Page 129 - Sanat Tarihi -12

AVRUPA SANATI 4.
ÜNİTE

4.3. GOTİK SANATI

Romanesk Dönemi’ni Orta Çağ’ın son büyük aşaması olan “Gotik
Dönem” izlemiştir. Roman sanatının öncüsü Almanya iken Gotik sanatın Bunu biliyor musunuz ?
öncüsü Fransa’dır. Gotik üslup Orta Çağ’ın son dönemlerinde Fransa’dan
Avrupa’ya yayılan, 12. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar süren ve temel özelliği
dikey hatlar olan bir mimari üsluptur. Dört asır boyunca varlığını devam İtalyan sanatçı Gorgo Vasar
"Gotk" termn lk kez Kuzey
ettiren bu sanat anlayışına verilen gotik tanımlaması, Rönesans ortamında Avrupa kaynaklı yen br üslup
yapılmıştır. Öncelikle sanatçı kavramının ortaya çıkışını başlatan ve sonra- çn aşağılayıcı br bağlamda
sında Rönesans sanatının doğmasına zemin hazırlayan bu dönem, günümü- kullanmıştır. Ona göre bu
ze kadar birçok sanatsal olayın temelini oluşturmaktadır. Gotik stilin üslup, Roma'yı yıkan Gotlara,
özelliklerinin belirdiği ilk yapı, Paris yakınlarındaki Saint Denis Kilise- yan barbarlara özgü br üslup-
si’nin yeniden inşası sırasında ortaya çıkmıştır. Romanesk yapıların ağır ve tur.
kütlesel etkisine karşın sivri kemer, kaburga tonoz ile payandaların kullanı-
mı binalara yeni bir geometrik düzen getirmiştir.
4.3.1. Gotik Sanatının Genel Özellikleri

Mimari

Romanesk kavramıyla akla manastır yapıları gelir.
Gotik denildiğinde ise ilk akla gelen sivri çatı ve
kuleleriyle göğe doğru yükselen, dev boyutlu katedral
yapılarıdır. Dinsel yapıların yanı sıra Avrupa'nın
birçok ülkesinde gotik üslupta yapılmış görkemli
saraylar, özel ve resmi yapılar vardır. Oxford ve
Cambridge Üniversitelerine bağlı bazı kolej binaları
bunlara örnektir.

Görsel 4.12
Gotik bir mimarlık üslubudur. En yetkin klasik Notre Dame Katedrali, Fransa
örnekleri Fransa’da yapımlarına 13. yüzyılda başlanan
Laon, Chartes (Cartes), Reims, Amiens (Emines) ile Paris
Notre-Dame (Notr Dam) Katedralleridir (Görsel 4.12).
Batı cephede ve transept girişlerinde yüksek kule, gül
pencere, kilise duvarları ve alınlıklarına kabartma ve
heykeller yapılması üslubun önemli özellikleri arasın-
dadır. Gotik sanatının başlıca ögeleri olan kaburgalı
tonozlar, uçan payandalar (payanda kemerleri), sivri
kemerler, üçlü portal (giriş) ve gül pencereler sentez-
Görsel 4.13
lenerek yeni bir yapı tipi oluşturulmuştur. Canterbury Katedrali, İngiltere
Gotik kilise mimarisi bölgelerin karakteristik
özelliklerine göre değişiklik gösterir. Fransız katedra-
linde cephenin iki yanında kuleler yükselirken, İngiliz
katedralinde transeptlerin ve nefin kesiştiği yerde bir
kule yükselir (Görsel 4.13). Ayrıca İngiltere’de inşa
edilen katedraller alçak ve yatay bir görünüme sahip
olup İtalya’da inşa edilenler çok renkli süslemeleri ile
özgündürler (Görsel 4.14). İç kanatta nefin üst örtüsü-
nün doğal ışıkla aydınlanması mekândaki yükseklik Görsel 4.14
algısını kuvvetlendirir. Duomo di Milano Katedrali, İtalya
129