Page 66 - Sanat Tarihi -12

3. İLK ÇAĞ’DA DOĞU AKDENİZ HAVZASI UYGARLIKLARI VE BİZANS
ÜNİTE

Asurlular tapınak olarak Sümer geleneğine uygun
yedi katlı zigguratlar yapmışlardır. Asurlularda cenaze
evin bir odasının zeminine gömüldüğü için şehirlerde
kent dışı mezarlıklar yoktur. Kral ve soylular için ise
kare ya da dikdörtgen planlı yer altı mezar odaları
yapılmıştır.

Heykel ve Kabartma Sanatı

Asurlular genellikle tapınaklara armağan
olarak yaptıkları heykel ve kabartma sanat-
larında güzide eserler vermelerine rağmen heykel-
lerden çok azı günümüze ulaşmıştır. İngiltere’deki
British Müzesinde yer alan kral II. Asurnasirpal’in
heykeli Asur heykel sanatının önemli örneklerin-
dendir (Görsel 3.8). Asur şehirlerindeki anıtsal yapı-
ların kapılarında bulunan kanatlı, insan başlı ve beş
ayaklı boğa heykelleri ile üst yarısı kadın ya da
Görsel 3.9 erkek heykeli formunda olan sütunlar Asurlular-
Aslan gürlü kabartma, Asurlular dan kalan ilgi çekici eserlerdir.

Asurlularda devletin gücünü ve kralın başarıla-
rını ölümsüzleştirmek amacıyla saray duvarlarını
süsleyen figürlü kabartmalar, ulaşılan seviyeyi
gösteren en önemli eserlerdir. Özellikle Asur Kralı
II.Sargon’un sarayında bulunan kabart-
malarda aslan figürüne hem önden, hem
de yandan görünür bir ifade vermek
büyük ustalık ve kabiliyet gerek-
tirmektedir (Görsel 3.9). Saray du-
varlarındaki orthostatlar Asur kabart- Görsel 3.8
ma sanatının en güzel örnekleridir II. Asurnasirpal’in Heykeli
(Görsel 3.10). Taş bloklar üzerine işlenen sahneler; sefer ve sefer sonrasında
yapılan kutlamalardan, dinî törenlerden ve av sahnelerinden seçilmiştir.
Mezopotamya için yeni olan taş levhalar üzerine bir öykünün arka arkaya
film şeridi gibi öyküleyici bir anlatımla işlenmesi Asurluların kabartma
sanatına getirdiği bir yeniliktir.

3.1.3. Akad Sanatı

Sami kökenli bir halk olan Akadların ana vatanları ve Mezopotamya’ya
geliş tarihleri ile ilgili kesin bilgiler mevcut değildir. MÖ 2.300’lerde
Sümerleri yenerek ülke yönetimini ele geçirmişler ve Basra Körfezi’nden
Akdeniz’e kadar Güney Mezopotamya’da geniş bir alana yayılan Akad
Krallığı’nı kurmuşlardır. Akad Kralı I. Sargon güçlü memur mekaniz-
masıyla idare edilen bir devlet yapısı oluşturmuştur. En parlak dönemlerini
yaşadıkları Naram-Sin’in ölümünden sonra zayıflamaya başlayan Akad
Görsel 3.10
Gılgamış ve Aslan kabartması, Louvre Müzesi Devleti MÖ 2.100’lerde Sümerler tarafından yıkılmıştır.

66