Page 87 - Sanat Tarihi -12

İLK ÇAĞ’DA DOĞU AKDENİZ HAVZASI UYGARLIKLARI VE BİZANS 3.
ÜNİTE
3.3.4. Lidya Sanatı
Yığma Taş ve ahşap koruma
İlk Çağ'da bugünkü Gediz ve Küçük Menderes Vadilerini kapsayan toprak Kil koruma seti
bölgeye Lidya denilmekteydi. Lidyalılar, Frigyalıların yıkılmasından
sonra Kral Giges zamanında bağımsız bir devlet kurmuşlardır
(MÖ 687). Lidyalıların başkenti, dönemin en büyük ve zengin
kentlerinden olan Salihli (Manisa) yakınlarındaki Sardes'tir
(Sard). Lidyalılara MÖ 546’da Ege kıyılarına ulaşmak isteyen
Persler son vermiştir.

Mimari

Lidya mimarisinden, tümülüsler ve içindeki mezar oda-
larından başka günümüze kalmış çok fazla bir eser yoktur. Kral
Alyattes (Alyates), Gygeis (Giges) ve Ardys’e (Ardis) ait tümü-
lüsler Anadolu’nun en görkemli gömü tepeleridir. Nitekim tümü-
lüslerde mezar odalarının duvarları mükemmel bir mimari
işçiliğe sahiptir. Lidya krallarının sarayından hiçbir kalıntı ele
geçmemiştir. Lidya mimarisinde tapınaklar ve mezarlar ayrı bir öneme Krepis
sahiptir (Görsel 3.69). Lidya mezar odalarına diğer Anadolu uygarlık- Tören yolu (Dromos) Ahşap işaretler
larından farklı olarak bir giriş koridoru ve kapı eklenmiştir. Ölü, değerli Görsel 3.69
eşyalar ve hediyeler (Görsel 3.70) mezar odasına gömüldükten sonra tümü- Lidya tümülüs kesiti (temsili resim)
lüslerin üzerine ölen kişinin önemi ölçüsünde toprak yığılmaktadır. Dökülen
toprağın kenarlardan kaymaması için tepenin çevresi krepis adı verilen bir
duvarla çevrilmiştir. Başkent Sardes çevresi güçlü surlarla çevrili, içinde
saray ve resmî binalar ile altın arıtma atölyeleri, dükkânlar ve pazar yerleri
bulunan antik bir şehirdir (Görsel 3.71).

Sardes’teki özenli taş işçiliği kullanılarak yapılan tapınaklara tek örnek
Kybele Tapınağı’dır. Bu tapınak geniş salonu ve İyon üslubuyla, Yunan,
Ege ve Doğu kültürlerinden izler taşımaktadır. Tapınak ve tümülüslerdeki
bu ihtişama karşılık halkın yaşadığı evler oldukça sadedir. Lidya evleri taş
temel üzerine kerpiç duvarlı, üzerleri sazlarla örtülmüş, tek veya iki
odadan oluşan, dikdörtgen planlı konutlardır. Evlerin iç bölümleri halı ve
kilimler ile kaplanmıştır.

Görsel 3.70
Lidya tümülüslerinden çıkan
kutsal tören kabı

Görsel 3.71
Antik Sard şehri ve KybeleTapınağı

87