Page 62 - Sanat Tarihi -12

3. İLK ÇAĞ’DA DOĞU AKDENİZ HAVZASI UYGARLIKLARI VE BİZANS
ÜNİTE

3.1. MEZOPOTAMYA SANATI
Etkinlik

Aşağıdaki haritayı inceleyiniz. Mezopotamya’nın coğra konumu, kültürel ve nüfus yapısı sanatını nasıl
etkilemiş olabilir ?

FRİGLER
YUNAN HİTİTLER URARTULAR

LİDYALILAR

ASUR

AKAD BABİL

SÜMER
MEZOPOTAMYA

MISIR

Mezopotamya ve Mısır

Nil

Fırat ve Dicle Nehirlerinin Anadolu'yu terk ettiği bölgeden başlayıp iki
nehrin birleşerek Basra Körfezi’ne döküldüğü noktaya kadar uzanan bölgeye
Mezopotamya denilmektedir. Bağdat’ın kuzeyi Yukarı Mezopotamya,
güneyi ise Aşağı Mezopotamya olarak adlandırılmaktadır. Su kaynakları
ve verimli topraklara sahip olan bu bölge, ilkbaharda akarsu taşkınları
yaşanmasına rağmen, tarih öncesi çağlardan itibaren insanların yoğun olarak
yerleştiği alanlardandır. Bu özellikler birçok kavmin bölgeyi istila etmesine
neden olmuştur. Buraya gelen kavimler Yukarı Mezopotamya’da Asur; Güney
Mezopotamya’da ise Sümer, Akad ve Babil uygarlıklarını kurarak zengin bir
sanat anlayışıyla çeşitli sanat eserleri meydana getirmişlerdir.
3.1.1. Sümer Sanatı

Asya kökenli bir kavim olan Sümerler MÖ 3500-MÖ 2000 yılları
arasında Mezopotamya’da etkili olmuşlardır. Burada Ur, Uruk, Kiş, Lagaş
ve Nippur gibi şehir devletlerini kuran Sümerler, önceleri siyasi birliği
sağlamışsa da bu durum uzun süreli olmamıştır. Sümerler doğudan gelen
Elamlılar tarafından MÖ 2000’de yıkılmıştır. Mezopotamya’da kurulan
Sümer uygarlığı bölgede kurulan ilk uygarlık olması ve diğerlerine de
temel oluşturması açısından büyük öneme sahiptir. Mezopotamya’da yazı
ve astronomi çalışmaları ilk defa Sümerler tarafından başlatılmıştır.
Sümerler MÖ 3200’lü yıllarda kil tabletler üzerine kazıyarak oluşturdukları
çivi yazısı ile uygarlık tarihinde çok önemli bir yer edinmişlerdir (Görsel 3.1).
Görsel 3.1
Çivi yazılı tablet, Sümerler Çünkü çivi yazısı, yüzyıllar boyunca Akad, Babil, Pers, Hitit ve

62