Page 14 - Sosyoloji 2 | 1.Ünite

• Bilokal (iki yerlilik): Hem kadının hem de erkeğin ailesinin yanında evliliği sürdürmedir. Göçebe toplum-
larda görülür.
Yukarıdaki evlilik türlerinin dışında levirat ve sororat türü evliliklere de rastlanmaktadır.

• Levirat (kayın alma): Kadının ölmüş olan kocasının erkek kardeşi ile evlenmesidir. Günümüzde nadir gö-
rülen ve toplumun genelinde kabul görmeyen bir evlilik türüdür. Bu tür evlilik, söz konusu bireylerden çok
aile büyüklerinin kararıyla gerçekleşmektedir.
• Sororat (baldız alma): Karısı ölen erkeğin, baldızı ile evlenmesine sororat denir. Sororat türü evlilikler yok
denecek kadar azdır. Bu evlilik çocukların mağdur olabileceği düşüncesinden ve aileler arasında kurulmuş
olan akrabalık ilişkisinin devamının sağlanmasından hareketle gerçekleştirilir. Evliliğin, bireysel işlevlerin-
den çok toplumsal işlevleri birinci düzeyde bir hedef olduğundan bu evliliklerde aile büyüklerinin kararı
daha ön plandadır.

7. ETKİNLİK

YORUMLAYINIZ

KASTAMONU İLİ, AZDAVAY İLÇESİ, SABUNCULAR KÖYÜ SOSYOKÜLTÜREL YAPISI

Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Antropoloji (Sosyal Antropoloji) Ana Bilim Da-
lında çalışanların Sabuncular köyünde yaptığı araş-
tırmada şu sonuçlar elde edilmiştir: Evliliklerin ta-
mamı monogami (tek eşli) türü evliliklerdir. Köyde
poligami (çok eşli) türü evlilik bulunmamaktadır.
Katılımcılar, poligami türü evliliğin köyde daha
önceden yaşandığını fakat bugün bu tür evlilik ol-
madığını ifade etmişlerdir. Köyde eskiden polijini
(birden çok kadınla evlenme) türü evlilik yaşan-
mışken Türklerin sosyokültürel yapısında kabul
görmeyen poliandri (birden çok erkekle evlenme)
türü evlilik yaşanmamıştır. Köyde evlenen kişiler,
eşlerini ait oldukları grup içinden seçmektedir. Bu
nedenle evlilikleri grup içi evlilik (endogami) olarak değerlendirmenin uygun olacağı düşünülmektedir.
Katılımcılar; köyden göç ederek büyük şehirlerde yaşayanların sadece Sabuncular köyünden eş seçme-
diklerini, grup dışından (egzogami) yaşadıkları bölgelerden de evlendiklerini, hatta yurt dışında yaşayan
ikinci kuşak bir erkeğin yabancı uyruklu kadınla evlendiğini de belirtmektedir.

Köyde levirat türü evlilik yapmış olan bir erkek mevcuttur. Bu kişi abisi öldükten sonra abisinin karısı
ile evlendirilmiştir.

Evli çiftlerin yaşama alanına göre evlilikler, kocanın ailesinin yanında ya da yakınında yaşadığı için
patrilokal (baba çevresi) tip evlilik, diğeri ise matrilokal (ana çevresi) tip evlilik şeklinde sınıflandırılır. Ka-
tılımcılar, eskiden iç güvey olarak iki erkeğin Sabuncular köyünden iki kadınla evlenerek oraya yerleştiğini
ifade etmişlerdir. Sabuncular köyünün nüfus yapısı incelendiğinde, insanların büyük çoğunluğunun başta
İstanbul olmak üzere büyük şehirlere göç ettiği ve buralarda yaşamaya devam ettiği görülmektedir.
www.acikarsiv.ankara.edu.tr

SORULAR

1. Sabuncular köyünde yaşayan kişiler arasında ne tür evlilik görülmektedir?
2. Ülkemizde görülen evlilik türleri ile ilgili bilgilerinizi paylaşınız.

24 AİLE VE EVLİLİK