Page 21 - Sosyoloji 2 | 1.Ünite

11. ETKİNLİK

YORUMLAYINIZ

Jean-Léon Gérôme Osmanlıda Kadın Hakları
Osmanlı coğrafyasında kadın oryantalist kaynaklarda gösteril-
diği gibi pasif, zayıf, Harem’de tutsak şeklinde değil aksine aktif,
güçlü ve toplumda çok önemli yere sahiptir. Osmanlı kadınının
Harem’de hiçbir hakka sahip olmayan bir “köle” gibi sunulduğu
tasvirler, Osmanlı sicil kayıtlarıyla çürütülmüştür. 1882’ye kadar
başka ülkelerde evli kadının mal sahibi olma ve miras hakkı yoktu.
Malları kocasına aitti. Kendi adına dava açamadığı gibi kadının bo-
şanma hakkı da yoktu. Boşanan kadının çocukları kocaya verilirdi.
Osmanlı’da Tanzimat Dönemi’nden sonra kadınlar; evlilikte kont-
rat yapma, istediği şartları koyma, dava açma ve boşanma hakkı elde etti. Kadınlar mal sahibi olabilir, mi-
rastan pay alırlardı. Osmanlılarda boşanan kadının küçük çocukları anneye verilirdi. Kanunlarda bu haklar
verilmiş olmasına rağmen uygulamada zaman zaman karşılığını bulamamıştır.
www.haber7.com
Kadının Değişen Toplumsal Rolü
Batı toplumlarında yirminci yüzyılın ikinci çeyre-
ğinden sonra başlayan geleneksel toplumsal yapıdaki
değişim, 1990’lı yıllardan itibaren Türk toplumunda
da etkisini hızla göstermeye başlamıştır. Özellikle son
on yılda görülen hızlı değişim, geleneksel toplumsal
yapımızdaki temel karakterler olan; büyükbaba ve bü-
yükanne, anne ve baba ile çocukların tipik statü ve rol-
lerini hızla değiştirmeye devam etmektedir.
Kadınların çalışma hayatına girmesi, temel rolü
olan annelik rolünü değiştirmemesine rağmen genel olarak kadınlık ve annelik kavramlarının algılanışını
değiştirmiştir. Kadının meslek sahibi olup ev dışında çalışmaya başlaması onun, annelik statüsü ve rolünün
dışında kadın olarak toplumda yer edinmesine ve kadın statüsünün önem kazanmasına yol açmıştır. Ko-
ruyucu yasal düzenlemeler yanında, kazanılan ekonomik özgürlük ve değişim kadına yeni sosyal statüler
kazandırmıştır.
www.bilted.com
Ailede Kadının Rolü
Çağdaş ailenin oluşumu ve biçimlenmesi aşa-
malarında en büyük rolü, kadınların oynadığı şüp-
hesizdir. Çalışma yaşamında yer almaya başlayan
kadınların toplum içerisindeki konumları ve rolleri
de giderek artmıştır. Kadınlar bu durumun kendi-
lerine sağladığı güçle yeni statü arayışları içerisine
girmişlerdir. Geçmişte kendilerine uygun görül-
müş pasif bir kadınlık statüsü yerine kişiliklerini
daha çok geliştirmeye yönelik yeni değer yargıları
edinmişlerdir.
www.blog.milliyet.com.tr
SORULAR

1. Osmanlı İmparatorluğu’nda kadınların sosyal yaşamdaki yeri nedir? Belirtiniz.
2. Çalışan kadınların toplumsal rollerinde ne gibi değişimler olmuştur? Yorumlayınız.
3. Kadınların çalışma hayatında aktif olarak yer alması kadına sosyal hayatta neler kazandırmıştır?
Örneklendiriniz.

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE KADIN 31