Page 202 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Sosyoekonomik Hayat ÇÖZÜMLÜ SORULAR

3. Osmanlı Devleti, XIX. yüzyıl boyunca daha fazla ve 4. İnsanların rahat yaşama isteği, başkent İstanbul’u her
daha yüksek faizle borçlanmaya devam etmiştir. Alınan zaman önemli bir cazibe merkezi yapmıştır. XIX. yüz-
dış borçların sadece % 7,8'i Rumeli demiryolu yatırı- yılda taşradan göçler öylesine artmıştı ki İstanbul’a giriş
mına ayrılmıştır. Geriye kalan büyük kısım ise plansız ve yerleşim denetim altına alınmaya çalışılmıştır.
ve kontrolsüz kamu harcamalarına, borç taksitlerinin
ödenmesine, sarayların yapımına, orduya ve devlet Osmanlı Devleti'nin yurt içi seyahatleri kontrol al-
memurlarının maaşlarının ödenmesine harcanmıştır. tında tutmak ve İstanbul’ a yapılan seyahatleri kont-
Böylece ödenemeyen dış borçlar yeni borçlanmaları da rol altına almak için uyguladığı belgeye verilen isim
beraberinde getirmiştir. aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
Buna göre XIX. yüzyıl Osmanlı ekonomi yönetimi
A) Nisan-ı şerif
hakkında;
B) Esham senedi
I. ulaşım alanında yatırım yapılması,
C) Kaime-i Mutabere
II. ekonomi alanında israfın görülmesi,
D) Mürur Tezkiresi
III. borçlanmanın giderek artması
E) Tekalif-i Milliye
durumlarından hangilerinin gerçekleştiği söylene-
bilir?
Çözüm:
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
MÜRUR TEZKİRESİ: Osmanlı Devleti’nde ülke içinde
D) II ve III E) I, II ve III seyahat etmek ve İstanbul’a gitmek için alınan izin ve
geçiş belgesi; bir nevi iç pasaport. Bu uygulama gelişigü-
Çözüm: zel yerleşimleri, vergi ihlalini, kaçak işçi ve işsiz akınını
önlemeye yöneliktir. Bir yıl için geçerli olan bu tezkerede
Yönlendirme bölümündeki ‘‘Alınan dış borçların sade- kişinin tüm kimlik bilgileri, nereye ve neden gittiği yazılır-
ce % 7,8'i Rumeli demiryolu yatırımına ayrılmıştır.’’ ifa- dı. Tezkerede ayrıca yolcuların korunmaları ve rahatsız
desi I. öncüle, ‘‘Geriye kalan büyük kısım ise plansız edilmemeleri için uyarılar da yer alırdı. Seyahat belge-
ve kontrolsüz kamu harcamalarına, borç taksitlerinin lerinin hazırlanmasındaki diğer önemli sebep devletin
ödenmesine, sarayların yapımına’’ ifadesi II. öncüle, güvenliğini sağlamaktır. 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanı ile
‘‘Böylece ödenemeyen dış borçlar yeni borçlanmaları birlikte kişisel özgürlüğe aykırı olduğu gerekçesiyle kal-
da beraberinde getirmiştir.’’ ifadesi de III. öncüle ulaş- dırılmıştır.
mamızı sağlar.
Her türlü seyahatte özellikle İstanbul'a yapılan seyahat-
Cevap: E lerde bu tezkerenin edinilmesi zorunlu kılınmıştır.

Cevap: D

200 201