Page 81 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite

Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler 2. ÜNİTE

Okuma Parçası

Aşağıdaki metinleri okuyarak soruları cevaplayınız.

Görsel 2.102: Ankara Kalesi
GELENEKSEL TOPLUMLARDA ŞEHİRLER
Eski şehirlerin çoğu birtakım ortak özelliklere sahipti. Genellikle savunma amaçlı olan bu şehirler, şehirli topluluk-
larla köylüler arasındaki ayrımı belirginleştirmeye yarayan yüksek duvarlarla çevriliydi. Şehrin ortasında genellikle bir
tapınak, saray, hükûmet binaları, dükkânlar ve bir halk meydanı bulunmaktaydı. Bazen bu törensel, ticari ve siyasi
binalar, içinde ancak küçük bir azınlığı barındırabilecek ikinci bir duvarla şehrin geri kalanından ayrılırdı. Bu şehir
merkezlerinde genellikle bir pazar yeri de bulunmaktaydı ama bu pazar yerleri günümüzün modern şehirlerinin çekirde-
ğini teşkil eden ticaret bölgelerine hiç benzemiyordu. Zira eski şehirlerde ana binalar neredeyse her zaman dinsel ya da
siyasi nitelikte olmaktaydı (Görsel 2.102.)
(Anthony Giddens, Sosyoloji, s.955)
KALEKENT
Geçmişten günümüze birçok kent, Ankara gibi ticaret sayesinde zenginleşerek büyüdü. Ancak kurak iklim bölgele-
rindeki insanlar kendi yerleşim yerlerinde geçinemeyince zengin kentlere saldırmaya başladılar. Bu nedenle birçok kent,
düşman saldırılarından korunmak için etrafını surlarla çevirmek zorunda kaldı. Böylece kentlerin bir kısmı kalekent
özelliği kazandı.
(www.ankara.bel.tr)
1. Okuma metninden kent yaşantısına geçişle ilgili hangi bilgilere ulaşılabilir?
2. İlk kentlerin ortaya çıkması ve kalekent özelliği kazanması ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

Okuma Parçası

Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.
BATI ANADOLU KIYI BÖLGELERİNDEKİ İON
KENTLERİ
Ege göçleri sonucu Batı Anadolu kıyı bölgelerine Aiol,
İon ve Dor kavimlerinin yerleştiği görülür.

Bergama-İzmir arasında Aioller, İzmir-Miletos arasın-
da İonlar, güneyde bugünkü Bodrum ve Knidos’ta ise
Dorlar birtakım kentler kurarlar. Doğudan ve kuzeyden
gelen ticaret yollarının kontrolünü sağlamak amacıyla
kurulan bu kentler sayesinde Ege bir bütün olarak
gelişmeye başlar (Görsel 2.103).
(www.tusiad.org) Görsel 2.103: Bergama Antik Kenti
1. Batı Anadolu'daki yerleşim yerlerine insanların kent kurmasındaki başlıca faktörler neler olabilir?
2. İnsanların ilk olarak kentleri kurma nedeni ile günümüzde kent yaşantısına geçişin nedenleri arasında
ne gibi farklılıklar olabilir? Niçin?
3. Yaşadığınız kentin, yerleşim yeri olarak seçilme nedenleri neler olabilir?

135