Page 128 - Sanat Tarihi -12

4. AVRUPA SANATI
ÜNİTE

Resim ve Heykel

Roman sanatında resim ve heykel sanatı mimariye bağlı olarak geliş-
miştir. Bu dönemde resim sanatı örnekleri oldukça az olup örneklerin
büyük bölümünü fresk, minyatür (el yazması kitap resmi) ve ikona oluştu-
rur. Daha çok geniş kilise duvarlarına yapılan resimlerde İncil ve Tevrat
sahnelerinin yanı sıra sütunların üzerine de renkli motifler resmedilmiştir.
Roman üslubunda resimler, süslemeden ziyade öğretici amaçla yapılmıştır.
Bizans sanatının ve Antikite’nin etkisi görüldüğü bu resimlerde basit ve
çizgisel bir anlatım dili kullanılmıştır. Çoğunlukla dinî konuların işlendiği
resimlerde önemli figürler diğerlerinden daha büyük olarak yapılmıştır.
Figürlerin konturları kalın bir çizgiyle belirtilmiştir ve renkler daha çok
toprak tonlarındadır. 1123 tarihli bir duvar resminde Hristiyan dünyasının
tek hakimi anlamında betimlenmiş İsa figürü bu özellikleri en iyi yansıtan
Görsel 4.8 örneklerden biridir (Görsel 4.8). Kitap resmi fresklerle üslup ve figür
Fresk, İspanya Katalonya Güzel Sanatlar Müzesi
açısından benzer olup daha sıkı kalıplara, daha belirgin şemalara bağlı bir
anlatıma sahiptir. İnce kazınmış buzağı, keçi veya koyun derisinden yapı-
lan parşömen el yazmaların minyatürlerinde dinî konular sembolik olarak
tasvir edilmiştir (Görsel 4.9). Her şeyden önce ifadeyi ön plana çıkartan ve
hareketlere öncelik veren Roman resim geleneğinin en ilgi çekici özelliği
renklerin çarpıcı ve yoğun etkisine verilen önemdir. Ayrıca resimlerde,
çizgilerin renkleri destekleyecek biçimde kullanıldığı görülmektedir.

Romanesk üsluplu kabartma ve heykeller yerel beğenilere göre değişen
biçimde, sembolik anlatımla üç boyut kaygısı olmadan betimlenmiştir.
Romanesk heykel, yalnız cephelerde değil, iç mekânda da mimari organla-
ra bağlı olarak geniş yer tutar. Kimi sütun başlıkları da neredeyse birer
heykele dönüşmüştür. Bu özelliği en iyi gösteren örneklerden biri de Saint
Görsel 4.9 Pierre (Sen Piyer) Kilisesi’nde bulunan sütun başlığıdır (Görsel 4.10).
Romanesk Dönemi İncil’den Dönemin heykel ustaları yalnız yapı cephelerinde değil alınlıklarda, silme-
bir sayfa örneği
lerde, tunç ve ahşap kapı kanatlarında da Tevrat ve İncil’de anlatılan olay-
ları ve kişileri betimlemişlerdir. Bu kabartmalar süs amaçlı değil halkı
aydınlatmak, dini öğretmek için kullanılan bir araçtır (Görsel 4.11).

Görsel 4.10
Saint Pierre Kilisesi sütun başlığı, Fransa

Görsel 4.11
Saint Pierre de Moissac
Manastırı, Fransa

128