Page 44 - Sanat Tarihi -12

2. TARİH ÖNCESİNDE ANADOLU’DA YAŞAM
ÜNİTE

Kırktan fazla kutsal mekân ve tapınağın varlığı Çatalhöyük’ün büyük
bir köy yerleşim merkezi yanında önemli bir dinî merkez olduğunu da göster-
mektedir. Bu mekânların duvarları, sıva üzerine av bereket büyüsü ile ilgili
sahneler ve dinsel resimlerle süslenmiştir. Kabartma olarak yapılmış leopar,
boğa ve koçbaşları, boğa doğuran tanrıça gibi figürler süsleme ögesi olarak
kullanılmıştır (Görsel 2.27). Bu mekânlarda geometrik süslemelere de sıkça
rastlanır.

Çatalhöyük sakinleri için avcılık çok önemli olduğundan av
bereketi için görkemli törenler düzenlemiş, türlü silahlar
yapılmıştır. Bir erkek mezarında bulunmuş ve ölüye
armağan olarak bırakılmış, ağız kısmı çakmak taşından, sapı
sarılmış yılan biçiminde kemikten yapılmış olan hançer, bu
konuda eşsiz bir örnektir (Görsel 2.28). Çatalhöyükte insan-
lar yaptıkları duvar resimlerinde sosyal yaşantılarından,
inançlarından ve doğa olaylarından (Görsel 2.29) örnekler
vermişlerdir. Bu duvar resimleri arasında geometrik figür-
leriyle el çizimleri bulumaktadır .

Çatalhöyüklülerin maden kullandıklarını kanıtlayan
madenî süs eşyaları, takılar, damga mühürler ve çeşitli
aletler yapılan kazılarda ortaya çıkarılmıştır. Çatalhöyük’teki
Görsel 2.27
Ana Tanrıça Heykeli, Çatalhöyük buluntular arasında kemik ve tahta saplara obsidiyen veya boynuz takı-
larak yapılmış tarım aletleri, obsidiyen aynalar, dokumacılıkta kullanılan
taraklar, tezgâh ağırlıkları, basit biçimli bezemesiz çömlek parçaları da yer
almaktadır.

Görsel 2.28 Hançer, Çatalhöyük
Bunu biliyor musunuz ?

Çatalhöyük’te yapılan kazılarda
Neolitik Çağ’da Anadolu’da
bereket ve çoğalmanın sem-
bolü olan ve “Tanrı Ana” adı
verilen, pişmiş toprak ve taştan
yapılmış çok sayıda heykelcik
bulunmuştur.

Görsel 2.29
Hasan Dağı’ndaki volkanik patlamayı gösteren duvar resmi, Çatalhöyük

44