Page 126 - Sanat Tarihi -12
P. 126
4. AVRUPA SANATI
ÜNİTE
İspanya’daki Endülüs Emevi Devleti’nin (MS 756-1031) varlığı sadece
Bunu biliyor musunuz ? İspanya’yı değil tüm Avrupa’yı etkilemiştir. Aslında Endülüs Emevi
Devleti’nin varlığı ilk İslam-Batı buluşmasıdır. Orta Çağ karanlığını
yaşayan Avrupa, İslam filozoflarını ve Doğu estetiğini Endülüs Emevileri
sayesinde tanımıştır. İspanya’daki 800 yıllık Emevi yönetimi, Müslüman-
Hristiyan-Yahudi kültürlerinin yan yana geliştiği zengin bir kültürel,
düşünsel ve ticari hayat meydana getirerek İspanya’nın yaşam tarzında
etkili olmuştur.
El Hamra Sarayı, İspanya
John W. Draper’n Endülüs Roma, Antik Çağ Yunan ve göçlerle gelen kavimlerin kültürleri, skolas-
Emevler uygarlığı hakkında- tik felsefe inancı çerçevesinde Orta Çağ Avrupa sanatını oluşturmuştur. Bu
k görüşler: “700 yıl sonra ble dönemde ağırlıklı olarak mimari alanda eserler verilmiş olup, anıtsal kilise,
Londra’da br tek sokak lambası manastır ve katedraller yapılmıştır. Heykel, kabartma ve resim gibi sanatlar
bulunmazken... Sonrak uzun ise Tanrı'nın tapınağı kabul edilen bu mimari yapıları süslemek ve dinî
asırlar boyu Pars’tek evnn
eşğnden yağmurlu br günde inancı kuvvetlendirmek için bir araç olarak görülmüştür. Orta Çağ Avrupa-
sokağa adımını atan br Parsl, sı’nda bu görüşe uygun olarak mimari sanat eserleriyle ön plana çıkan ve
ayak bleklerne kadar çamura birbirini takip eden Roman ve Gotik sanat üslupları gelişmiştir.
batarken aydınlık ve temz
sokaklarıyla Endülüs kentler 4.2. ROMAN SANATI
pek ler ve gelşmş br görü-
nüm arz edyordu.”
Kendisinden daha önce gelişmiş sanat üsluplarının (Bizans Dönemi,
Karolenj Dönemi, Otto Dönemi) sentezi olarak kabul edilen Roman üslubu,
Orta Çağ Avrupası’nda 9 ve 12. yüzyıllar arasında özellikle mimarlık
alanında etkili olmuştur. Bu usluba “Roma üslubunu andıran” anlamında
romanesk de denir. Ayrıca bu üslup Almanya, İspanya ve Fransa’nın yanı
sıra Avrupa’nın değişik bölgelerinde yeni bir canlanış dönemi olmuştur.
Roman Sanat deyince ilk akla gelen, Orta Çağ’ın büyük manastır yapı-
larıdır. Bunlar yalnız dinsel değil sosyal ve kültürel etkinliklerin de yapıl-
dığı kompleks yapılardır. Ayrıca “kardinal makamı” anlamına gelen
katedraller yapılmıştır. Katedraller kentin büyük kiliseleridir. Almanya’daki
Worms ve Speyer Katedralleri, Roman mimarisinin örneklerindendir
(Görsel 4.4, 4.5).
Dönemin anıtsal mimarlığı sadece dinî
yapılarla sınırlı değildir. Avrupa’nın
birçok yerinde yerel idarecilere ait çok
sayıda şato, kale, saray, anıtsal mezar gibi
görkemli yapılar inşa edilmiştir.
Görsel 4.4
Worms Katedrali, Almanya
Klasik örnekleri 11. yüzyıldan sonra
verilen Roman üslubu, 13. yüzyıldan itiba-
ren Gotik üslup içinde erimiştir.
Görsel 4.5
Speyer Katedrali, Almanya
126
