Page 176 - Sanat Tarihi -12

5. ORTA ASYA TÜRK SANATI
ÜNİTE

Resim Sanatı

Uygurlar eski Türk resim sanatının en önemli temsilcilerindendir.
8-11. yüzyıllardan kalma Budizm ve Maniheizm etkisindeki resim ve
minyatürler bugüne kadar bilinen en eski Türk resim örnekleridir. Koyu
mavi ve kırmızı renklerin yoğun olarak kullanıldığı bu resimlerde genellikle
Uygur prensleri, vakıf yapanlar ve müzisyenler tasvir edilmiştir.

750’den sonra Türk resminde portre sanatının ilk örnekleri karşımıza
çıkmaktadır. Sorçuk’ta bulunan “Kadın ve Erkek Vakıfçılar” freskolarında
yüzler ve giysiler ayrıntılı olarak belirtilmiştir.

Bezeklik’te bulunan freskoda Uygur prensleri realist şekilde tasvir
edilmiştir (Görsel 5.27). Hoço’da bulunmuş olan dört nala koşan at freski
Görsel 5.27 Uygur resminin gelişmişliğini gösteren en iyi örneklerdendir.
Uygur Prensleri freskosu 9. Tapınak, Bezeklik

Görsel 5.28
Uygur duvar freskosu,
Turfan

Turfan şehrindeki kayalara oyulmuş mabetlerin duvar ve tavanları
freskolarla süslenmiştir (Görsel 5.28). Uygurlardan kalma Maniheist
kitapların sayfalarında kısmen dünyevi, kısmen de dinî sahnelerin
canlandırıldığı minyatürler vardır. Ayrıca Maniheizm mabetlerinde
ayinlerde kullanılan büyük resimli sayfalar ile sancaklar bulunmuştur.
Hoço’daki bir tapınağın bayrağında bulunan Vakıfçı portresi ile dindarlar
minyatürü öne çıkan eserlerdendir. Günümüze kadar gelen Uygur
minyatürleri İslami Dönem minyatürlerine kaynaklık etmiştir. Bezeklik’te
bir keçe örtü üzerinde bulunan ve Uygur resim sanatında hayvan
üslubunun etkisinin görüldüğü “Kanatlı Ejder” tasviri dikkat çekici
Görsel 5.29 örneklerdendir (Görsel 5.29).
Kanatlı Ejder, Bezeklik
İnternet, dergi ve diğer kaynaklardan Uygur minyatürleri ile ilgili
görsel araştırması yapınız. Bulduğunuz görselleri sınıfta sunum
yaparak arkadaşlarınızla paylaşınız.

176