Page 71 - Sanat Tarihi -12

İLK ÇAĞ’DA DOĞU AKDENİZ HAVZASI UYGARLIKLARI VE BİZANS 3.
ÜNİTE

Piramitler sadece taşların üst üste
dizilmesi ile değil oldukça sağlam
geometrik ve aritmetik hesaba göre inşa
edilmişlerdir. Bütün piramitler kareye
yakın bir taban üzerine kurulmuştur.
Piramitlerin inşasında büyük taş
bloklar, harç kullanılmadan üst üste
yükseltilirken herhangi bir kaymayı ve
yıkılmayı önlemek için belli açılarla
yerleştirilmiştir. Böylece piramitlerin
tepeye doğru aynı eğimle düzgün bir
şekilde yükselmeleri sağlanmıştır. Eski
İmparatorluk Dönemi’nde yapılan bu
piramitlerin en tanınmışları Mısır'ın
başkenti Kahire yakınlarındaki Giza Platosu’nda bulunan Keops, Kefren Görsel 3.19
ve Mikerinos piramitleridir (Görsel 3.19). Kefren Piramidi'nin yanında Keops, Kefren ve Mikerinos Piramitleri
kayaya yontularak yapılmış, kralın başının aslan vücuduyla birleştirilmiş
hâlde tasvir edildiği büyük bir sfenks anıtı yer almaktadır (Görsel 3.20).
Mısır mitolojisine göre aslanın gizemli güçlere sahip olduğu düşüncesi Bunu biliyor musunuz ?
sfenksin piramitleri koruyacağı inancıyla inşa edildiğini göstermektedir.

Mısır tapınakları, dinî mimarinin diğer önemli örneklerindendir. Keops Piramidi’nin inşası sıra-
sında günde ortalama 20 ton
Tapınaklar ibadet yeri olmayıp tanrılar için bir nevi türbe niteliğine sahip ağırlığında 285 adet taş blok
yerlerdir. Mısır tapınakları dinî özelliği yanında devlet yönetiminin, eğiti- yerleştirilmiştir. Piramitlerin inşa-
min, bilimsel ve tıbbi çalışmaların yapıldığı yerlerdir. Çoğunlukla Nil sında kullanılan ağır taş bloklar,
kıyılarında yapılan küçük tapınakların yerini zamanla devletin büyümesi istenilen yüksekliğe ahşap
ve güçlenmesiyle birlikte boyut, malzeme ve estetik bakımdan büyük kızaklardan kurulmuş rampalar
tapınaklar almıştır. kullanılarak taşınmıştır. Taşların
arasında, herhangi bir yapış-
tırıcı malzeme kullanılma-
Erken dönemde yapılan tapınaklar konusunda bilgiler çok azdır. Hiera- mıştır. Yılda 100000 taş blok
konpolis şehrinde yuvarlak planlı bir tapınağa ait izler bulunmuştur. Eski yerleştirilerek piramidin yapı-
İmparatorluk Dönemi’nde yapılmış tapınaklardan olan ve Güneş Tanrısı Ra mının 23 yılda tamamlan-
için Abu Gurab’da yaptırılan Güneş Tapınağı’nda içinde bir sunağın bulun- dığı tahmin edilmektedir.
duğu açık avlu ve güneş tanrısının simgesi olan kalın bir dikili taş yer almak-
tadır. Bu tür güneş tapınakları piramitlerinin yanında yapılmıştır.

Yeni İmparatorluk Dönemi’nde
yapılan Kraliçe Haçepsut Tapına-
ğı en eski mezar tapınakların-
dandır (Görsel 3.21). Bu kaya
tapınağı yamaçta sütunlara otu-
ran teraslar hâlinde yükselmiştir.
Tapınakta Kraliçe Haçepsut’un
cesedi tapınağın arkasında bulu-
nan kayanın içindeki mezara
yerleştirilmiştir. Her iki yanında
sfenks sıralarının yer aldığı tören
Görsel 3.21 Görsel 3.20
Haçepsut Tapınağı Kefren Piramidi’nin yanındaki sfenks anıtı

71