Page 201 - Sanat Tarihi -12

İSLAM VE TÜRK MİMARİSİ 6.
ÜNİTE

Çeşmeler
Görsel 6.49
Çeşmeler halkın içme suyu ihtiyacını karşılamak için yapılmıştır. Sultan 3. Ahmet Çeşmesi,
İstanbul
Selçuklular, çeşmeleri daha çok, cami ve medreselerin cephelerine
yapmıştır. Sivas Gök Medrese Çeşmesi ile Sahip Ata Külliyesi’nin ana
giriş kapısında iki adet sebil bulunmaktadır. Osmanlıda camilerin avlu-
larında gösterişli sebiller ve şadırvanlar yapılmıştır.

Avrupa etkisi görülen süslemeler

Çini süslemeleri

1728’de yapılan III. Ahmet Çeşmesi, çeşme mimarisinin önemli
örneklerindendir. Kare şeklinde olan yapının her cephesinde çeşme, dört
köşesinde ise sebil vardır. Çeşmelerin yanında mihrap nişine benzer
oturma girintileri bulunmaktadır. Çeşme, geniş saçaklı bir yapı olup beş
küçük kubbeli kesik piramide benzer bir çatı ile örtülmüştür. Çeşmenin
etrafını kuşatan firuze çini pano üzerine altın yaldızlı sülüs bir kitabe
vardır. Avrupa etkisindeki süslemeler ile Türk süslemeleri bir arada Kitabe
kullanılmıştır (Görsel 6.49).

Azapkapı Çeşmesi, I.Mahmut’un annesi Saliha Sultan tarafından
1733’te yaptırılmıştır. Bir tarafında öne doğru taşan bir sebil ile sebilin iki
yanında çeşmeler vardır. Diğer cepheleri ise düz duvardır.

Su Kemerleri

Büyük şehirlerin, özellikle de İstanbul’un su ihtiyacını karşılamak için
su kemerleri ve bendler yapılmıştır. Mimar Sinan tarafından yapılan Çeşme ve nişler
Moğlova Kemeri, 38 metre yüksekliğinde, 275 metre uzunluğunda ve iki
katlıdır. Alt ve üst katında sekizer adet göz bulunmaktadır.

Mimar Sinan tarafından 1554-1564 yılları arasında yapılan Uzun
Kemer iki katlı olup 26 metre yüksekliğinde ve 710 metre uzunluğun-
dadır. Yapının alt katında kırk yedi, üst katında ise elli adet kemer vardır.

201