Page 70 - Sanat Tarihi -12

3. İLK ÇAĞ’DA DOĞU AKDENİZ HAVZASI UYGARLIKLARI VE BİZANS
ÜNİTE

MISIR TARİHİ
Küçük tapınak
Eski Orta Yeni Geç
İmparatorluk İmparatorluk İmparatorluk İmparatorluk
Tanrı heykelleri Dönemi Dönemi Dönemi Dönemi
Mimari

Mısır mimarisinin temeli, tanrıların ve tanrılaştırılmış firavunların
Sunak onurlandırılmasına dayanan dinî mimaridir. Firavunlar için yapılan anıtsal
Geçit
mezarlar ve saraylar ile tanrılar için yapılan tapınaklar Mısır mimarisinin
en görkemli eserleridir.
Mezar odası Set
Dinî mimarinin ilk önemli örnekleri mezarlardır. Öldükten sonra
yaşama inancının gereği olarak sağlam olması için mezarlar taştan
yapılmıştır. Toprağın altına basit odalar şeklinde yapılan mezarlara ölen
kişinin özel eşyaları da konulmaktadır. Daha sonra mezar odalarının
üzerine dinî törenlerin yapıldığı ve üstü yatay olarak kesilmiş piramit
şeklinde planlı yapıların eklenmesiyle "mastaba" denilen mezarlar
oluşmuştur (Görsel 3.17). Erken dönemde taş ve tuğla kullanılarak
yapılan mastabaların zamanla geliştirilmesiyle kral mezarları olarak inşa
Görsel 3.17 edilen piramitler ortaya çıkmıştır. Piramitler, önceleri üst üste oturtulmuş
Mastaba ve Basamaklı Piramit kesiti taraçalardan oluşan basamaklı şekilde yapılmıştır.
(temsili resim)
Mısır’da mevcut inanışa göre firavun öldüğünde gökyüzünde Güneş
tanrısı Ra ile birleşerek tanrılaşıyor ve böylece halk ile tanrılar arasında
tek bağ hâline geliyordu. Bu düşüncelerle Eski İmparatorluk Dönemi’nde
Kral Coser’in MÖ 2630’lu yıllarda Sakkara’da yaptırdığı basamaklı
piramit kral mezarlarının Mısır tarihindeki ilk anıtsal örneğidir.
Havalandırma
kanalları Kral odası Büyük bir mastaba şeklinde başlanan yapı daha sonra
tavan bloğu eklemelerle büyük bir piramide dönüşmüştür. Eserde o
zamana kadar kraliyet yapılarında kullanılan ağaç
gövdeleri, çamur tuğlaları ve saz demetlerinin
yerine kireç taşının kullanılmasıyla Mısır mimari-
Giriş sine büyük yenilik getirilmiştir.

Kral Piramitler mezar odası ve tapınak bölü-
mezar münden oluşuyordu (Görsel 3.18). Mezar odası,
odası
tanrıyı temsil eden firavunun bulunduğu kutsal
bir bölümdü. Tanrıya hediye sunmak isteyen
ziyaretçilerin mezar odalarını tahrip etmesini
önlemek, firavun ve ailesinin huzurunun bozul-
masını engellemek için piramitlerin dış kısım-
İniş
geçidi larındaki çevre alanlara hediye sunmak isteyen
Kraliçe ziyaretçilerin hediyelerini sunabilecekleri ve
odası
Büyük galeri tapınabilecekleri tapınaklar inşa edilmiştir. Pira-
mitlerde mezar odası, bu odalara ulaşımı engelle-
Hizmet geçidi Çıkış geçidi mek için her zaman piramidin merkezine inşa edilmi-
yor; giriş ve dehlizler labirent gibi düzenlenerek mezar
Görsel 3.18
Keops Piramidi’nin kesiti (temsili resim) odası korunmaya çalışılıyordu.

70