Page 173 - Sanat Tarihi -12

ORTA ASYA TÜRK SANATI 5.
ÜNİTE

Heykel Sanatı

Mezar anıtlarının bulunduğu bölgelerde Göktürk heykel sanatına ait
çeşitli örnekler günümüze kadar ulaşmıştır. Burada bulunan balballar,
kaplumbağa başları, koç heykeller Göktürk heykel sanatının önemli
örnekleri arasında yer almaktadır. Moğolistan’da bulunan Kül Tigin
heykelinin başı Göktürk heykel sanatının en önemli eserleri arasındadır Görsel 5.19
(Görsel 5.19). Kül Tigin
heykelinin
başı
Göktürkler Dönemi’nde daha sık olarak karşılaşılan balballar eski
Türklerde mezarların üstüne ve bazı kurganların etrafına dikilen tek parça
ve uzunca taşlardır. Bunların bazılarının üzerinde kabartma veya kazıma
tekniğiyle yapılmış yazı ve işaretler bulunmaktadır. Göktürk mezarlıklarında
bulunan koç heykelleri ve balbal geleneği daha sonraki Türk devletlerinde Etkinlik
de devam etmiştir.

Balbalların yapılış nedenleri ve sembolize ettikleri kişilerle ilgili farklı değerlendirme ve görüşler ileri sürülmektedir.
1. Ölen kişinin yaşarken öldürdüğü düşman askerlerini ve bu askerlerin ölüm sonrası yaşamda bu kişiye hizmet
edecekleri ,
2. Önemli komutanların ve devlet adamlarının heykelleri ve,
3. Ölen kişinin cenaze törenine katılan önemli kişilerin heykelleri olduğudur.
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Siz bu görüşlerden hangisine katılıyorsunuz . Arkadaşlarınızla tartışınız.

Resim Sanatı Görsel 5.20
Göktürk
kaya
Göktürklere ait resim örnekleri daha çok Güney Sibirya, Yakutistan resimleri
ile Moğolistan bölgesinde bulunmuştur. Resimlerde konu olarak genel-
likle avlanma, dinî törenler, süvariler ve savaş sahneleri işlenmiştir.
Moğolistan’da bulunan resimlerde süvarilerin ellerinde tuttukları mızrak-
ların ucundaki bayrak ile püsküller, sadak ve yaylar ayrıntılı olarak gösteril-
miştir (Görsel 5.20). Ayrıca Açına ve Balık Tepe bölgelerindeki Göktürk
tapınaklarında duvar resimlerine rastlanmıştır.

173