayileşmiş Batı ülkeleriyle yaptığı ticarette göre;
önemli bir aşama olmuştur. Bu antlaşma, her devlete açık
• Esnafın eskisi gibi ayrı ve dağınık olarak sanatlarını
tutulmuş ve bütün Avrupa ülkeleri bu antlaşmadan yarar-
icra etmelerinde yarar yoktur. Aralarında sermaye
lanmak istemiştir.
toplayarak bir şirket kurmaları ve birlikte çalışmaları
gerekmektedir.
Balta Limanı Antlaşması’nın Osmanlı Devleti üzerine
olan etkisi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yanlış • Devletin ihtiyaçlarını bu şirketlerin mamullerinden
olarak verilmiştir? karşılamak için şirketin yönetim kurullarına her da-
ireden bir memur atanacak, bunlar yönetim kurulla-
A) Malların ülkeye girişi kolaylaşmıştır. rının tabii üyesi sayılacaktır.
B) Yerli tüccarlara vergi muafiyeti getirilmiştir. • Her kim yeni bir şey icat ederse komisyona suna-
cak, lâyık görülürse kendisine imtiyaz verilecektir.
C) Osmanlı ekonomisi yabancı ülkelerin pazarı haline
gelmiştir. Buna göre, Islah-ı Sanayi Komisyonu'nun kuruluş
amaçlarından biri aşağıdakilerden hangisidir?
D) Osmanlı Devleti vergi kaybına uğramıştır.
E) Osmanlı esnafı olumsuzluklar neticesinde çalışma- A) Esnaf örgütlerinin çalışmalarını kısıtlamak
larını sonlandırmışlardır. B) Ulaşım ağını genişletmek
C) Eğitimin devlet eliyle verilmesini sağlamak
Çözüm:
D) Ticaret yollarını canlandırmak
Balta Limanı Antlaşması ile; yabancı malların ülkeye gi-
rişi kolaylaşmış, Osmanlı ekonomisi yabancı ülkelerin E) Yerli sanayiyi güçlendirmek
pazarı haline gelmiş, Osmanlı Devleti vergi kaybına Çözüm:
uğramış ve Osmanlı esnafı olumsuzluklar neticesinde
çalışmalarını sonlandırmak zorunda kalmıştır. 1860’da kurulan Islah-ı Sanayi Komisyonu Talimatnâ-
mesi’ndeki ilgili maddeler daha çok üretime, şirketlerin
B seçeneğinde verilen bilginin tersine Balta Limanı kurulmasına ve şirketlerin imalat faaliyetlerine vurgu
Antlaşması yabancı tüccarlara vergi muafiyeti getirirken yapmaktadır. Bu durum E seçeneğindeki yerli sanayiyi
yerli tüccarlar vergi ödemeye devam etmiştir. Böylece güçlendirmek amacına ulaşmamızı sağlar.
Osmanlı pazarları geniş ölçüde yabancıların denetimi- Esnaf örgütlerinin faaliyetlerinin kısıtlanması (A seçe-
ne geçmiştir.
neği), ulaşım ağını genişletmek (B seçeneği), eğitimin
Cevap: B devlet eliyle verilmesini sağlamak (C seçeneği), ticaret
yollarını canlandırmak (D seçeneği) gibi amaçlar hak-
kında bir yoruma talimatnamenin yukarıda belirtilen ilgili
maddelerinden hareket ederek ulaşılamaz.

Cevap: E

199