Page 218 - Sanat Tarihi -12

7. GELENEKSEL SANATLARIMIZ
ÜNİTE

7.1. TÜRK EL SANATLARI
Etkinlik

Aşağıda Türk El Sanatlarına ait tanım ve görseller verilmiştir. Tanımlara göre görselleri numaralarandırınız.

1 Çini : Pişirilmiş toprak zemine 3 Tezhip : Kur’an-ı Kerim ve divan gibi 6 Hat : Arap hareriyle yazılan,
çeşitli boyalarla çizilen el yazması değerli kitapları bezeme uyum ve güzelliğin ön planda
geleneksel motierin üzerinin sanatı. olduğu güzel yazı sanatı.
sırlanması ile oluşan el sanatı.
4 Ebru : Yoğunlaştırılmış su üzerine 7 Kakma : Çeşitli kaplama, l dişi,
2 Minyatür : El yazması kitaplarda resim yapma sanatı. kemik, sedef, formika, seramik,
metnin anlatımını kolaylaştır- mermer ve metal levhalardan
mak ve kitapları süslemek 5 Oyma : Özellikle ahşap gibi sert elde edilen kompozisyonların
amacıyla yapılan, çok renkli, malzemeler üzerine motierin masif ağaç veya yüz kaplama
ince işlenmiş, küçük boyutlu içinin ya da dışının kabartma üzerindeki yuvalarına yerleştiril-
resimler. yoluyla işlendiği sanat dalı. mesi.

Ortaya çıktığı toplumun duygularını, sanatsal beğenilerini ve kültürel
özelliklerini yansıtan el sanatları hobi ya da ticari amaçla kişinin kendi elleriyle
yaptığı faliyetleri kapsayan sanat dalıdır. El sanatları; yaşam şartları, din ve
döneminin estetik beğenisine bağlı olarak şekillenmiştir.

Türkler, Orta Asya’dan Anadolu’ya göç sürecinde karşılaştıkları kültür-
lerden de etkilenerek çeşitli el sanatlarıyla uğraşmışlardır. İslam’ın resim ve
heykel gibi sanat dallarına mesafeli yaklaşımı Türklerin hat, ebru, tezhip vb.
sanat alanlarına yönelmelerine neden olmuştur. Zamanla gelişen ebru, hat,
minyatür, halı, kilim, çini, seramik, maden işlemeciliği, ahşap, taş işçiliği vb. el
sanatlarından bazıları günümüzde hâlen yapılmaya devam ederken bazıları yok
olmuştur. Geleneksel el sanatlarımız, Türk toplumunun kendi öz değerlerinin
çeşitli kültürlerle etkileşimiyle gelişimini devam ettirmiştir.

7.1.1. Halı-Kilim Sanatı

Türk Halı Sanatının Tarihsel Gelişimi

Halı; yere veya mobilya üstüne sermek, duvara süs olarak asmak için
yapılan örme ya da düğümlü, çeşitli büyüklükteki örtüdür. Dik, yatık veya
bir duvara dayalı şekilde kurulmuş tezgâhlarda dokunur. El dokuma halı
Orta Asya'da Türklerin bulunduğu bölgelerde ortaya çıkmış ve Türkler

218